Spis treści:
- Owsiki u niemowląt – co to za problem?
- Objawy owsików u niemowląt
- Jak diagnozować owsiki u niemowlaka?
- Leczenie owsików u niemowląt
- Domowe sposoby na owsiki u niemowląt
- Jak zapobiegać zakażeniom owsikami?
Owsiki u niemowląt – co to za problem?
Owsica (inaczej enterobioza) jest to choroba pasożytnicza wywoływana przez owsika ludzkiego z grupy nicieni, który bytuje w jelicie grubym człowieka. Jest to najczęstsza infekcja pasożytnicza dotykająca dzieci. Owsiki u niemowląt poniżej 2. roku życia to rzadkie zjawisko.
Szacuje się, że częstość występowania tej choroby wśród przedszkolaków i uczniów szkół podstawowych w Europie wynosi około 20%. Najwięcej zakażonych stanowią dzieci w wieku od 4 do 11. Na całym świecie nawet ponad miliard ludzi jest zakażonych owsikami. Infekcji sprzyja nie tylko przebywanie w żłobkach i przedszkolach, ale też wkładanie rąk do buzi, obgryzanie paznokci, niewystarczająca higiena ciała i rąk.
Objawy owsików u niemowląt
Około 30% przypadków owsicy u dzieci przebiega bezobjawowo. Objawy zakażenia owsikami u niemowląt to:
- świąd odbytu, który może manifestować się u bardzo małych dzieci pobudzeniem ruchowym, częstym budzeniem się w nocy, niepokojem; swędzenie nasila się wieczorem i nocą,
- utrata apetytu,
- rozdrażnienie,
- niepokój,
- podrażnienie skóry wokół odbytu,
- ból brzucha,
- biegunka,
- utrata masy ciała,
- nudności lub wymioty,
- cienie pod oczami,
- bladość skóry,
- zmęczenie,
- problemy z koncentracją.
Na skórze w okolicy odbytu lub krocza oraz w kale można zaobserwować szarobiałe cienkie niteczki lub jajeczka owsików.
Owsiki mogą przedostać się do innych miejsc, np. dróg moczowych, ale dochodzi do tego bardzo rzadko. Objawami owsików u niemowląt mogą być symptomy wskazujące na powikłania infekcji, np. zapalenie jelit, zapalenie wyrostka robaczkowego, ale również są to wyjątkowo rzadkie przypadki.
Zgrzytanie zębami objawem owsików?
To mit, że zgrzytanie zębami jest objawem owsików. Wiemy, że ta przypadłość może dotykać nawet około 40% dzieci, a według publikacji w Journal of Oral Rehabilitation główną przyczyną zgrzytania zębami u dzieci w nocy jest napięcie emocjonalne i problemy ze zgryzem.
Jak diagnozować owsiki u niemowlaka?
Najlepszym materiałem do badań w kierunku obecności owsików jest wymaz z okolicy odbytu. Owsiki można wykryć w badaniu kału w kierunku pasożytów. Jeśli wyniki badań potwierdziły obecność owsików, koniecznie należy udać się do pediatry. Zleci odpowiednie leczenie. Możesz samodzielnie potwierdzić swoje podejrzenia, oceniając gołym okiem (najlepiej podczas snu dziecka wieczorem), czy w okolicy odbytu nie pojawiły się owsiki.
Leczenie owsików u niemowląt
Zakażenie owsikami u niemowląt nie zawsze wymaga leczenia farmakologicznego. Jeżeli lekarz stwierdzi niewielką liczbę pasożytów, to rezygnuje się z podawania leków i zaleca się wyłącznie stosowanie zabiegów higienicznych. Przy tym należy pamiętać o czystości w mieszkaniu, praniu bielizny i pościeli oraz ręczników, aby uniknąć nawrotu choroby. Owsica może ustąpić samoistnie w ciągu 2 tygodni.
Czasami w przypadku owsicy u niemowląt stosuje się leki (zwykle pyrantel). Większość leków przeciwpasożytniczych (np. mebendazol) nie jest zalecana u dzieci poniżej 2. roku życia, jednak lekarz w wyjątkowych sytuacjach może przepisać preparat dla młodszych dzieci. Decyzja o zastosowaniu leku zawsze powinna być poprzedzona indywidualną oceną dziecka dokonaną przez lekarza.
Istnieje duże ryzyko powtórnych zakażeń owsicą u dzieci, jeżeli oprócz leczenia farmakologicznego nie przestrzegane są zasady czystości. Owsica łatwo rozprzestrzenia się poprzez kontakt nie tylko z zarażoną osobą, ale również używanymi przez nią przedmiotami, takimi jak ręczniki, pościel, zabawki, wyposażenie łazienki. Dlatego aby skutecznie wyeliminować owsiki u domowników, należy zastosować kilka zasad:
- Codzienny poranny prysznic - pozwala usunąć większość jaj ze skóry.
- Unikanie dzielenia się przedmiotami przez zakażone dziecko, np. zabawkami.
