Medyczna definicja uzależnienia
W rozumieniu medycznym uzależnienie to nie jest wolność, a odmienne stany świadomości uzyskiwane dzięki przyjmowaniu substancji psychoaktywnych, które przemijają dając dyskomfort „z odbicia”.
Socjologiczne spojrzenie na nikotynizm
Można przyjąć alternatywnie pogląd postmodernistyczny głoszący, że cała nauka, w tym medycyna, to wytwór patriarchalnej, patrycentrycznej, heteronormatywnej męskiej większości. W opinii postmodernistów naukę tworzyli mężczyźni celem utrzymania władzy i dominacji nad kobietami. Nauka jest zatem elementem i narzędziem władzy, a narzucanie aplikacji i doktryn wykorzystujących zdobycze wiedzy jest systemem opresjonalnym mającym na celu tylko interesy władzy.
Z władzą zawsze związane są pieniądze i na odwrót. Tak i w tym przypadku do czynienia mamy z ogromnym przemysłem nikotynowym. Jest on też nieformalnie chroniony przez władze. Za promocję nikotynizmu odpowiada dość silne lobby przemysłu nikotynowego, którego zyski ze sprzedaży wyrobów tytoniowych mają ważny udział w budżecie.
Palenie tytoniu jest przez wiele osób spostrzegane jako norma kulturowa, na którą nadal obserwuje się duże przyzwolenie społeczne mimo intensywnej kampanii antynikotynowej. Nikotynizm jest też wciąż uważany w pewnych kręgach za atrybut wolności, wyrosłej na wspomnianej mentalności postmodernistycznej.
Zobacz też: Moda na palenie – trochę historii
Nauka i paranauka
Moda na socjologię ponowoczesną, atrakcyjną dla współczesnych elit intelektualnych, nie bardzo wpasowuje się w myślenie o zdrowiu publicznym i we współczesną medycynę naukową opartą na faktach. Socjologia ponowoczesna przypomina trochę nurt antypsychiatrii z jego intelektualną, humanistyczną atrakcyjnością i z negatywnymi skutkami dla pacjentów.
Duchowy aspekt uzależnienia
Uzależnienie jako „zniewolenie” jednostki mocno akcentowane jest prze środowiska chrześcijańskie. W swoich pracach eksperymentalnych i poglądowych, znany badacz nikotynizmu ksiądz C. Cekiera, podkreśla, że nikotynizm stanowi formę braku wolności. Palenie papierosów oznacza słabość wolnej woli człowieka i zniewolenie duchowe. To zniewolenie doprowadza do upadku moralnego osoby ludzkiej, a wyzwolenie się z nałogu jest tożsame z odzyskaniem władzy nad sobą i przezwyciężeniem upokarzającej słabości, jaką jest uzależnienie od nikotyny.
Kompromis nauki i wiary
Rzadko kiedy nauka jest tak zgodna z przedstawicielami różnych duchowości, jak w kwestii uzależnień. Obydwa głosy nakazują odrzucić myślenie postmodernistyczne, które przez nadmierne akcentowanie wolności może doprowadzić do zniewolenia jednostki od chaosu, braku wartości, nieuznawania żadnych uniwersaliów etycznych i zniewolenia od uzależnień.
Zobacz też: Jak rozpoznać, że dziecko pali papierosy?
Źródło: Wydawnictwo Continuo, „Zespół uzależnienia od nikotyny – ujęcie interdyscyplinarne”; pod red. Tadeusza Pietrasa i Andrzeja Witusika; rozdział 8. Terapia uzależnienia od nikotyny – doktryna profilaktyki i postępowania niefarmakologicznego.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!