Nerwice to grupa zaburzeń psychicznych. W najnowszych klasyfikacjach termin nerwica częściej jest zastępowany terminem zaburzeń lękowych. Cechą charakterystyczną nerwic jest to, że osoba, która na nie cierpi, zdaje sobie z tego sprawę. Jest w stanie stwierdzić, że jej natręctwa, lęki, fobie nie mają racjonalnych podstaw. Mimo to intensywnie je przeżywa. Ta cecha właśnie różni nerwicę od psychozy.
Tego typu zaburzenia najczęściej dotykają osoby młode w wieku 25-45 lat. Sprzyjają im: wrażliwy system nerwowy, trudne przeżycia (rozwód, śmierć bliskiej osoby, konflikty, uporczywy stres). W zależności od przyczyn, jakie spowodowały nerwicę i rodzaju jej objawów, rozróżnia się m.in.: nerwicę natręctw, neurasteniczną, histeryczną, lękową, pourazową oraz wegetatywną (żołądka, serca itp.).
Specyficznym rodzajem nerwicy jest nerwica eklezjogenna, która dotyka osoby religijne (chory przeżywa konflikt moralny – chce być blisko Boga, a jednocześnie odczuwa lęk przed karą za przewinienia). Rozpoznanie nerwicy stawia się na podstawie objawów psychicznych, eliminując fizyczne przyczyny tych zaburzeń. Leczenie powinno opierać się głównie o psychoterapię. W niektórych przypadkach konieczne jest zastosowanie leków (np. antydepresantów, przeciwlękowych).
Objawy nerwicy
Nerwica powoduje różnorodne objawy. Mogą one dotyczyć ciała, emocji, relacji z ludźmi, zachowań. Jest ich wiele. Żeby można było podejrzewać nerwice, nie trzeba mieć wszystkich, wystarczy kilka. Do najczęstszych objawów nerwicy należą:
- bliżej nieokreślony niepokój - rodzaj ciągłego poddenerwowania, lęku (w każdej chwili spodziewasz się jakiegoś niebezpieczeństwa)
- czarne myśli
- lęk (np. przed określonymi osobami, miejscami, przeżyciami)
- apatia
- trudności z odczuwaniem przyjemności
- zmienność nastrojów
- kłopoty z koncentracją
- obsesyjne myśli lub czynności (np. mycie rąk, sprzątanie, zamykanie mieszkania)
- bóle głowy, pleców, żołądka, serca
- kołatania serca
- uderzenia gorąca
- duszności
- trudności z zasypianiem
- sztywność mięśni
- zaburzenia trawienia
- zaburzenia wzroku i słuchu
Leczenie nerwicy
Leczenie nerwicy to konieczność. Wymaga ono czas i zaangażowania, ale warto podjąć ten wysiłek, bo tylko w ten sposób można odzyskać równowagę psychiczną. W leczeniu nerwicy najczęściej stosuje się:
- Psychoterapię - to podstawowa metoda walki z objawami nerwicy. Jej celem jest odnalezienie przyczyny problemów pacjenta, uświadomienie mu, z czego wynikają jego lęki. Praca z terapeutą ma na celu wsparcie pacjenta. Chodzi o to, by osoba z nerwicą zrozumiała, co jest źródłem jej problemów i nauczyła się lepiej z nimi radzić. Skierowanie na psychoterapie może wystawić psychiatra. Można również samemu zapisać się do psychologa (w ramach NFZ).
- Leki - są one wskazane jeśli osoba z nerwicą cierpi na silne lęki, fobie, które utrudniają jej normalne funkcjonowanie. Zwykle psychiatrzy zapisują chorym leki uspokajające, obniżające napięcie, antydepresanty lub środki nasenne (w przypadku bezsenności). Uwaga! Samo stosowanie leków nie jest sposobem na nerwicę. Powinno być ono połączone z psychoterapią.
Nerwica lękowa
Nerwica lękowa to jeden z rodzajów nerwicy. Statystyki mówią, że cierpi na nią co 50 osoba. Często nazywana jest przez specjalistów zespołem lęku uogólnionego. Objawia się ona ciągłym nieustającym strachem przed osobami, miejscami, rzeczami. Ten lęk nie opuszcza osoby chorej nawet na chwile, odczuwa go także w sytuacjach, które w sensie obiektywnym są bezpieczne. Charakterystyczne dla osób z tym rodzajem nerwicy jest to, że nigdy nie czują się one rozluźnione, zrelaksowane. Zawsze czegoś się boją. Jeśli osoba chora w porę nie podda się leczeniu, nerwica lękowa się pogłębi i może doprowadzić do psychozy, halucynacji, może odizolować chorego od otoczenia. Przyczyny tej nerwicy nie są poznane. Najczęściej stoją za nią zranienia: brak poczucia bezpieczeństwa w dzieciństwie, urazy psychiczne stres. Sytuacje te mogą prowadzić do zaburzeń w wydzielaniu w mózgu dwóch neuroprzekaźników: serotoniny i noradrenaliny, a dalej do depresji lub właśnie nerwicy. W leczeniu stosuje się najczęściej psychoterapię i leki przeciwlękowe.
Nerwica wegetatywna
Nerwica wegetatywna to specyficzny rodzaj nerwicy. Specyficzny, bo wywołuje objawy somatyczne, czyli ze strony ciała, np. bóle brzucha, biegunki, kołatania serca, drętwienie rąk, nadmierna potliwość, suchość w gardle. Dlatego właśnie osoby cierpiące na ten rodzaj nerwicy stosunkowo późno trafiają do psychiatry. Najpierw szukają pomocy u gastrologów, kardiologów, którzy wykluczają kolejne schorzenia. Dopiero wizyta u psychiatra przynosi właściwą diagnozę. Na nerwice wegetatywną chorują osoby, które żyją w ciągłym stresie, przewlekłym napięciu. Częściej jest diagnozowana u kobiet. Jej leczenie opiera się na psychoterapii i stosowaniu leków psychiatrycznych.
Nerwica serca
Nerwica serca bardzo często mylona jest z chorobami kardiologicznymi. Jej objawy mogą przypominać bowiem arytmie, nadciśnienie, niekiedy nawet zawał. Zwykle są to: ból i dyskomfort w klatce piersiowej , kołatania serca, zawroty głowy, nadpotliwość, duszności. Oprócz tego pojawiają się dolegliwości psychiczne: niepokój, lek, poczuci wyobcowania. Bezpośrednią przyczyna takiego stanu jest nadwrażliwość mięśnia sercowego na bodźce nerwowe. Aby postawić właściwą diagnozę, trzeba najpierw wyeliminować schorzenie kardiologiczne. Konieczne jest więc wykonanie EKG, badania ciśnienia, echo serca. Jeśli nie wykażą one żadnych nieprawidłowości, czas na konsultację psychiatryczną, w czasie której lekarz ostatecznie ustali, czy za dolegliwościami stoi nerwica serca. W leczeniu stosuje się psychoterapię, rzadziej leki uspokajające.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
