Zapalenie mieszków włosowych – jak poznać i jak leczyć stan zapalny mieszka włosowego

Zapalenie mieszków włosowych to stan zapalny ujścia mieszka włosowego, najczęściej o podłożu bakteryjnym. Odpowiedzialny za zakażenie jest w większości przypadków gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus) – bakteria naturalnie występująca na skórze człowieka oraz w jamie nosowo-gardłowej. Za zapalenie mieszków włosowych mogą też odpowiadać grzyby drożdżakowe, również wchodzące w skład mikroflory człowieka. Ujmując inaczej, zapalenie mieszków włosowych wynika z zaburzenia równowagi między naturalnie występującymi na skórze bakteriami i grzybami.

Spis treści:

1. Objawy zapalenia mieszków włosowych
2. Zapalenie mieszków włosowych – czynniki ryzyka
3. Zapalenie mieszków włosowych – rodzaje
4. Zapalenie mieszków włosowych – diagnostyka różnicowa
5. Leczenie zapalenia mieszków włosowych

Objawy zapalenia mieszków włosowych

Zapalenie mieszka włosowego charakteryzuje się przede wszystkim krostą lub pęcherzem przebitym włosem i powierzchownym lub głębokim stanem zapalnym. Zmiany mogą być zlokalizowane w różnych miejscach ciała: na brodzie, ramionach, udach, plecach lub głowie – wszędzie na skórze, z wyjątkiem podeszwy dłoni i stóp. Czasami towarzyszy im świąd.

U mężczyzn zmiany częściej pojawiają się na owłosionej skórze brody, a u kobiet na nogach i w pachwinach, co w obydwu przypadkach ma związek z goleniem lub depilacją. Krostki mogą być pojedyncze lub występować grupowo. U mężczyzn na brodzie zwykle są bardziej nasilone, pojawiają się mnogo i mają postać grudek lub guzków. Głębokie zmiany mogą zostawiać blizny.

Zapalenie mieszków włosowych czasami powoduje powstanie czyraków. Są to ostre, bolesne, okołomieszkowe guzki zapalne, które zmieniają się w krosty wypełnione krwią i ropą. Przyczyną tego typu zmian jest zakażenie gronkowcami. Główne obszary występowania czyraków to szyja, dekolt, klatka piersiowa, twarz i pośladki. Zmiany te mają średnicę od 5 do 30 mm.

Kto jest bardziej narażony na rozwój zapalenia mieszków włosowych?

Rozwojowi zapalenia mieszków włosowych sprzyjają:

• przyjmowanie antybiotyków,
• przyjmowanie steroidów,
• intensywne pocenie się,
• nakładanie na skórę tłustych, oleistych kremów,
• cukrzyca,
• nadwaga i otyłość,
• zakażenie HIV i AIDS,
• inne zakażenia (np. zakażenie skóry, zmiany ropne, dermatozy),
• działanie mechaniczne: ciągłe pocieranie, drażnienie, np. przez noszenie za ciasnej, obcisłej odzieży.

Zapalenie mieszków włosowych – rodzaje

Bakteryjne zapalenie mieszków włosowych to najczęstszy rodzaj choroby. Wywołują je gronkowce, ale czynnikiem zapalnym mogą też być inne bakterie: paciorkowce, pałeczka ropy błękitnej lub pałeczka zapalenia płuc. Bakteryjne zapalenie mieszków włosowych może występować w różnych miejscach na całym ciele.

Oprócz bakteryjnego zapalenia mieszków włosowych, wyróżnia się także drożdżakowe zapalenie mieszków włosowych. Występuje zazwyczaj na plecach i klatce piersiowej, może mu towarzyszyć swędzenie. Drożdżakowa odmiana jest częstsza u osób z atopowym zapaleniem skóry.

Zapalenie mieszków włosowych brody (tzw. figówka) jest rodzajem zapalenia występującym przewlekle. Dotyczy osadzonych głęboko w skórze mieszków włosów brody (zwykle u mężczyzn). Włosy na brodzie mogą też wychodzić z mieszka, wykrzywiać się i wrastać ponownie w skórę, co określa się mianem rzekomego zapalenia mieszków włosowych – należy je odróżnić od zapalenia mieszków, bowiem za problem nie odpowiada zakażenie drobnoustrojami czy grzybami i wymaga innego leczenia.

Zapalenie mieszków włosowych – diagnostyka różnicowa

Diagnostyka różnicowa polega na wykluczeniu innych podobnych schorzeń. W rozpoznaniu zapalenia mieszków włosowych ważnym elementem jest rozróżnienie z chorobami o podobnych objawach, np. trądzikiem, grzybicą, rogowaceniem mieszkowym lub wspomnianym rzekomym zapaleniem mieszków włosowych.

Przed leczeniem zapalenia rekomendowane jest wykonanie badania mikrobiologicznego – posiewu bakterii, w celu upewnienia się, jaka jest przyczyna stanu zapalnego.

Leczenie zapalenia mieszków włosowych

Leczenie zapalenia mieszków włosowych polega na:

• odpowiedniej higienie,
• w przypadku zakażeń wywołanych gronkowcami – przyjmowaniu antybiotyków (miejscowo lub, gdy zmiany są głębokie, doustnie),
• w przypadku zakażeń drożdżakowych – przyjmowaniu leków przeciwgrzybiczych,
• stosowaniu miejscowo środków antyseptycznych (np. chlorheksydyny),
• stosowaniu kompresów wspomagająco w leczeniu pojedynczych czyraków.

Należy pamiętać, że zapalenie mieszków włosowych jest schorzeniem trudnym do leczenia. Wymaga czasu, a niejednokrotnie długotrwałej terapii podtrzymującej, ponieważ obserwuje się tendencję do nawrotów choroby. W wielu przypadkach leczenie opiera się na długim przyjmowaniu antybiotyków.

Więcej na podobny temat:
Wrastanie włosków po depilacji to nie problem
Wrastanie włosków
Czyraki – jak je usunąć?
Trądzik - rodzaje, przyczyny, sposoby na trądzik (opinia lekarza)
Krosty na plecach, ramionach i dekolcie - jak się ich pozbyć?