Przezcewnikowa implantacja zastawki aortalnej (TAVI) to nadzieja dla chorych ze zwężeniem zastawki aortalnej. Na czym polega ten zabieg i jakie są jego koszty?
Szansa dla seniorów?
Nie da się ukryć, że polskie społeczeństwo to społeczeństwo starzejące się. Osób starszych w szybkim tempie przybywa, co generuje wiele wyzwań przed systemem ochrony zdrowia. Jednym z coraz częściej występujących schorzeń jest zwężenie zastawki aortalnej. O ile u młodych pacjentów można je bez dużego ryzyka leczyć operacyjnie, tak u osób starszych wymaga ono nowoczesnych i małoinwazyjnych technik zabiegowych. Takim zabiegiem jest przezcewnikowa implantacja zastawki aortalnej (TAVI).
Mamy w sercu 4 zastawki i każda może być chora. Coraz częściej spotykane zmiany degeneracyjne na zastawce aortalnej są związane ze starzejącym się sercem. Mamy coraz więcej ludzi w starszym, podeszłym wieku, u których ta zastawka uległa degeneracji. I to jest problem, bo z jednej strony rośnie liczba tych pacjentów, a z drugiej strony są on obciążeni dużym ryzykiem, jeśli chodzi o operacje kardiochirurgiczne, ponieważ sam wiek jest tutaj istotnym czynnikiem ryzyka. Wiemy także, że im człowiek starszy, tym ma więcej chorób współistniejących – głównie choroby oskrzelowo-płucne, niewydolność nerek i przebyte incydenty mózgowe, takie jak udar. To są pacjenci wysokiego ryzyka operacyjnego
– wyjaśnia prof. Maciej Lesiak, Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego IX Spotkań Kardiologów w Poznaniu.
Jeszcze kilkanaście lat temu pacjenci w podeszłym wieku z taką wadą byli leczeni tylko zachowawczo. Nikt z lekarzy nie myślał, żeby takiego chorego kwalifikować do operacji kardiochirurgicznej. Standardowym postępowaniem w przypadku leczenia zwężenia zastawki aortalnej jest właśnie kardiochirurgiczna wymiana zastawki, ale tylko u pacjentów o niskim lub umiarkowanym ryzyku. Jest to operacja w krążeniu pozaustrojowym, czyli trzeba serce schłodzić, zatrzymać i podłączyć maszynę, która przejmuje jego funkcję w tym czasie. Stwarza to dodatkowe ryzyko niedotlenienia mózgu w czasie operacji, pacjent po wybudzeniu może mieć upośledzone funkcje poznawcze, u niektórych może wystąpić nawet udar.
Jeśli więc leczy się tak pacjentów o niskim i umiarkowanym ryzyku, co więc z pacjentami starszymi – wysokiego ryzyka?
Czym jest zabieg TAVI?
Technologia, postęp medycyny i wybitne umiejętności operatorów przychodzą z pomocą właśnie chorym w podeszłym wieku. Dzięki zabiegom przezcewnikowym pacjent ma wymienianą zastawkę w znieczuleniu miejscowymi, a wprowadza się ją najczęściej przez nakłucie tętnicy udowej. Jest to zabieg mało inwazyjny, a powikłania są rzadsze i stosunkowo mniej groźne. Zabiegi TAVI wykonywane są dopiero od kilkunastu lat, ale już technologicznie się mocno rozwinęły, dając szansę pacjentom na życie i powrót do sprawności.
Choć zabiegi przezcewnikowe są dobrze rozwinięte, to kardiolodzy cały czas podkreślają, że wiele jest jeszcze do zrobienia.
Oczywiście, że jest jeszcze wiele wyzwań przed nami. Z tego, co można było obserwować na tegorocznym kongresie PCR London Valves (to taki coroczny kongres organizowany przez Euro PCR dedykowany tylko wadom strukturalnym serca), to pojawia się coraz więcej urządzeń i technik zabiegowych dotyczących innych zastawek. Taką drugą zastawką najczęściej leczoną jest zastawka dwudzielna, inaczej zastawka mitralna, gdzie nie mamy do czynienia tak często ze stenozą, czyli zwężeniem, a bardziej z niedomykalnością. Istnieje wiele technik, które można stosować celem naprawy tej zastawki. Od takich technik, które polegają na tym, że scala się, zespala płatki za pomocą specjalnych klipsów, poprzez urządzenia zmniejszające wielkość pierścienia, żeby zbliżyć płatki do siebie, aż po zupełną nowość, czyli implantacja nowej zastawki w miejsce chorej mitralnej. Tego typu zabiegi wymagają wcześniejszej implantacji odpowiedniego pierścienia. Jednak mimo wszystko są znacznie mniej obciążające niż zabiegi kardiochirurgiczne
– wyjaśnia prof. Maciej Lesiak.
Pacjenci nie powinni obawiać się zabiegów TAVI, bo są one niezwykle skuteczne. Jedyny problem to taki, że w Polsce wykonuje się ich stanowczo za mało – oczywiście są bardzo drogie. Szacuje się, że jeden zabieg TAVI może kosztować ponad 80 tys. zł razem z hospitalizacją. Kardiolodzy mają nadzieję, że decydenci docenią skuteczność tych zabiegów i zrobią wszystko, by mogli wykonywać ich w Polsce znacznie więcej.
Jak wykrywa się wady strukturalne serca?
Tekst powstał z okazji IX Jesiennych Warsztatów Kardiologów w Poznaniu.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
