Wstrząs anafilaktyczny - objawy i pierwsza pomoc
Co roku, zwłaszcza latem, słyszymy o przypadkach groźnego ugryzienia przez owady. Oto 5 kroków, które mogą uratować komuś życie
Co roku, zwłaszcza latem, słyszymy o przypadkach groźnego ugryzienia przez owady. Dlatego ważne by szybko rozpoznać objawy wstrząsu anafilaktycznego i udzielić pierwszej pomocy:
Wstrząs anafilaktyczny - objawy
Przy zwykłej alergii chorzy często uskarżają się na:
Przy wstrząsie anafilaktycznym reakcje te są wielokrotnie nasilone. W dodatku towarzyszą im reakcje ogólnoustrojowe, takie jak:
- drastyczny spadek ciśnienia krwi,
- duszności i niedotlenienie,
- gwałtowne wymioty,
- osłabienie,
- utrata przytomności.
Ważne! Objawy wstrząsu występują od kilku do 20 minut po kontakcie z alergenem. Nasilają się błyskawicznie – na naszych oczach ktoś puchnie tak, że jego twarz traci normalne rysy.
Wstrząs anafilaktyczny - co robić?
Gdy tylko zorientujesz się, że z alergikiem dzieje się coś złego, zacznij mu udzielać pierwszej pomocy. Oto kolejność działań (zapamiętaj ją lub schowaj kartkę z radami np. w portfelu).
- Przerwij kontakt z alergenem – jeśli wstrząs jest efektem uczulenia na jad owadów, rozejrzyj się, czy nie ma w pobliżu np. os, czy pszczół (jeśli są, przeprowadź chorego w inne miejsce). Jeśli żądło tkwi w skórze, usuń je, by nie wydzieliło kolejnej porcji jadu.
- Oceń stan chorego – czy ma problem z oddychaniem, czuje postępujące osłabienie (związane jest głownie z gwałtownym spadkiem ciśnienia krwi), czy nie traci świadomości (jeśli nie, mów cały czas do niego, uspokajającym głosem, dowiedz się też, czy ma przy sobie jakieś leki przeciw alergii i na co jeszcze może być uczulony).
- Wezwij pogotowie – opisz lokalizację, stan chorego. Jeśli wiesz, powiedz, co wywołało wstrząs. Nie rozłączaj się, nim dyspozytor nie potwierdzi, że przyjął zgłoszenie. Pamiętaj też, że możesz poprosić go, aby pozostał na linii i udzielał ci dalszych szczegółowych instrukcji (zwłaszcza w wypadku resuscytacji, patrz też punkt. 5).
- Zrób zastrzyk z adrenaliny (epinefryny) – instrukcja poniżej.
- Zapewnij bezpieczną pozycję – rozepnij ubranie chorego, by ułatwić mu oddychanie, a potem... Jeśli jest przytomny, połóż go z nogami uniesionymi nieco do góry. Jest nieprzytomny, ale oddycha? Połóż go na boku. Jeżeli stracił przytomność i nie oddycha, połóż go na wznak i rozpocznij resuscytację. Polega ona na robieniu masażu serca (30 zdecydowanych rytmicznych uciśnięć klatki piersiowej), na przemian ze sztucznym oddychaniem (2 wdechy).
Wstrząs anafilaktyczny - jak zrobić zastrzyk z adrenaliny?
Coraz więcej osób silnie uczulonych na jad owadów nosi ze sobą auto-strzykawkę z adrenaliną (epinefryną). Zawiera ona odmierzoną dawkę leku i jest bardzo łatwa w obsłudze. Wystarczy:
- zdjąć z niej ochronną nakładkę,
- wziąć w dłoń, ustawić pod kątem prostym do przednio-bocznej części uda, w odległości ok. 10 cm od skóry,
- zdecydowanym ruchem wbić w mięsień, przycisnąć do końca tłok.
Przytrzymać jeszcze 10 sekund, wyciągnąć i rozmasować miejsce wkłucia. W razie potrzeby po kwadransie można zrobić 2 zastrzyk.
Czytaj także:
Kiedy powinnaś wezwać karetkę?
Pierwsza pomoc przy udarze słonecznym
Co robić w przypadku poparzenia?
Jak udzielić pierwszej pomocy przy zawale?
Na podstawie artykułu Diany Ożarowskiej-Sady z Przyjaciółki