Istnieje wiele zespołów chorobowych, w których – oprócz innych zaburzeń – otępienie współwystępuje ze zmianami skórnymi. Poniżej przedstawiono kilka takich klasycznych stanów chorobowych.
Pelagra
Pelagra jest najczęściej wynikiem niedoboru niacyny (tryptofanu) w diecie. Charakteryzuje się tzw. triadą objawów D: dermatitis (zmiany skórne), diarrhea (biegunka) i dementia (otępienie). Zmiany skórne są zazwyczaj pierwszą manifestacją kliniczną choroby. Są to ogniska obrzękowo-rumieniowe, umiejscowione na skórze eksponowanej na działanie promieniowania ultrafioletowego. Mogą imitować poparzenie słoneczne. Z czasem przyjmują fioletowy kolor i wykazują nieznaczne złuszczanie powierzchni. Niekiedy w obrębie zmian rozwijają się pęcherze i mogą powstawać nawet owrzodzenia. Obrzmiały czerwony język jest wielokrotnie integralnym objawem choroby.
Uporczywe bóle brzucha oraz biegunki, nieraz krwawe, wraz z zaburzeniami ze strony ośrodkowego układu nerwowego (OUN) dopełniają obraz chorobowy pelagry. Leczenie polega na suplementacji amidem niacyny. Należy zaznaczyć, że zmiany skórne odpowiadają znacznie lepiej na leczenie, niż poprawiają się zmiany otępienne.
Borelioza
Choroba jest wynikiem zakażenia przez krętki Borrelia burgdorferi, przenoszone do organizmu ludzkiego poprzez ukłucie kleszcza (Ixodes ricinus). Borelioza nosi również nazwę choroby z Lyme. Jest schorzeniem wielonarządowym. Pierwszym objawem klinicznym jest pojawiający się na skórze rumień przewlekły pełzakowaty Lipschütza (erythema chronicum migrans Lipschütz). Klinicznie przedstawia się jako rozszerzający się obwodowo rumień w kształcie okręgu. W środkowej części zazwyczaj zaznaczone jest miejsce ukłucia kleszcza (obrzękowa grudka). Umiejscowienie jest różne, często rozwija się na kończynach dolnych i tułowiu. Nieleczony utrzymuje się nawet przez kilka miesięcy.
Niekiedy może dochodzić do powstawania zmian twardzinopodobnych. Najczęstszym umiejscowieniem są odsiebne części kończyn: do łokci w przypadku kończyn górnych i do dołów pachwinowych w przypadku kończyn dolnych. W chorobie z Lyme, oprócz zmian skórnych, obserwowane są zaburzenia układu krążenia (bloki serca, zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie osierdzia, niewydolność lewej komory serca) oraz zaburzenia neurologiczne i psychiatryczne.
Warto przeczytać: Czy można szczepić się przeciw boreliozie?
Badania amerykańskie sugerują, że zmiany neurologiczne i psychiatryczne dotyczą aż do 40% chorych z zakażeniem Borrelia burgdorferi. Znany jest fakt, że w przebiegu boreliozy dochodzi do rozwoju otępienia, paranoi, schizofrenii czy depresji. W leczeniu znajdują zastosowanie antybiotyki z grupy penicylin (penicylina prokainowa 2 400 000 j/dz. przez 14 dni) lub doksycyklina 200 mg/dz. przez 20 dni.
Zespół Wernera
Zespół Wernera znany jest również jako zespół przedwczesnego starzenia się. Dziedziczy się w sposób autosomalny recesywny. W drugiej dekadzie życia, zazwyczaj przed 30. rokiem życia, dochodzi do objawów przedwczesnego starzenia się. Na skórze pojawiają się zmiany poikilodermiczne, tkanka podskórna ulega ścieńczeniu, ogniska nadmiernego rogowacenia pojawiają się na skórze kolan i łokci. Włosy siwieją, zaznacza się uogólnione wypadanie włosów.
Oprócz zmian skórnych dochodzi do rozwoju zmian miażdżycowych naczyń krwionośnych, zaniku tkanki mózgowej i otępienia. Praktycznie brak jest skutecznej terapii, zaleca się jedynie leki poprawiające funkcję układu sercowo-naczyniowego. Rokowanie jest niepomyślne, do zgonu dochodzi zwykle w czwartej lub piątej dekadzie życia.
Polecamy: Kiedy może wystąpić otępienie poudarowe?
Źródło: Wydawnictwo Continuo, „Choroby otępienne. Teoria i praktyka”, pod redakcją Jerzego Leszka; Rozdział: Aspekty dermatologiczne otępienia.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
