Niektóre bakterie obecne w naszym środowisku są pożyteczne i pełnią bardzo ważne funkcje. Jednymi z nich są właśnie bakterie probiotyczne, biorące istotny udział w zachowaniu dobrostanu układu pokarmowego i odporności, ale też zdrowia intymnego kobiet.
Co tworzy florę bakteryjną pochwy?
Mikroflorę pochwy tworzą bakterie z Latobacillus spp., których w pochwie u zdrowiej kobiety jest około 100 gatunków. Oprócz nich środowisko pochwy mogą zasiedlać bakterie z rodzaju Staphylococcus, Streptococcus, Enterococcus, Corynebacterium, Ureaplasma, Mycoplasma, Peptostreptococcus, Bacteroides, Porphyromonas i Gardnerella. Czasem z flory można wyizolować grzyby. Najistotniejszą rolę w utrzymaniu właściwego pH pochwy i zapobieganiu infekcjom, odgrywają bakterie Lactobacillus, czyli pałeczki kwasu mlekowego.
Co to jest probiotyk ginekologiczny?
Probiotyk „ginekologiczny” to preparat zawierający szczepy bakterii probiotycznych głównie z rodzaju Lactobacillus. Mają one właściwości hamujące rozwój bakterii i grzybów chorobotwórczych, odpowiedzialnych za zakażenia bakteryjne i grzybicze pochwy. Dostępne są w formie kapsułek dopochwowych i doustnych. Probiotyk ginekologiczny ma spełniać określone kryteria wg WHO/FAO m.in. szczepy bakterii muszą być izolatami z mikroflory pochwy, dzięki czemu po przyjęciu efektywniej się zaadaptują i będą skuteczne; muszą posiadać silne powinowactwo do nabłonka ścian pochwy, co warunkuje blokowanie receptorów jeszcze przed bakteriami chorobotwórczymi; bakterie probiotyczne są też odporne na działanie antybiotyków i działają przeciwstawnie do bakterii patogennych; muszą być to określone i przypisane do konkretnego gatunku bakterie.
Jak działają probiotyki ginekologiczne?
Ich skuteczność wiąże się z mechanizmem działania, który polega na produkcji przez pałeczki kwasu mlekowego następujących substancji:
- kwasu mlekowego,
- kwasu octowego,
- kwasu mrówkowego,
- „wody utlenionej”, czyli nadtlenku wodoru,
- białek hamujących i niszczących drobnoustroje chorobotwórcze (tzw bakteriocyny, do których należą: laktacyna, laktobina i acidolina),
Środowisko pochwy dzięki tym substancjom zostaje zakwaszone, więc wzrasta odporność na różnego typu infekcje narządu rodnego kobiety. Warto jeszcze wspomnieć, że mechanizm probiotyków ginekologicznych przebiega na drodze:
- konkurencji o receptory (miejsca przyłączenia bakterii) do komórek w ścianach pochwy,
- konkurencji o substancje odżywcze dla bakterii (bakterie probiotyczne wykorzystują to „pożywienie”, które mogłyby wykorzystać bakterie chorobotwórcze),
- stymulacji i modulacji ciał odpornościowych błony śluzowej pochwy.
Kiedy flora bakteryjna pochwy zostaje naruszona?
Sytuacje w których flora bakteryjna pochwy może zostać zubożona lub naruszona to przede wszystkim nadużywanie antybiotyków, irygacji dopochwowych i błędy higieniczne (rzadkie podmywanie się, niewłaściwy kierunek tej czynności, nieczęste zmiany podpasek/tamponów podczas menstruacji, codzienne noszenie wkładek higienicznych, stosowanie tamponów dopochwowych, bielizna obcisła, z tkanin syntetycznych, typu stringi). Redukcja ilości dobroczynnych bakterii wynika też z częstego korzystania z publicznych pływalni, kąpielisk, jacuzzi. Kolejną sytuacją wypływającą na naruszenie naturalnych barier śluzówki pochwy jest stosowanie antykoncepcji hormonalnej, okres ciąży i połogu, menstruacja, stany po operacjach ginekologicznych, a także częste podejmowanie aktywności seksualnej.
Kiedy zaleca się probiotyki ginekologiczne?
Probiotyki kobiece zaleca się kobietom, znajdującym się w którejś z wyżej wymienionych sytuacji. Z pewnością powinny z nich korzystać kobiety:
- w trakcie lub po antybiotykoterapii,
- wspomagająco po wyleczeniu infekcji pochwy,
- w celu zapobiegania następnym zakażeniom pochwy,
- w okresie menopauzy i klimakterycznym,
- stosujące antykoncepcję hormonalną,
- często zmieniające partnerów seksualnych,
- często podróżujące i korzystające z basenów,
- prowadzące stresujący tryb życia,
- przebywające w miejscach o nikłym standardzie sanitarnym,
- przed i po operacjach ginekologicznych,
- w trakcie i po radio i chemioterapii.
Przykładowe preparaty:
Lacibios femina – pierwszy dostępny probiotyk doustny, zawierający 5 miliardów (5 x 109) bakterii kwasu mlekowego. Nie trzeba go przechowywać w lodówce, przyjmujemy raz dziennie przez 14-20 dni. Cena za 10 kapsułek: od 18-25zł.
Lactovaginal – probiotyk dopochwowy, który należy przechowywać w lodówce. Zawiera pałeczki kwasu mlekowego Lactobacillus rhamnosus 573 w ilości 1010 w tym nie mniej niż 108 CFU (CFU – jednostka tworząca kolonię). Aplikuje się 1-2 kapsułki dziennie, przez tydzień. Cena za 10 kapsułek dopochwowych: od 21-26zł.
Floragyn – globulki dopochwowe z probiotycznymi z sześcioma gatunkami pałeczek kwasu mlekowego w stężeniu 60 x 109 CFU . Stosuje się jedną globulkę dziennie. Cena za 6 globulek: od 25-29zł.
ProVag – probiotyk w formie doustnych kapsułek lub żelu dopochwowego. W kapsułkach znajduje się 1 miliard bakterii kwasu mlekowego w następujących proporcjach 50% Lactobacillus gasseri 57C, 25% Lactobacillus fermentum 57A, 25% Lactobacillus plantarum 57B. Preparat przechowujemy w lodówce. Przyjmujemy 1 kapsułkę dziennie przez 20 dni. Cena za 10 kapsułek doustnych: 23-27zł, za 30g żelu: około 22zł.
Iladian – probiotyk doustny, zawierający 6 mld bakterii probiotycznych: Lactobacillus rhamnosus, reuteri i gasseri . Przyjmujemy 1 kapsułkę dziennie przez 20 dni. Cena za 10 kapsułek: od 17-20zł
Ciekawostka – probiotyk w tamponie
Dla kobiet aktywnych, niezwykle ważny jest komfort stref intymnych, dlatego też z myślą o nich powstał probiotyk w nietypowej formie... Został umieszczony w tamponie dopochwowym ellen®! Znajdują się w nim następujące rodzaje bakterii: Lactobacillus gasseri LN40, Lactobacillus fermentum LN99 i Lactobacillus rhamnosus LN113. Tampony można stosować podczas menstruacji, a także wtedy gdy jest taka potrzeba. Do uwolnienia probiotyków z tamponu dochodzi na skutek zadziałania temperatury ciała kobiety, co ma miejsce po około 1h 30min. po umieszczeniu tamponu w pochwie. Tampony są produkowane w trzech rozmiarach: mini, normal i super. Ich koszt wynosi średnio ponad 30zł.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
