Reumatoidalne zapalenie stawów to, wbrew powszechnej opinii, choroba, która nie dotyczy wyłącznie seniorów. Kto i dlaczego choruje na RZS? Jak rozpoznać objawy tej choroby?
"Reumatoidalne zapalenie stawów to przede wszystkim życie w bólu" - o RZS rozmawiamy z pacjentką
Czy wiadomo ilu Polaków cierpi na RZS?
Według danych z 2012 roku w Polsce na reumatoidalne zapalenie stawów choruje około 230 tysięcy ludzi.
Jakie są pierwsze objawy tej choroby?
Choroba charakteryzuje się stałym bólem stawów, zwłaszcza w nocy, ograniczeniem ich ruchomości, sztywnością poranną stawów i mięśni utrzymującą się ponad godzinę. W trakcie badania lekarz stwierdza bolesność i obrzęk stawu. Symetryczne (po obu stronach ciała) zapalenie wielu stawów dotyczy głównie stawów nadgarstków, stawów rąk i stóp, ale zajęte mogą być również wszystkie inne stawy (np. kolanowe, biodrowe, łokciowe).
Skąd się wziął mit, że na RZS chorują tylko seniorzy?
Najczęściej początek zachorowania przypada na 40.-50. rok życia, ale występuje także u dzieci, jak i osób starszych. RZS jest zapalną, przewlekle postępującą chorobą stawów i nieleczona bądź leczona niedostatecznie może prowadzić początkowo do niepełnosprawności, ale z czasem do kalectwa. Zapewne mit ten powstał z powodu mylenia RZS z chorobą zwyrodnieniową stawów.
Kto i dlaczego jest najbardziej zagrożony zachorowaniem?
Nadal nie są znane czynniki powodujące chorobę. Największą rolę przypisuje się predyspozycji genetycznej (wrodzonej), ale prawdopodobnie nakłada się na nią przebycie zakażenia bakteriami.
Jak bronić się przed RZS?
Obecnie znane są tylko 2 czynniki sprzyjające rozwojowi RZS: palenie papierosów i prawdopodobnie nadwaga. W związku z tym osoby z wywiadem rodzinnym tej choroby powinny w sposób szczególny ich unikać.
Jak leczy się RZS? Czy możliwe jest wyleczenie tej choroby?
Leczenie należy rozpocząć natychmiast po ustaleniu rozpoznania, nie później jak od 3. miesiąca trwania choroby, gdyż tylko wówczas istnieje możliwość uzyskania wieloletniej tzw. remisji, czyli ustąpienia objawów choroby. Podstawowymi lekami są tzw. leki modyfikujące przebieg choroby. Do grupy tej należą przede wszystkim metotreksat, a także leflunomid, u niektórych chorych sulfasalazyna, wyjątkowo leki przeciwmalaryczne lub cyklosporyna. Dawka terapeutyczna metotreksatu wynosi 20-30 mg podawane raz w tygodniu. Jeśli możliwe, należy go stosować u każdego chorego, a w przypadku niepełnej jego skuteczności do niego dokładamy inne leki (w tym leki biologiczne). Można go stosować przez wiele lat, nawet przez całe życie chorego. Ponieważ leki modyfikujące przebieg choroby działają dopiero po 2-3 miesiącach regularnego przyjmowania, w pierwszym okresie leczenia powinny być połączone z tzw. sterydami. Te jednak należy odstawić możliwie jak najszybciej, zwykle po 3-4 miesiącach jak tylko zaczną działać leki wymienione poprzednio.
W okresie nasilenia bólów można także stosować leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, ale nie hamują one postępu choroby i nie mogą one zastępować wymienionego wyżej leczenia. Odpowiednie i wcześnie wdrożone leczenie z zastosowaniem leków modyfikujących przebieg choroby stosowanych w odpowiednich tzn. terapeutycznych dawkach powoduje, że chory nie powinien odczuwać istotnych dolegliwości stawowych, a sama choroba powinna zostać zatrzymana (stan tzw. remisji).
Podczas procesu leczenia RZS bardzo ważna jest również otwarta komunikacja i ścisła współpraca pacjenta z lekarzem, która jest niezbędna do osiągnięcia optymalnego wyniku. Niestosowanie się do zaleceń reumatologa przez pacjenta skutkuje niepowodzeniem terapeutycznym i pogorszeniem jego stanu zdrowia.
Czy nieleczone RZS może prowadzić do śmierci?
Reumatoidalne zapalenie charakteryzuje się oprócz zapalenia stawów występowaniem zmian pozastawowych oraz powikłań narządowych. Jeśli choroba jest niedostatecznie leczona, to niestety może dojść do zajęcia innych narządów i układów, np. płuc, serca, nerek, układu naczyniowego, nerwowego. Powikłania pozastawowe choroby mogą stanowić zagrożenie życia.
Nowy czynnik ryzyka RZS
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
