Rodzaje urazów rdzenia kręgowego
Rdzeń kręgowy uszkadza się zazwyczaj na skutek zwichnięcia lub załamania kręgosłupa. W wyniku urazu może powstać krwiak nad- lub podoponowy, który uciska rdzeń powodując wystąpienie objawów. Zaciśnięcie tętnicy zaopatrującej rdzeń kręgowy w krew może spowodować jego uszkodzenie spowodowane niedokrwieniem.
Wyróżnia się całkowite i częściowe uszkodzenie rdzenia. W całkowitym, po 24 godzinach od urazu, poniżej miejsca uszkodzenia, zniesiona jest całkowicie czynność rdzenia. W częściowym obecna jest jakakolwiek ruchowa lub czuciowa funkcja rdzenia.
Objawy urazu
Objawy są ściśle związane z poziomem uszkodzenia, jego rodzajem i rozległością. Uraz między opuszką, a C3, powoduje zatrzymanie krążenia i oddechu. Konsekwencją uszkodzenia obecnego między kręgiem C3-C5 jest znaczne upośledzenie funkcji oddechowej. Objawem urazu w odcinku piersiowym są zaburzenia czucia w obrębie tułowia i ból. Izolowane zaburzenia zwieraczy wystąpią, gdy uszkodzony zostanie stożek końcowy.
Zaraz po urazie…
Jeśli u poszkodowanego stwierdzono stabilne funkcje życiowe, ale podejrzewany jest uraz rdzenia, należy ustabilizować kręgosłup. Do tego celu służą specjalne nosze i sztywne kołnierze. W przypadku ich braku można wykorzystać deskę i worki z piaskiem ułożone wzdłuż głowy. Konieczny jest jak najszybszy transport do szpitala. Postępowanie w szpitalu polega na ustabilizowaniu funkcji życiowych. Chory jest badany neurologicznie, zakłada się cewnik do pęcherza moczowego i sondę do żołądka. Gdy występują objawy uszkodzenia rdzenia podaje się wlewy z metyloprednizolonu (bolus 30mg/kg m.c. przez 15min). Następnie przeprowadza się diagnostykę obrazową (zdjęcie rentgenowskie oraz tomografię komputerową).
Przeczytaj: Jak pomóc poszkodowanemu z uszkodzonym kręgosłupem i rdzeniem kręgowym?
Wskazania do operacji
Pilny zabieg operacyjny musi być wykonany, gdy:
- nasilają się objawy neurologiczne,
- zostają uciśnięte ważne czynnościowo korzenie rdzeniowe,
- w badaniach obrazowych widoczny jest ucisk rdzenia.
Nie operuje się w trybie ostrym pacjentów, którzy są w bardzo ciężkim stanie ogólnym (zaburzenia podstawowych czynności życiowych), mają zespół środkowy rdzenia, z całkowitym uszkodzeniem rdzenia po upływie 24 godz. od urazu.
Leczenie chirurgiczne
Operacja polega na zlikwidowaniu ucisku rdzenia i ustabilizowaniu połączenia kręgów. Leczenie obarczające (usunięcie uciskających tkanek miękkich, fragmentów kości, zwężenia kanału kręgowego) wykonywane jest w przypadku niecałkowitego uszkodzenia rdzenia. Polega na otwarciu kanału kręgowego poprzez wycięcie łuków kręgowych z dojścia od tyłu. W odcinku szyjnym możliwe jest dojście od przodu, gdy złamane są trzony kręgów.
Leczenie stabilizujące obejmuje wytworzenie połączeń (przy użyciu metalu, elementów kości) powyżej i poniżej uszkodzonych fragmentów kręgosłupa. U chorych z całkowitym uszkodzeniem rdzenia, również przeprowadza się operację stabilizującą, która pozwala na późniejszą rehabilitację.
W przypadku urazu rdzenia kręgowego bardzo ważne jest prawidłowe postępowanie na miejscu wypadku (stabilizacja kręgosłupa i szybki transport do szpitala). W razie wystąpienia wskazań do zabiegu, przeprowadzana jest operacja neurochirurgiczna, polegająca na odbarczeniu rdzenia i stabilizacji kręgów.
Polecamy: Jak przebiega rehabilitacja kręgosłupa szyjnego?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
