Alergia towarzyszy milionom ludzi na całym świecie, a ich liczba rośnie z roku na rok. bI choć mamy do dyspozycji mnóstwo leków, które pozwalają zapobiec atakom choroby, zwalczać jej objawy i łagodzić skutki, wciąż szukamy nowych sposobów, by „żyć z alergią i przeżyć”. Niektóre nasze rady na pierwszy rzut oka mogą wydawać się bardzo proste, ale gdy je wypróbujesz, przekonasz się, że są naprawdę skuteczne.
Sezon na pyłki
Wiosna z pewnością nie jest Twoją ulubioną porą roku. Ale tak naprawdę jedyny okres, kiedy możesz czuć się bezpiecznie, to zima. Pod warunkiem jednak, że jest ostra i mroźna. Bo inaczej niektóre rośliny mogą zakwitnąć nawet w lutym.
1. Korzystaj z internetu. Sprawdzaj komunikaty o tym, które gatunki roślin aktualnie pylą. Informacje te możesz znaleźć na stronie: www.alergen.info.pl.
W sezonie pylenia podawane są też pod numerem telefonu: (0–22) 835 75 35 (cena jak za zwykłe połączenie).
2. Usuń z mieszkania fikusy. W soku, który wypływa z ich liści i złamanych gałązek, znajduje się lateks. Może uczulać, jeśli dostanie się na skórę. Jest też groźny, gdy wyschnie, bo jego cząsteczki zaczynają unosić się w powietrzu.
3. Wtedy, gdy pyłków jest najwięcej, zawieś w oknach wilgotne, gęste firanki. Zatrzymają one znaczną część alergenów. Starannie zamykaj też drzwi i okna w czasie pylenia uczulających Cię roślin. W tym okresie przebywaj na dworze jak najkrócej.
4. Przebierz się zaraz po powrocie do domu. Weź prysznic i umyj włosy. Dzięki temu spłuczesz wszystkie pyłki, które na Tobie osiadły.
5. Nie susz prania na dworze lub na balkonie. Pyłki przylgną do wilgotnych tkanin, a następnie przeniosą się z nich na Twoją skórę
i dostaną do dróg oddechowych.
6. Wpuszczaj do nosa roztwór soli morskiej. Może to być np. Sterimar, Spray Nasal lub inny preparat dostępny w aptece. Stosuj go kilka razy dziennie, zawsze po powrocie do domu. Oczyścisz śluzówki oraz złagodzisz ewentualne dolegliwości związane
z katarem siennym.
7. W ogrodzie posadź rośliny bezpieczne dla alergików. Idealne są drzewa dwupienne: na jednych okazach rosną tylko kwiaty męskie, na innych – wyłącznie żeńskie. I właśnie żeńskie wybieraj, bo nie produkują pyłków. Do takich roślin należą np. cis, wierzba, topola. Mniej szkodliwe są także te drzewa i krzewy, które produkują ciężkie, „woskowe” pyłki (nie unoszą się one w powietrzu, lecz szybko opadają na ziemię) np. jabłonie i inne drzewa owocowe, azalie, ostrokrzewy czy magnolie. Możesz też wybrać berberysy, spiree, bukszpany, kaliny, wajgele.
8. Unikaj gatunków wysokiego ryzyka. Nie sadź blisko domu brzóz, akacji, cyprysów, olch, jałowców, klonów, czarnego bzu, jesionów, nawet jeśli nie jesteś akurat na nie uczulona. Uważaj także na dąb i sumak octowiec – groźne są nie tyle ich pyłki, co wydzielany przez nie sok. Zawiera substancję chemiczną, która może spowodować alergiczne zapalenie skóry.
9. Nie pozwól trawom zakwitnąć. Pamiętaj zatem, że naprawdę często trzeba kosić trawnik w ogródku. Raczej jednak nie rób tego sama. Poproś kogoś, kto nie jest alergikiem.
10. Załóż gogle, gdy pracujesz na dworze. Mogą być też okulary przeciwsłoneczne oraz maska zasłaniająca nos i usta (kupisz ją w sklepie ogrodniczo-budowlanym).
11. Przenieś się z ćwiczeniami fizycznymi do sali gimnastycznej. Albo przynajmniej wybierz taki sport, który stwarza mniejsze zagrożenie – np. tenis na korcie ze sztuczną nawierzchnią czy pływanie w basenie. Unikaj piłki nożnej na trawiastym boisku czy joggingu w lesie.
