Kampania społeczna "Zachowaj Równowagę" prowadzona jest przez Instytut Żywności i Żywienia (IŻŻ) w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy, tzw. Funduszu Szwajcarskiego, w 15% współfinansowana przez Ministerstwo Zdrowia. Partnerami Projektu są Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie, Polskie Towarzystwo Dietetyki oraz Instytut "Pomnik - Centrum Zdrowia Dziecka".
Głównym celem programu certyfikacyjnego dla szkół "Szkoła/Przedszkole Przyjazne Żywieniu i Aktywności Fizycznej" jest edukacja w zakresie zdrowego żywienia dzieci i młodzieży, a także potrzeba wprowadzenia zmian w organizacji zajęć sportowych w szkołach. Na konferencji prasowej w IŻŻ w Warszawie przedstawiono wyniki ostatnich badań dotyczących stanu zdrowia polskich dzieci i młodzieży w wieku szkolnym. Wyniki sprawności ruchowej uczniów, a także wysoki odsetek dzieci otyłych oraz cierpiących na nadwagę jest obecnie problemem coraz większym, a prognozy okazują się być gorsze, niż wcześniej sądzono, dlatego też do działań sprzyjających poprawie tej sytuacji zachęca się nie tylko rodziców, lecz także placówki szkolne.
Zobacz także: Jak żywić dziecko z nadwagą?
Cele programu i niepokojące wyniki badań
Program edukacyjny "Zachowaj Równowagę" składa się z czterech zadań, skierowanych kolejno do:
- kobiet w okresach ciąży, karmienia piersią i macierzyństwa,
- przedszkolaków, uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych,
- dotkniętych bezpośrednio problemem nadwagi i otyłości,
- konsumentów żywności.
Program certyfikacyjny "Szkoła/Przedszkole Przyjazne Żywieniu i Aktywności Fizycznej" jest dedykowany placówkom szkolnym, a ambasadorek kampanii jest Pascal Brodnicki.
Konferencję w IŻŻ rozpoczął prof. Mirosław Jarosz – Dyrektor Instytutu Żywności i Żywienia. Wskazał on na niepokojące wyniki najnowszych badań realizowanych przez Instytut Żywności i Żywienia wraz z Partnerem Akademią Wychowania Fizycznego (AWF) w Warszawie, dotyczących nadwagi i otyłości u dzieci w wieku szkolnym. Podkreślił potrzebę podejmowania konkretnych działań zmierzających do poprawy kondycji wśród dzieci oraz poziomu wiedzy na temat zasad zdrowego odżywiania. Wyniki badań wskazują, że aż 22% dziewcząt i 28% chłopców ma nadmierną masę ciała, przy czym w porównaniu do badań z lat ubiegłych sytuacja ta systematycznie się pogarsza.
Choć daleko nam jeszcze do skali problemu, jaka istnieje obecnie w Grecji (44% uczniów ma nadwagę lub otyłość), zajmujemy już niechlubne trzecie miejsce. Przyczyną tego stanu są przede wszystkim: niska aktywność fizyczna oraz nieznajomość zasad zdrowego odżywiania.
Motto projektu brzmi: "Prawdziwe życie to zdrowe życie".
Zobacz także: Trudności w nauce - starsi uczniowie
Zły stan sprawności fizycznej polskich uczniów
Ekspert prof. Jadwiga Charzewska zwróciła uwagę na fatalny stan sprawności fizycznej dzieci i młodzieży. Badania przeprowadzone przy współudziale warszawskiej AWF wykazały, że 38% chłopców i 37% dziewcząt w zasadzie nie potrafi biegać. Duży odsetek uczniów charakteryzuje się także bardzo słabą siłą ramion. Przyczyną tak złych wyników jest coraz niższa frekwencja na zajęciach wychowania fizycznego. Dzieci nie chcą ćwiczyć, niechętnie startują w zawodach sportowych, a także niezmiernie rzadko korzystają z dostępnych zajęć pozaszkolnych. Prof. Jadwiga Charzewska zwróciła uwagę na potrzebę reformy szkolnych zajęć sportowych, poprzez m.in. zróżnicowanie zajęć tak, by uczniowie mieli wybór aktywności, którą preferują. Lekcje WF-u to nie tylko koszykówka czy nie przez wszystkich lubiane ćwiczenia na macie. Potrzeba dostosować profil zajęć sportowych do preferencji uczniów, dzięki temu zmaleje liczba dzieci korzystających ze zwolnień z zajęć, ponieważ najczęściej to właśnie niechęć do ćwiczeń, a nie zły stan zdrowia i faktyczna niedyspozycja są przyczynami tak niskiej frekwencji.
