Spis treści:
- Czym jest torbiel jajnika i jakie daje objawy?
- Sposoby na wchłonięcie torbieli
- Sposoby na wchłonięcie torbieli w ciąży
- Kiedy wiadomo, że torbiel się wchłonęła?
Czym jest torbiel jajnika i jakie daje objawy?
Torbiele jajnika, zwane też cystami jajników, to patologiczne struktury wypełnione płynem występujące w obrębie jajnika. Dzieli się je na dwie grupy: torbiele czynnościowe, powstające wskutek zaburzeń hormonalnych oraz rzadziej występujące pozostałe torbiele (np. torbiel krwotoczna, endometrialna, torbiel dermoidalna).
Torbiele jajników występują często. Szacuje się, że u 20% kobiet powstaje przynajmniej jedna torbiel w ciągu życia. Najczęściej zmiany te nie są groźne dla życia i zdrowia.
Torbiele jajników powstają w większości przypadków w sposób naturalny, co ma związek ze zmianami hormonalnymi. Przykładowo typowa torbiel czynnościowa, zwana też torbielą prostą lub pęcherzykową, powstaje wskutek zaburzeń hormonalnych zachodzących w cyklu przed owulacją.
Torbiele mogą mieć charakter łagodny (przetrwały pęcherzyk Graafa), ale może również stanowić zmianę złośliwą (rak jajnika). Dla rokowania i leczenia bardzo istotne jest wczesne rozpoznanie.
Możliwe objawy torbieli jajników to:
- zaburzenia cyklu miesiączkowego,
- plamienia międzymiesiączkowe,
- bóle brzucha,
- uczucie pełności w podbrzuszu,
- złe samopoczucie,
- ból podczas stosunku,
- trudności z zajściem w ciążę,
- nudności oraz wymioty.
Bardzo często torbiele jajników nie powodują żadnych dolegliwości i są wykrywane przypadkowo w trakcie badania USG.
Sposoby na wchłonięcie torbieli
Większość torbieli jajników wchłania się samoistnie w organizmie. Dzieje się to w ciągu jednego lub kilku cykli miesiączkowych. Jeżeli do tego nie dojdzie, wskazane są dalsze działania. Cysty mogą też znikać poprzez pęknięcie. Ich zawartość też może wchłonąć się bez interwencji lekarskiej w ciągu kilku dni. Należy pamiętać, że niektóre rodzaje torbieli są groźne, mogą powodować silne krwawienia lub mają tendencję do złośliwienia. W razie wątpliwości lub niepokojących dolegliwości zawsze najpierw trzeba skonsultować się z lekarzem.
Dostępne sposoby leczenia torbieli jajnika to:
- Obserwacja. Proste torbiele jajnika, o średnicy mniejszej niż 3 cm, zazwyczaj nie wymagają usuwania. Jeśli torbiel nie wywołuje żadnych objawów, lekarz może zaproponować wyłącznie kontrolne badania USG.
- Leki antykoncepcyjne. Torbiele powstają wskutek zmian hormonalnych, dlatego leczenie może polegać na przyjmowaniu tabletek antykoncepcyjnych. Hamują one aktywność jajników, dzięki czemu zmiany stają się mniejsze.
- Laparoskopia. Większe torbiele jajnika są usuwane metodą laparoskopową, która polega na zlikwidowaniu zmiany za pomocą narzędzi wprowadzonych przez niewielkie nacięcia w brzuchu. Jest to metoda małoinwazyjna, która pozostawia nieznaczne blizny i umożliwia szybki powrót do normalnego funkcjonowania. Jest złotym standardem usuwania torbieli jajnika.
- Laparotomia. Jest to bardziej złożona procedura usunięcia torbieli, która wymaga nacięcia powłok brzucha.
Torbiele jajnika wymagające usunięcia to przede wszystkim zmiany duże oraz podejrzane, które mogą przekształcić się w nowotwór złośliwy. Decyzję o właściwym sposobie leczenia torbieli jajnika należy podejmować wraz z lekarzem. Zarówno laparoskopia, jak i laparotomia odbywają się w znieczuleniu ogólnym (tzw. narkoza). U kobiet w wieku reprodukcyjnym zabieg przeprowadza się z jak największym oszczędzeniem tkanki jajnikowej, aby kobieta miała szanse na zajście w ciążę.
Sposoby na wchłonięcie torbieli w ciąży
Torbiele jajnika, które powstają w trakcie ciąży (zarówno torbiele ciałka żółtego, jak i pęcherzykowe) wchłaniają się samoistnie w czasie od 14. do 16. tygodnia ciąży. Obserwacja i kontrole lekarskie są wystarczającym działaniem, jakie należy podjąć. Największe szanse na samodzielne ustąpienie cyst występują w przypadku zmian mniejszych niż 5 cm oraz prostej budowy.
U kobiet w ciąży mogą rozwinąć się torbiele jajnika, które wymagają leczenia chirurgicznego. Laparoskopia może być bezpiecznie wykonana we wszystkich trymestrach ciąży, jednak jest zalecana w drugim trymestrze.
Kiedy wiadomo, że torbiel się wchłonęła?
O wchłonięciu się torbieli może świadczyć brak dolegliwości, które wcześniej występowały, np. bólu podbrzusza. Jednak jedynym pewnym sposobem na sprawdzenie, czy torbiel jajnika uległa wchłonięciu, jest badanie u ginekologa. Lekarz wykonuje USG dopochowowe, w trakcie którego ocenia wygląd jajników i ewentualne zmiany.
Źródła:
Mobeen S, Apostol R. Ovarian Cyst. [Updated 2023 Jun 5]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560541/
Czytaj także:
Wzdęty brzuch to jeden z objawów torbieli jajnika. Na co jeszcze zwrócić uwagę?
Objawy raka jajnika pojawiają się późno. Co powinno zaniepokoić?
Ból jajnika – przyczyny i leczenie. Co oznacza ból lewego jajnika, prawego jajnika, przed okresem i po okresie?
Objawy raka jajnika mogą przypominać mniej groźne choroby. Na co zwrócić uwagę?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