12. Na urlop jedź w wysokie góry lub nad morze. Tam najmniej jest pyłków roślinnych.
13. Zwracaj uwagę na to, co... jesz. U osób, które są uczulone na pyłki, może dojść do alergii krzyżowej (wyprysku lub podrażnienia skóry) po zjedzeniu bananów, arbuzów, kiwi, pomidorów, owoców pestkowych, surowej marchwi, fasoli, groszku, migdałów, pestek słonecznika i orzechów.
Jedzenie bez stresu
Najważniejsze (i najtrudniejsze!) jest rozpoznanie przeciwnika. Gdy ustalisz, jaki produkt wywołuje u Ciebie alergię, to już połowa sukcesu.
14. Wypij dużo wody, jeśli po zjedzeniu czegoś czujesz, że zaczyna się reakcja alergiczna. Pomoże Ci to szybciej oczyścić organizm z substancji, która Cię uczuliła.
15. Staraj się kupować napoje w szklanych opakowaniach. W tych, które rozlewa się do kartonów i plastikowych butelek, może zmieniać się skład chemiczny. Pojawiają się wtedy substancje alergizujące.
16. Nie jedz intensywnie zielonych i żółtych potraw. Sztuczne barwniki i konserwanty mogą wywołać nawet ataki astmy. Zrezygnuj z zakupu, jeśli takich dodatków jest więcej niż trzy.
17. W sklepie spożywczym zabaw się w detektywa. Uważnie czytaj wszystkie etykiety, a zwłaszcza to, co jest napisane bardzo drobnym drukiem. Nawet jeśli ten sam produkt kupujesz od wielu lat. Czasem producenci wprowadzają zmiany w recepturze – może się okazać, że dodali coś, na co jesteś uczulona (np. kazeinę, czyli białko mleka).
18. Bądź dociekliwa także w restauracji. Zapytaj, co dokładnie wchodzi w skład potrawy, której wcześniej nie jadłaś. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, zamów danie, które już znasz. Unikaj potraw przygotowywanych w głębokim tłuszczu, ponieważ w wielu restauracjach smaży się różne składniki w tym samym naczyniu. W Twoim „niealergicznym” daniu może więc znaleźć się coś, na co jesteś uczulona.
19. Wystrzegaj się aspartamu. Dodawany jest zamiast cukru do wielu produktów niskokalorycznych. U niektórych alergików może wywoływać puchnięcie dłoni, stóp, powiek i ust.
20. Używaj oddzielnych naczyń i garnków. Powinnaś nawet mieć swoją deskę do krojenia, najlepiej ze szkła, bo taką można dokładnie umyć.
21. Uważaj! Alergie pokarmowe często chodzą „rodzinami”. Masz uczulenie na mleko – najpewniej także na jogurt, masło, ser, bitą śmietanę. Jeśli uczulają Cię ryby, prawdopodobnie podobną reakcję wywołają wszelkie owoce morza. Dowiedz się więc, co należy do rodziny produktu, który wywołuje u Ciebie alergię, i trzymaj się od niej z daleka.
Uwaga na kosmetyki!
Zła wiadomość: uczulić może nawet najdroższy krem. Dobra wiadomość: są sposoby na to, by uniknąć alergii.
22. Zaufaj swojemu nosowi. Jeśli jakikolwiek produkt sprawia, że zaczynasz kichać po powąchaniu, nie kupuj go.
23. Bądź szczególnie podejrzliwa wobec aromaterapii. Zwłaszcza jeśli używa się olejku bergamotkowego, geraniowego, pomarańczowego, sosnowego i z mięty pieprzowej. Mogą one być silnymi alergenami.
24. Zrób test „bibułka przez 5 nocy”. Nałóż trochę kosmetyku na kawałek bibułki i przez pięć kolejnych nocy przyklejaj ją plastrem hipoalergicznym w miejscu, gdzie skóra jest szczególnie delikatna (np. na wewnętrznej części przedramienia). Jeśli nie pojawią się swędzenie, zaczerwienienie lub inne dolegliwości skórne, produkt jest bezpieczny.
25. Przechowuj ulotki dołączone do kremów. Gdy znowu pojawi się uczulenie, zobacz, czy kosmetyki zawierają te same substancje. Jeśli tak, powinny się one znaleźć na „czarnej liście”.