- Codzienne pranie pościeli, piżam, bielizny, ręczników w temperaturze co najmniej 60°C, oraz późniejsze prasowanie.
- Codzienne odkurzanie i zmywanie podłóg.
- Regularne czyszczenie i dezynfekowanie zabawek.
- Przycinanie paznokci na krótko.
- Regularne czyszczenie powierzchni w łazienkach.
- Należy regularnie myć ręce, szczególnie po wyjściu z toalety.
- Unikanie nadmiaru węglowodanów prostych w diecie. Jedzenie żywności bogatej w błonnik, który przeciwdziała zaparciom.
Domowe sposoby na owsiki u niemowląt
Zanim sięgniemy po domowe sposoby na owsiki u niemowląt powinniśmy skonsultować się z pediatrą. Chociaż wiele z nich nie ma wystarczającego potwierdzenia w badaniach, to mogą być dobrym uzupełnieniem leczenia. Oto co samodzielnie można podać dziecku na owsiki:
- Pestki dyni na owsiki – niemowlęciu, które już je stałe pokarmy, można podać dwie łyżeczki rozdrobnionych świeżych pestek dyni bez łusek, zmieszanych z sokiem lub musem. Po 2 godzinach należy podać dziecku 1 łyżeczkę oliwy, aby wywołać efekt przeczyszczający. Zawarta w pestkach dyni kukurbitacyna uszkadza układ nerwowy pasożytów i przyspiesza ich usuwanie z organizmu. Pestki dyni nie działają toksycznie, nie podrażniają żołądka, dlatego w niewielkich ilościach mogą być bezpiecznie stosowane u dzieci.
- Zioła – Aby złagodzić objawy owsicy u niemowląt (podrażnienie i swędzenie), można zastosować zioła w formie nasiadówek lub przemywać naparem okolicę odbytu. Do tego nadają się rumianek, szałwia lub nagietek. Mają właściwości antyseptyczne i przeciwzapalne.
- „Kwaśna dieta” – Innym popularnym domowym sposobem na owsiki jest tzw. kwaśna dieta, która polega na włączeniu do diety kwaśnych produktów (kiszone ogórki, kiszona marchew, kefir). Niektórzy uważają, że pasożyty nie lubią kwaśnego środowiska, i dzięki temu można szybciej je wyeliminować. W przypadku niemowląt trzeba oczywiście zachować umiar i ostrożność, gdyż nadmiar kwasu może podrażnić delikatny układ pokarmowy dziecka.
Więcej: Domowe sposoby na owsiki u dzieci dorosłych i kobiet w ciąży
Jak zapobiegać zakażeniom owsikami u niemowląt?
Podstawą zapobiegania zakażeniom owsikami u niemowląt jest dbanie o higienę, wspieranie układu odpornościowego, a także leczenie chorych na owsicę domowników. Malutkim dzieciom trzeba regularnie przemywać ręce ciepłą wodą z mydłem, a także dbać o czystość pościeli, zabawek, przedmiotów, których używają.
Obcinanie paznokci pozwala uniknąć gromadzenia się jaj pasożytów pod paznokciami, co także zmniejsza ryzyko przeniesienia ich do ust. Bardzo ważne jest oczywiście unikanie kontaktu z zakażonymi, a gdy taką osobą jest inny domownik, to konieczne jest jego leczenie oraz czyszczenie domu. Zrównoważona i zdrowa dieta pozwala wspierać układ odpornościowy, co daje większe szanse na uniknięcie infekcji.
Jeśli podejrzewasz u swojego dziecka owsiki, nie czekaj, tylko skonsultuj się z lekarzem. Zapytaj pediatrę, jak najlepiej postępować w takiej sytuacji.
Źródła:
Mao F, Yang Y, Zhang Q, Ding X, Xu X, Chen Y, Dai Y, Cao J. Knowledge and Practice of Pinworm Infection in Preschool Children, Jiangsu Province, China, 2019-2020. Am J Public Health. 2022 Dec;112(12):1716-1720. doi: 10.2105/AJPH.2022.307067,
Wendt S, Trawinski H, Schubert S, Rodloff AC, Mössner J, Lübbert C. The Diagnosis and Treatment of Pinworm Infection. Dtsch Arztebl Int. 2019 Mar 29;116(13):213-219. doi: 10.3238/arztebl.2019.0213,
Rawla P, Sharma S. Enterobius Vermicularis. [Updated 2023 Aug 1]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK536974/.
Czytaj także:
Pasożyty nie znoszą tej przyprawy. Dodaj pół łyżeczki do wody, aby oczyścić organizm
Czosnek, pestki dyni, ocet jabłkowy... Jakie są najlepsze babcine sposoby na pasożyty w organizmie?
Domowy test na pasożyty. Jak samodzielnie wykonać badanie w kierunku zakażenia pasożytami?
Ten rosyjski sposób wymiata pasożyty z organizmu. Wystarczy 6 dni, aby usunąć robaki z jelit i nie tylko
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
