Jak wygląda sytuacja z HIV w Polsce?
W Polsce kobiety zarażone HIV stanowią 30% wszystkich zakażonych. Większość z nich jest w wieku rozrodczym. Zakażone HIV kobiety mogą potencjalnie przekazać HIV swoim dzieciom. Znane są metody skutecznego zapobiegania zakażenia u noworodków.
Jeśli kobieta będzie świadoma zakażenia wirusem, ma blisko 100% szans na urodzenie zdrowego dziecka.
Obecnie w wielu częściach świata, w tym także w Polsce, HIV rozprzestrzenia się przede wszystkim poprzez kontakty seksualne. Coraz częściej wirusem zakażone są kobiety. Są to przedstawicielki różnych narodowości, wszystkich statusów społecznych i wyznań. Wirusem zakażają się niezależnie od wieku i miejsca zamieszkania.
Zobacz też: Problemy ginekologiczne u kobiet zakażonych HIV
Jak kobiety mogą zakazić się wirusem HIV?
Kobiety mogą nabyć wirusa tą samą drogą, co mężczyźni. Są one jednak znacznie bardziej narażone na zakażenie HIV, przede wszystkim ze względu na biologiczną podatność, w związku z budową ich narządów płciowych. HIV w kontaktach seksualnych przenosi się znacznie łatwiej z mężczyzny na kobietę. Wbrew panującym wciąż poglądom, do zakażenia nie muszą prowadzić częste i liczne zmiany partnerów seksualnych.
Wiele kobiet zakaziło się wirusem HIV od swojego pierwszego i jedynego partnera.
Kobiety narażone są w szczególny sposób również ze względu na ich społeczną rolę. To one najczęściej opiekują się chorymi członkami rodziny, opatrują rany, czy asystują najbliższym podczas wizyt w szpitalach lub gabinetach lekarskich. W krajach mniej cywilizowanych wpływ na epidemiologię mają również przemoc i gwałty dokonywane na kobietach, zarówno w domu, jak i np. podczas konfliktów wojennych, uległość kobiet w stosunku do mężczyzn, wymuszających kontakt seksualny i niski poziom edukacji dziewcząt.
Wpływ zakażenia HIV a choroby ginekologiczne
Zakażenie HIV może powodować zaburzenia cyklu miesiączkowego. HIV może zaburzać zdolność organizmu do produkcji hormonów – estrogenu i progesteronu i prowadzić nawet do przedwczesnej menopauzy i jej powikłania w postaci osteopenii i osteoporozy.
Kobiety żyjące z HIV narażone są znacznie bardziej na choroby ginekologiczne, tj.: nawracającą drożdżycę pochwy i sromu, stany zapalne przydatków i macicy, zakażenia narządów płciowych wirusem opryszczki, bakteryjne zapalenia pochwy, zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV).
Jak wygląda leczenie zakażenia HIV?
Żeby zapobiec rozwojowi niebezpiecznych schorzeń towarzyszących zakażeniu wirusem HIV, niezbędna jest świadomość zakażenia i stałe kontrolowanie stanu układu immunologicznego prowadzone przez lekarza specjalizującego się w leczeniu zakażeń HIV.
Leki antyretrowirusowe są tak samo skuteczne u kobiet, jak u mężczyzn, niekiedy jednak niektóre z nich mogą u kobiet częściej powodować działania uboczne. U kobiet mogą one osiągać wyższe stężenia, co z jednej strony może skuteczniej hamować namnażanie się wirusa, a z drugiej zwiększać prawdopodobieństwo występowania działań ubocznych.
Niektóre z niepożądanych działań tych leków antyretrowirusowych mogą pojawiać się częściej u kobiet. Istnieją doniesienia, iż lipodystrofia (miejscowy lub uogólniony zaniki tkanki tłuszczowej), a także akumulacja tkanki tłuszczowej, szczególnie dotycząca piersi, zdarza się częściej u kobiet. Podobnie jak zaburzenia stężeń tłuszczów (cholesterolu, trójglicerydów) i glukozy, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia chorób serca i udarów mózgu.
Wyznanie prawdy – mam HIV
Wiele osób żyjących z HIV może już mówić o swoim zakażeniu swoim bliskim, członkom rodziny, przyjaciołom i otrzymuje od nich duże wsparcie. Ale nie zawsze i nie wszędzie tak się dzieje. Wbrew panującym do niedawna niemal powszechnie poglądom, kobiety zakażone HIV mogą zawierać lub kontynuować związki – formalne lub nieformalne. Istnieją nawet grupy wsparcia dla par, w których jeden z partnerów jest zakażony HIV.
Związek z osobą zakażoną HIV
Nawet w Polsce funkcjonuje wiele związków o różnym statusie serologicznym, czyli takich, w których jedna z osób jest zakażona HIV, a druga nie. W ostatnich latach, kiedy tak bardzo poprawiły się szanse na życie osób zakażonych HIV, kiedy wiadomo już niemal wszystko o ryzyku przeniesienia wirusa na niezakażoną osobę, takie związki zdarzają się coraz częściej. Pary te uprawiają seks. Jeśli przy każdym stosunku seksualnym, od początku do końca, używane są dobrej jakości, właściwie założone prezerwatywy, to niezakażony partner pozostaje niezakażony.
Pęknięta prezerwatywa – to nie koniec świata
Jeśli prezerwatywa pęknie lub zsunie się, można zastosować tzw. profilaktykę poekspozycyjną, polegającą na przyjmowaniu przez miesiąc trzech leków antyretrowirusowych. Jeśli kobieta jest leczona lekami antyretrowirusowymi, może porozmawiać ze swoim lekarzem, które jej leki partner mógłby w takiej sytuacji przyjmować.
Leki najlepiej zacząć zażywać w ciągu 2 godzin, a najpóźniej w ciągu 72 godzin od wypadku.
Zakażone HIV kobiety mogą przenieść wirusa na swoje dziecko w czasie ciąży lub porodu. Są jednak znane sposoby uniknięcia zakażenia płodu lub noworodka. Ryzyko dotyczy przede wszystkim dzieci kobiet, które nie są świadome swojego zakażenia.
Zobacz też: Planowanie rodziny i ciąża u kobiet zarażonych HIV
Źródło: Expert PR, Elżbieta Brzozowska, tekst na podstawie „Zakażenie HIV i kobiety, Materiały informacyjne dla osób żyjących z HIV”, Dorota Rogowska-Szadkowska, Elżbieta Bąkowska, konsultacja merytoryczna tekstu – prof. prof. Alicja Wiercińska – Drapało, Klinika Hepatologii i Nabytych Niedoborów Immunologicznych, WUM
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