26. Kupuj całe linie kosmetyków. Gdy już znajdziesz preparat, który Cię nie uczula, możesz sięgać po inne kosmetyki
z tej serii.
27. Obserwuj reakcję skóry nawet na kosmetyki hipoalergiczne. Istnieje pewne niewielkie ryzyko, że jest tam składnik, który Cię uczuli.
28. Sprawdzaj skład kosmetyków roślinnych. Jeśli jesteś uczulona na pyłki lub masz objawy alergii po zjedzeniu np. owoców, unikaj kosmetyków, które zawierają wyciągi z tych roślin.
29. Pamiętaj: naturalne nie zawsze znaczy bardziej bezpieczne. Kosmetyki z ekstraktami z ziół też mogą wywoływać alergię. Nawet arnika czy melisa, rośliny uważane za wyjątkowo łagodne, czasem jednak powodują uczulenie.
30. Jeżeli uczulił Cię dezodorant, upierz wszystkie ubrania, które się z nim zetknęły. Resztki kosmetyku, które pozostały na tkaninie mogą nadal wywoływać alergię.
31. Pamiętaj, że to, co szybko spłuczesz, mniej Cię uczuli. Szampon rzadziej jest przyczyną alergii niż farba, która pozostaje na włosach bardzo długo. Mydło jest mniej podejrzane niż balsam do ciała.
Latające alergeny
32. Latem nie ubieraj się na żółto. Staraj się nie ściągać na siebie uwagi owadów, unikaj więc wabiących je jasnych, intensywnych kolorów.
33. Bardzo powściągliwie używaj perfum. Ich woń działa na niektóre owady jak magnes.
34. Uważaj na... biedronki. Nie tylko potrafią bardzo boleśnie ugryźć. Stwierdzono też, że żółta wydzielina z ich ciała zawiera silne alergeny.
35. Nie pij z puszki. Często zdarza się, że gdy odstawisz na chwilę otwartą puszkę, do jej wnętrza wpadnie osa lub pszczoła. Potem razem z napojem może dostać się ona do Twojej buzi. Użądlenie w język lub gardło może mieć bardzo poważne konsekwencje – w krańcowych przypadkach prowadzi nawet do śmierci na skutek obrzęku i uduszenia.
36. Roztaczaj wokół siebie zapach lawendy, eukaliptusa lub bazylii. Posmaruj ciało rozwodnionymi olejkami. Możesz też użyć soku z cytryny lub octu, w którym przez ok. 10 minut gotowały się liście orzecha włoskiego. Substancje te odstraszają owady.
37. Przygotuj pułapkę dla owadów. Jeśli jesz na świeżym powietrzu, ustaw w pobliżu stołu pojemnik z osłodzoną wodą. Połóż na nim przykrywkę z wyciętymi otworami. Owady powinny zainteresować się słodkim płynem i zostawić Cię w spokoju.
38. Zaszczep się przeciw osom. Wspólnie z lekarzem zastanów się nad przeprowadzeniem kuracji odczulającej. Pamiętaj tylko, że szczepionki trzeba przyjmować przez długi czas, niekiedy kilka lat, żeby osiągnąć dobre rezultaty.
39. Tęp karaluchy! Ich wydzieliny mają właściwości alergizujące.
Pierwsza pomoc
Gdy Twoja reakcja alergiczna na użądlenie jest bardzo gwałtowna i żyjesz w ciągłym strachu przed nią, zapytaj lekarza, czy mógłby Ci przepisać Fastject. Jest to jednorazowy zastrzyk z adrenaliny (dostępny jedynie na receptę), który aplikuje się sobie, jeśli po użądleniu występują duszności, silne obrzęki i trudności w oddychaniu.
W domu ze zwierzakiem
Wystarczy ustalić nowe zasady życia z czworonogiem, by ryzyko reakcji alergicznych u Ciebie zmalało niemal do zera.
40. Jeśli koniecznie chcesz mieć psa, wybierz yorka lub pudla. Ich sierść przypomina strukturą budowę ludzkich włosów.
Z badań wynika, że takie rasy mniej uczulają.
41. Kup kota pozbawionego włosów. Są takie rasy, które szczególnie poleca się alergikom, bo łatwiej jest je myć. Uczeni stwierdzili też, że mniej alergizują koty o jaśniejszej sierści, choć jeszcze nie wiadomo dlaczego.
