Zakrzepica po szczepieniu przeciw COVID-19. Co wiemy o możliwym powikłaniu szczepionki AstraZeneca?

zakrzepica po szczepionce na covid-19 fot. Adobe Stock
Czy szczepionka przeciw COVID-19 może powodować groźną dla życia zakrzepicę żył w mózgu? Wiele wskazuje na to, że tak. Chodzi o preparat firmy AstraZeneca. Są to jednak bardzo rzadkie przypadki, a Europejska Agencja Leków zaprzecza, że stosowanie szczepionki przeciw koronawirusowi zwiększa ogólne ryzyko zakrzepicy, i daje krajom zielone światło.
/ 22.03.2021 15:33
zakrzepica po szczepionce na covid-19 fot. Adobe Stock

Przypadki zakrzepicy po szczepionce przeciwko COVID-19

Efekty działania szczepionek przeciwko COVID-19 wciąż nie są w pełni poznane. Co pewien czas pojawiają się doniesienia o możliwych skutkach ubocznych. Tym razem szpitale doniosły o kilkudziesięciu przypadkach groźnej dla życia zakrzepicy zatok żylnych w mózgu w krótkim czasie po przyjęciu szczepionki przeciw koronawirusowi firmy AstraZeneca. W konsekwencji kilkanaście krajów Unii Europejskiej czasowo wstrzymało podawanie preparatu. A kilka z nich nadal czeka do czasu otrzymania dalszych wyjaśnień.

Objawy zakrzepowe po szczepionce pojawiały się częściej u kobiet i poniżej 55. roku życia. O zaburzeniach świadczyły m.in.:

  • silny ból,
  • skrzepy krwi w nietypowych miejscach, jak mózg i żołądek,
  • niski poziom płytek krwi w badaniu,
  • krwawienia.

Odnotowano także przypadek śmiertelny.

Czy szczepionka przeciw COVID-19 zwiększa ryzyko zakrzepicy?

W związku z tymi doniesieniami, sprawę zbadał Komitet ds. Bezpieczeństwa Europejskiej Agencji Leków (EMA) i doszedł do następujących wniosków:

  • Korzyści płynące ze szczepionki w zwalczaniu wciąż powszechnego zagrożenia COVID-19 (które samo w sobie powoduje problemy z krzepnięciem i może być śmiertelne) nadal przeważają nad ryzykiem skutków ubocznych.
  • Szczepionka nie jest związana ze zwiększeniem ogólnego ryzyka zakrzepów krwi (zdarzeń zakrzepowo-zatorowych) u osób, które ją otrzymały.
  • Nie ma dowodów na problem związany z określonymi seriami szczepionki lub z określonymi zakładami produkcyjnymi.
  • Jednak szczepionka może być związana z bardzo rzadkimi przypadkami zakrzepów krwi związanych z trombocytopenią [małopłytkowością - przyp. red.], tj. niskim poziomem płytek krwi (elementów we krwi, które pomagają w krzepnięciu) z krwawieniem lub bez, w tym rzadkimi przypadkami zakrzepów w naczyniach odprowadzających krew z mózgu (zakrzepicy żył i zatok żylnych mózgu).

Komitet przeprowadził analizę wyników laboratoryjnych, raportów klinicznych, sekcji zwłok i danych z badań klinicznych dotyczących 37 zgłoszonych przypadków zakrzepów krwi u osób, które otrzymały szczepionkę.

Komisja doszła do jasnego wniosku naukowego. To bezpieczna i skuteczna szczepionka. Korzyści płynące z ochrony ludzi przed COVID-19 i związane z tym ryzyko śmierci i hospitalizacji przewyższają możliwe ryzyko. Komitet stwierdził również, że szczepionka nie jest związana ze wzrostem ogólnego ryzyka zdarzeń zakrzepowo-zatorowych lub zakrzepów krwi
– powiedział Emer Cooke, dyrektor wykonawczy EMA na konferencji prasowej 18 marca.

W jaki sposób szczepionka przeciw COVID-19 może powodować zakrzepicę?

Możliwą przyczynę wpływu szczepionki przeciw koronawirusowi na powstawanie zakrzepów odkryli naukowcy z Niemiec z Uniwersyteckiego Centrum Medycznego w Greifswaldzie oraz z Norwegii.

Zdaniem ekspertów w rzadkich przypadkach preparat wytwarzał przeciwciało, które powodowało zlepianie się płytek krwi i powstawanie zakrzepów. Dodatkowo u tych pacjentów występowała małopłytkowość (niski poziom płytek krwi).

Jest mało prawdopodobne, aby do zakrzepicy doprowadził inny czynnik.

W historii tych pacjentów nie ma nic, co mogłoby dać tak silną odpowiedź immunologiczną. Jestem przekonany, że przyczyną są przeciwciała, które znaleźliśmy i nie widzę innego wytłumaczenia niż szczepionka, która ją wyzwala
– powiedział mediom prof. Pål Andre Holme ze szpitala w Oslo.

Leczenie zakrzepicy po szczepionce przeciwko COVID-19

Według naukowców można leczyć przypadki zakrzepicy po szczepionce przeciw COVID-19 wysokim dawkami immunoglobulin. Podaje się je dożylnie. 

Eksperci uważają, że choć informacje o przypadkach zakrzepicy brzmią niepokojąco, to jednak opisują stosunkowo rzadkie przypadki. Co więcej, pozwalają zachować czujność i w razie wystąpienia objawów zakrzepicy po szczepieniu, szybciej reagować i leczyć.

Więcej o szczepionkach przeciw COVID-19:
Kiedy nie można szczepić się przeciwko COVID-19?
Szczepionka na koronawirusa. Korzyści, skutki uboczne, kto i kiedy otrzyma szczepienie przeciwko COVID-19?
Czy szczepionka przeciw COVID-19 obniża płodność?
Skutki uboczne po szczepionce przeciw COVID-19
Nowe warianty koronawirusa mogą być odporne na szczepionkę

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA