Co to jest wodogłowie?
Wodogłowie jest to nagromadzenie się znacznej ilości płynu mózgowo-rdzeniowego wewnątrz układu komorowego mózgu.
Jakie są przyczyny powstania?
Wodogłowie jest spowodowane najczęściej zaburzeniami wrodzonymi (m.in. w przebiegu zespołu Dandy'ego-Walkera, zespołu Arnolda-Chiariego, stenozy wodociągu mózgu). Może jednak pojawić się w każdym wieku, jako powikłanie m.in. zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych lub krwotoku do struktur mózgu. Wodogłowie można podzielić ze względu na przyczynę - wodogłowie komunikujące i niekomunikujące. Pierwsze z nich spowodowane jest zaburzeniem wchłaniania płynu mózgowo-rdzeniowego przez ziarnistości pajęczynówki lub nadmiernym jego wytwarzaniem. Wodogłowie niekomunikujące wynika z bloku przepływu płynu mózgowo-rdzeniowego między komorami lub ucisku wodociągu mózgu.
Objawy wodogłowia
Ostre wodogłowie charakteryzuje się wzrostem ciśnienia wewnątrzczaszkowego i objawem Parinaud’a (objaw zachodzącego słońca – porażenie ruchów gałek ocznych ku górze). Gałki oczne pacjenta skierowane są w dół, nad tęczówką widać rąbek białkówki.
O wzroście ciśnienia wewnątrzczaszkowego mogą świadczyć: bóle głowy, nudności i wymioty, ilościowe zaburzenia świadomości, zaburzenia ostrości wzroku, wzrost ciśnienia tętniczego, bradykardia, zaburzenia oddechu.
Wodogłowie u noworodków i niemowląt objawia się powiększeniem obwodu głowy. Ciemiączka stają się uwypuklone a szwy czaszkowe poszerzone, występuje objaw zachodzącego słońca.
Przeczytaj: Jakie infekcje u matki są groźne dla płodu?
Czy zawsze jest potrzebny neurochirurg?
Jedyną skuteczną metoda leczenia wodogłowia jest leczenie chirurgiczne. Interwencja neurochirurga jest, więc zawsze niezbędna. Zwłaszcza, że narastające wodogłowie jest stanem zagrożenia życia.
Jak wygląda operacja?
Leczenie polega na odprowadzaniu nagromadzonego nadmiaru płynu mózgowo-rdzeniowego. Jeśli przyczyną jest wada wrodzona, dziecko wymaga założenia drenażu na stałe. Najczęściej stosuje się odprowadzenie płynu do jamy otrzewnowej. Do drenażu wykorzystuje się specjalny układ zastawkowy (shunts). Pozwala on kontrolować ilość przepływającego płynu w zależności od ciśnienia wewnątrzkomorowego. Układ taki jest zbudowany z dwóch drenów i zastawki. Dren dośrodkowy (proksymalny) wprowadzany jest do komór mózgu. Dren obwodowy (dystalny) umieszczany jest najczęściej w jamie otrzewnowej. Zastawka łączy obydwa dreny i pozwala na przepływ płynu mózgowo-rdzeniowego w jednym kierunku. Jest kilka typów zastawek, różniących się od siebie parametrami technicznymi.
Podczas operacji neurochirurg przecina skórę, następnie robi niewielki otwór w czaszce i po przecięciu opon umieszcza dren w przestrzeni płynowej. Zastawka umieszczana jest w okolicy małżowiny usznej. Drugi dren zakłada się w jamie otrzewnej. Cały układ znajduje się pod skórą. Jeśli przyczyną wodogłowia jest zablokowanie drogi odpływu można wytworzyć dodatkowy otwór dla płynu mózgowo-rdzeniowego w komorze trzeciej (endoskopowa wentrikulocysternostomia).
Zobacz też: W czym pływa mózg?
Jeśli wodogłowie jest powikłaniem innej choroby (np. zakażenia), zakłada się drenaż komorowy zewnętrzny na określony czas. Drugi dren nie jest umieszczony w jamie otrzewnowej tylko w zbiorniku gromadzącym poza ciałem pacjenta.
Wodogłowie może być spowodowane wadą wrodzoną, albo wystąpić jako powikłanie zapalenia lub krwotoku. Leczenie jest zawsze chirurgiczne. Polega na odprowadzaniu nadmiaru płynu mózgowo-rdzeniowego za pomocą drenażu do jam ciała lub drenażu zewnętrznego.
Polecamy: Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!