Na czym polega terapia manualna?
Terapia manualna to dziedzina medycyny zajmująca się leczeniem czynnościowych zaburzeń narządu ruchu. Nazwa oznacza leczenie przy pomocy rąk terapeuty. Chociaż nowoczesna terapia manualna jako dziedzina medyczna jest dyscypliną z około 150-letnią historią, to jej początki sięgają jeszcze starożytności.
- Przychodnia Rehabilitacyjna MEDIKAR, Mateusz Tutaj
Terapią manualną zajmują się fizjoterapeuci i lekarze z odpowiednim podyplomowym wykształceniem w tej dziedzinie. Istnieje kilka systemów zaliczanych do terapii manualnej, najważniejszymi i najpopularniejszymi na świecie są Ortopedyczna Terapia Manualna (koncepcja Maitland oraz Kaltenborn-Evjenth) oraz osteopatia. Inne rozpowszechnione i uznawane na świecie koncepcje terapii manualnej to metody Mulligana, Lewita czy Cyriax’a.
W Polsce terapia manualna często utożsamiana jest z tzw. kręgarstwem. Różni się jednak od niego tym, że jest wykonywana tylko przez wysoko wykwalifikowany personel medyczny oraz jest poparta licznymi badaniami naukowymi. Dzięki temu jest bezpieczną i skuteczną formą usprawniania pacjentów z dysfunkcjami nerwowo-mięśniowo-szkieletowymi.
Przed rozpoczęciem terapii terapeuta przeprowadza z pacjentem szczegółowy wywiad w celu zebrania istotnych dla leczenia informacji, poznania funkcjonalnego problemu pacjenta, ustalenia planu leczenia oraz rozpoznania ewentualnych przeciwwskazań do terapii.
Następnie przeprowadza badanie, podczas którego ocenia się jakość ruchu, jego ograniczenia i towarzyszący im ból lub inne objawy, takie jak osłabienie siły mięśniowej, zaburzenia przesuwalności tkanek miękkich, drętwienie. Bardzo istotnym elementem badania jest badanie manualne, czyli ocena przy pomocy rąk terapeuty jakości pracy stawów czy napięcia mięśni. Dopiero po zebraniu tych informacji przystępuje się do terapii/ fot. Fotolia
1 z 5
Na czym polega terapia manualna?
W terapii manualnej wykorzystuje się szereg charakterystycznych dla niej technik. Zaliczają się do nich: mobilizacje, manipulacje, trakcje, neuromobilizacje i techniki tkanek miękkich. Mobilizacje to inaczej uruchamianie stawów. Mogą być wykonywane w początkowym zakresie ruchu (przy bólach ostrych), w środkowym zakresie ruchu (np. przy uczuciu „tarcia”, „przeskakiwania” w stawach) bądź na końcu ruchu (przy ograniczeniu wynikającym nie z bólu, lecz ze sztywności stawu). Istnieje wiele sposobów wykonywania mobilizacji. Mogą być bierne (pacjent nie pomaga w wykonywaniu danego ruchu) lub połączone z ruchem (terapeuta koryguje ustawienie stawu, a pacjent w tym czasie wykonuje dany ruch)/ fot. Fotolia
2 z 5
Na czym polega terapia manualna?
Manipulacje to techniki uruchamiania stawów, najczęściej stawów kręgosłupa, polegające na wykonaniu szybkiego, precyzyjnego ruchu przełamującego barierę ograniczającą ruch, nie przekraczające jednak fizjologicznego zakresu ruchu. Często towarzyszy im charakterystyczne „kliknięcie” w stawie, nie jest ono jednak wyznacznikiem powodzenia zabiegu. Manipulacje wykonywane przez doświadczonych terapeutów są bezpiecznymi technikami, często przynoszącymi efekty szczególnie w przypadku świeżych zablokowań stawów/ fot. Fotolia
3 z 5
Na czym polega terapia manualna?
Trakcje to techniki polegające na odciąganiu od siebie powierzchni stawowych. Znajdują zastosowanie zwłaszcza w przypadkach dużej bolesności jako techniki przeciwbólowe bądź poprzedzające bardziej agresywne sposoby leczenia/ fot. Fotolia
4 z 5
Na czym polega terapia manualna?
Neuromobilizacje są technikami mającymi na celu poprawę ruchomości w obrębie układu nerwowego. Bardzo różnorodną i szeroką grupą technik terapii manualnej są techniki tkanek miękkich. Zalicza się do nich m.in. stretching (czyli rozciąganie mięśni), poizometryczną relaksację mięśni, techniki powięziowe (mięśniowo-powięziowe rozluźnianie, techniki aktywnego rozluźniania, pozycyjne rozluźnianie), techniki dla punktów spustowych, masaż funkcyjny, masaż poprzeczny/ fot. Fotolia
5 z 5
Na czym polega terapia manualna?
Uzupełnieniem terapii manualnej są specjalne ćwiczenia wykonywane przez pacjenta w celu utrzymania efektów leczenia, a także jako profilaktyka/ fot. Fotolia