42. Pamiętaj: żółw i jaszczurka, to Twoi najlepsi przyjaciele. Wybierz je, jeśli koniecznie chcesz mieć w domu jakieś stworzenie. W żadnym wypadku nie kupuj ptaków (papug czy kanarków).
43. Często pierz psią budę lub koci materacyk. Codziennie odkurzaj też dokładnie całe mieszkanie.
44. „Upierz” zwierzę raz na tydzień. Ideałem byłoby, gdyby udało Ci się zanurzyć je aż po szyję w wodzie, ale jeżeli nie ma na to wielkiej nadziei (konia z rzędem temu, kto przekona kota), przynajmniej przetrzyj zwierzaka starannie mokrą szmatką. Taki zabieg pozwoli usunąć z sierści chociaż część alergenów.
45. Poproś o to, by ktoś inny mył i szczotkował zwierzęta. Niech to robi na dworze lub w pomieszczeniu, które można zmyć mopem. Psie łapy powinny być wytarte na mokro, zaraz po powrocie ze spaceru.
46. Stosuj zasadę „zakaz wejścia do sypialni zwierzętom domowym”. Jeśli Twój kot nie zechce się z tym pogodzić, zniechęć go, smarując drzwi sokiem cytrynowym lub rozpylając jeden ze środków odstraszających go zapachem. Nie pozwól swoim zwierzętom wylegiwać się na fotelach i kanapach.
47. Pilnuj, aby kocia kuweta była sprzątana zaraz po tym, jak zwierzak się załatwi. Dzięki temu nie zaczną się tam rozwijać pleśnie, będące również silnymi alergenami.
48. Nie pozwól zwierzakom, by Cię lizały. W ich ślinie znajdują się bardzo silne alergeny, które w ten sposób przedostają się na Twoją skórę. Umyj się jak najszybciej, gdy jednak zostaniesz polizana.
49. Weź pod uwagę, że twój dom „zapamięta zwierzaka na długo”. Nawet jeśli oddasz zwierzę, alergeny pozostaną w domu jeszcze przez całe lata (zwłaszcza w przypadku kota).
Mieszkanie bez kurzu, pleśni i roztoczy
To wrogowie numer jeden każdego alergika. I choć wydają się absolutnie wszędobylskie, możesz nie wpuścić ich za próg swojego domu.
50. Starannie dobieraj tkaniny do wnętrz. Kup zasłony i narzuty, które można prać w 60°C. Dopiero taka temperatura niszczy roztocza.
51. Zafunduj sobie higrometr. Pilnuj, by wilgotność w domu nie przekraczała 30–50 proc. Jeśli jest wyższa, a w dodatku panuje wysoka temperatura, roztocza i pleśnie mają idealne warunki rozwoju.
52. Zainstaluj wentylatory w kuchni i łazience. Włączaj je zawsze, gdy coś gotujesz lub się kąpiesz. Dzięki temu obniżysz poziom wilgoci.
53. Kładź małe chodniki zamiast dywanów. Łatwiej je wypierzesz.
54. Kup nowoczesny odkurzacz. Najlepiej z filtrem HEPA, który zatrzymuje kurz i alergeny. Odkurzaj często cały dom, zaglądając w każdy zakamarek.
55. Siedź na twardych krzesłach. Meble drewniane lub plastikowe zbierają mniej kurzu niż tapicerowane. Częściej można też je czyścić na mokro.
56. Skaż na wygnanie tkaniny z włókien sztucznych. Ocierając się o siebie, wytwarzają ładunki elektrostatyczne, które przyciągają drobinki kurzu.
57. Ogranicz liczbę kwiatów doniczkowych. Wybieraj takie gatunki, które lubią kąpiel pod prysznicem. Włochate i pokryte meszkiem powinny być wykluczone.
58. Pierz albo zamrażaj pluszaki dziecka. Włóż je do pralki albo przez dobę trzymaj w zamrażarce. Niskie temperatury zabiją roztocza równie skutecznie jak wysokie.
59. Stosuj zasadę „jak sobie pościelesz...”. Kup kołdry i poduszki, które można prać (np. z Dacronu, poliestrowego włókna, wytrzymującego temperaturę nawet do 95°C).
60. Zmieniaj poszewki co tydzień. Prasuj je gorącym żelazkiem, podobnie jak ręczniki. Nie używaj krochmalu – jego cząsteczki po wyschnięciu mogą podrażniać górne drogi oddechowe.
Tekst: Iwona Jąkalska
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!