1. Kiedy pojawi się pierwszy ząbek?
Większość dzieci zaczyna ząbkować między szóstym a dziesiątym miesiącem życia. Czasem jednak już czteromiesięczne maleństwo może pochwalić się pierwszym ząbkiem albo przeciwnie – zdarza się, że biała perełka pojawia się dopiero w okolicy pierwszych urodzin. Opóźnione ząbkowanie często dotyczy wcześniaków. U nich zęby pokazują się zgodnie z tzw. wiekiem korygowanym, a nie kalendarzowym.
2. Po czym poznać, że maluch ząbkuje?
Zwykle już kilka miesięcy przed pojawieniem się białego czubka ząbka, dziąsło staje się czerwone i rozpulchnione. Maluch zaczyna wkładać do buzi palce i zabawki, może też stracić apetyt, bo ssanie podrażnia dziąsła.
3. Czy ślinotok zawsze zwiastuje ząbki?
Nadmiar śliny nie musi oznaczać ząbkowania. Zazwyczaj dziecko zaczyna mocno się ślinić w trzecim miesiącu życia i rzadko ma to związek z ząbkowaniem. Po prostu w tym okresie ślinianki zaczynają mocniej pracować i maluch nie nadąża z połykaniem śliny.
4. Dlaczego ząbkowanie czasem jest bolesne?
Rosnące mleczaki muszą przecisnąć się przez otwór w kości, który jest mniejszy od korony ząbka. To może nie tylko boleć, ale również wywołać stan zapalny dziąseł. Ząbkowanie boli szczególnie wtedy, kiedy maluchowi wychodzi kilka mleczaków naraz albo kiedy ząbki rosną krzywo.
5. Jak pomóc dziecku?
Maluch poczuje się lepiej, jeśli zaciśnie dziąsła na czymś zimnym – podawaj mu zatem do zabawy gumowe gryzaki wypełnione wodą i schłodzone w lodówce (ale nie w zamrażarce). Gdy karmisz butelką, nakręcaj na nią schłodzony smoczek, a jeżeli karmisz naturalnie, możesz od czasu do czasu skorzystać z zimnych kapturków na piersi. Ulgę przyniesie też dziecku delikatny masaż dziąseł (palcem albo silikonową szczoteczką z wypustkami).
6. Czemu pojawia się gorączka?
Podwyższona temperatura (do 38ºC) może być objawem lekkiego stanu zapalnego dziąsła i wtedy zwykle przechodzi sama. Często jednak ząbkujące dziecko ma mniejszą odporność i łatwo łapie infekcje – dlatego gorączka równie dobrze może świadczyć o chorobie. Jeśli więc termometr wskaże powyżej 38ºC, idź z dzieckiem do lekarza.
7. Czy podać środek przeciwbólowy?
Syrop z paracetamolem albo ibuprofenem to ostateczność – stosuj go tylko za zgodą lekarza. Ból i świąd dziąseł lepiej uśmierzą żele przeciwbólowe i przeciwzapalne, którymi smaruje się opuchnięte dziąsła.
8. Jak dbać o ząbki?
Zacznij się o nie troszczyć, jeszcze zanim się pokażą (przecież bakterie próchnicotwórcze mogą zagnieździć się nawet w bezzębnej buzi). Już od pierwszych tygodni po urodzeniu przecieraj dziąsła mokrym sterylnym gazikiem (nasączonym wodą albo naparem z rumianku). Rób to po każdym karmieniu. Kiedy pojawi się ząbek, zamień gazik na szczoteczkę z bardzo miękkim włosiem. Na początku wystarczy, że zwilżysz ją wodą, ale po paru dniach zacznij nakładać na nią odrobinę pasty do zębów z zawartością 500 ppm fluoru. Pastę z taką zawartością fluoru stosuj aż do drugich urodzin dziecka.
9. Kiedy pójść z maluchem do dentysty?
Kiedy tylko pojawi się pierwszy ząb. Stomatolog sprawdzi, czy ząbkowanie przebiega prawidłowo, podpowie też, jak czyścić zęby i dziąsła dziecka. Potem pojawiaj się z maluchem w gabinecie co trzy miesiące. Częste wizyty kontrolne są uzasadnione: u dzieci próchnica niszczy zęby znacznie szybciej. Stomatolog będzie też potrzebny, gdy zauważysz na zębie ciemniejszą lub jaśniejszą plamkę – to sygnał, że na szkliwie może rozwinąć się próchnica.
10. Czym grozi próchnica?
Nieleczona, zaniedbana może doprowadzić do poważnego stanu zapalnego albo nawet przedwczesnej utraty zębów, a w konsekwencji do krzywego zgryzu i kłopotów z mową.
Konsultacja: dr n. med. Ewa Iwanicka-Grzegorek, Stomatolog, pracuje w Instytucie Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Masz pytanie dotyczące zdrowia dziecka? Zadaj je na zdrowybobas.pl
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