Należy zwrócić na to uwagę również ze względu na to, że zajęcia wychowania fizycznego w szkole to bardzo często jedyna okazja do tego, by dziecko podjęło jakikolwiek rodzaj aktywności fizycznej. Zdaniem ekspertów każdy uczeń powinien dziennie na ruch poświęcić minimum 60 minut.
Zdrowe żywienie - nie ze sklepików szkolnych
Dr Katarzyna Wolnicka zwróciła uwagę na niską edukację dzieci w zakresie zasad prawidłowego żywienia. Jedynie 55% polskich uczniów je I śniadanie, a 42% uczniów zjada II śniadanie. Warto zwrócić uwagę także na jakość posiłków - powszechne korzystanie z asortymentu sklepików szkolnych nie przyczynia się do poprawy stanu odżywienia dzieci. Produktami najczęściej wybieranymi przez nie są słodycze, słodkie napoje gazowane, chipsy oraz ciastka. W tym miejscu warto zwrócić uwagę placówkom szkolnym na to, że ich przedstawiciele mogą ingerować w zaopatrzenie sklepików. Warto zadbać o to, by na sklepowych półkach znalazły się produkty zdrowe, takie jak świeże kanapki z pełnoziarnistego pieczywa, woda, soki, owoce. Jest to o tyle istotne, że aż 70% dzieci regularnie robi zakupy w szkolnym sklepiku, przy czym co drugie dziecko nie zjada żadnego owocu ani warzywa codziennie.
Katarzyna Wolnicka przedstawiła przykład Szwecji, gdzie odsetek uczniów cierpiących na nadwagę i otyłość zmalał po wprowadzeniu zmian w zaopatrzeniu sklepików szkolnych.
Materiały edukacyjne dla szkół
Każda placówka szkolna, która włączy się do programu "Szkoła/Przedszkole Przyjazne Żywieniu i Aktywności Fizycznej", może otrzymać certyfikat przyznawany za działania szkoły wdrażane na rzecz poprawy żywienia oraz promocji aktywności fizycznej wśród dzieci i młodzieży. Każda placówka otrzymuje wówczas potrzebne materiały edukacyjne, takie jak plansze, plakaty, poradniki dla nauczycieli i rodziców, interaktywne książeczki dla dzieci, a także scenariusze ciekawych lekcji.
W ramach projektu przewidziano także konkursy z nagrodami. Na razie program objął 1600 placówek edukacyjnych w całej Polsce, jednak planuje się już jego rozszerzenie i kontynuację w kolejnych placówkach.
Zobacz także: Śniadanie - dlaczego warto je jeść?
Pascal Brodnicki uczy dzieci zasad zdrowego odżywiania
Jako ambasador kampanii Pascal Brodnicki zadebiutował w filmie edukacyjnym, w którym w zabawny sposób przekazuje informacje na temat poszczególnych pięter piramidy zdrowego żywienia. Podaje także przykłady zdrowych posiłków, uczy, jak powinna wyglądać codzienna aktywność fizyczna i dlaczego jest ona istotna. Podczas konferencji odbyła się premiera filmu dedykowanego dzieciom w wieku 11 - 15 lat.
Prof. Mirosław Jarosz, Dyrektor IŻŻ
Więcej na: www.zachowajrownowage.pl i www.programszwajcarski.gov.pl
W artykule wykorzystano materiały prasowe projektu edukacyjnego Zachowaj Równowagę.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
