Na początek zmierz swoje tętno spoczynkowe. Możesz policzyć uderzenia serca po krótkim odpoczynku (np. gdy siedzisz) lub rano, wkrótce po przebudzeniu. Przyciśnij dwa place prawej dłoni do lewego nadgarstka lub połóż je na szyi, nieco z boku. Gdy wyczujesz puls, włącz stoper (możesz użyć także zegarka na telefonie komórkowym) i licz uderzenia przez 15 sekund. Wynik pomnóż przez 4. W ten sposób wyliczysz, ile wynosi twoje tętno na minutę.
Prawidłowy puls jest różny w zależności od wieku:
- noworodki mogą mieć nawet 130 uderzeń na minutę
- dzieci – 100
- młodzież – 85
- dorośli – 70
Im bardziej wytrenowany organizm, tym niższe tętno spoczynkowe. Sportowcy osiągają wyniki około 40–50 uderzeń na minutę, choć znany jest przypadek, gdy u jednego z nich podczas snu było ich tylko 20!
Masz więcej niż 70? Trzymaj rękę na pulsie!
Jeśli naliczyłaś więcej niż 70–75 uderzeń serca na minutę, pora zacząć zwalniać. Rytm serca oczywiście! Niższy puls to dłuższe życie. Choć oczywiście bez przesady – wystarczy obniżyć tętno do pożądanych 70. Żaden człowiek nie mógłby przecież funkcjonować z takim, jakie normalnie ma np. żółw (6 uderzeń na minutę), choć on radzi sobie z tym dobrze – dzięki temu potrafi przeżyć w doskonałej formie nawet ponad 180 lat. Spowolnienie pulsu wpływa także na długość ludzkiego życia. Są teorie mówiące o tym, że nasze serca zaprogramowane są na około 3 miliardy uderzeń. Tak więc obniżenie tętna o 10 na minutę może przedłużyć nam życie nawet o kilka lat. Oznacza to bowiem aż o blisko 15 tysięcy uderzeń mniej w ciągu jednej tylko doby. W ten sposób w ciągu miesiąca „oszczędzamy” niemal 450 tysięcy uderzeń! Ale to jeszcze nie wszystko. Pojawia się coraz więcej badań naukowych, które udowadniają, że szybkie bicie serca zwiększa ryzyko wielu chorób. W badaniu pod nazwą Beautiful obejmującym ponad 10 tysięcy osób z 33 krajów świata wykazano, że pacjenci z chorobami serca, u których tętno wynosiło ponad 70 uderzeń na minutę, mają aż o 46 procent wyższe ryzyko zawału w porównaniu z tymi, których serce biło wolniej. U pacjentów ze zmianami miażdżycowymi i chorobą wieńcową przyspieszenie tętna sprawia bowiem, że do serca nie jest dostarczana wystarczająca ilość tlenu (nazywa się to niedokrwieniem). Stan ten może objawiać się np. dusznicą (czyli bólami w klatce piersiowej) lub zawałem. Zwolnienie akcji serca obniża jego zapotrzebowanie na tlen i zmniejsza ryzyko niedokrwienia. Zbyt szybki puls to jednak nie tylko problem osób z chorobami krążenia. Również liczne badania obejmujące ludzi zdrowych wykazują, że przyspieszona akcja serca towarzyszy występowaniu u nich wielu powikłań, jak choćby cukrzycy czy nadwagi.
Jak zwolnić puls?
Na początek warto pójść do lekarza po skierowanie na podstawowe badania. Czasem okazuje się bowiem, że zbyt szybka akcja serca związana jest z niewykrytymi dotąd chorobami, np. nadciśnieniem. Wtedy trzeba zająć się leczeniem tej podstawowej przypadłości, a serce samo zwolni. Jeśli jednak okaże się, że jesteś zdrowa, najlepszym sposobem na zwolnienie tętna jest regularna, umiarkowana aktywność fizyczna. Najlepiej uprawiać sport co najmniej 3–4 razy w tygodniu, po minimum pół godziny. Trzeba przy tym dosłownie trzymać rękę na pulsie, by nie forsować nadmiernie swojego układu krążenia. By jednak wysiłek był bezpieczny, trzeba przestrzegać pewnych zasad. Nie powinno się przekraczać wartości maksymalnego tętna wysiłkowego. Oblicza się je, odejmując swój wiek od 220 (np. dla osoby czterdziestoletniej maksymalne tętno wynosi 180). Pamiętaj, że najlepsze dla serca są ćwiczenia przy pulsie wynoszącym 60–75 proc. tętna maksymalnego. Zatem optymalne tętno podczas wysiłku dla naszej przykładowej czterdziestolatki to 108–135 uderzeń na minutę. Warto się zmobilizować, bo jeśli w czasie wysiłku zmuszamy serce do cięższej pracy, to gdy odpoczywamy, ono również zwalnia swój rytm. A dodatkowo wytrenowany organizm ma lepszą wydolność całego układu krążenia.
Jakie jest prawidłowe tętno?
Jak mierzyć puls?
Puls przy nadciśnieniu
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
