Czasem słyszymy, że komuś z uwagi na stan zdrowia, lekarz zalecił odżywianie dojelitowe w domu. O co chodzi? Przecież jak jemy pokarmy, to trafiają one do jelit. Żywienie dojelitowe jednak, to taka metoda podaży pokarmu, która odbywa się bezpośrednio do wybranego odcinka przewodu pokarmowego, za pomocą specjalnie wytworzonego dojścia, np. jejunostomia, gastrostomia, czy PEG. Czym są te „dojścia”? O tym także poniżej…
Fot. Depositphotos
Żywieniem dojelitowym w warunkach domowych obejmowane są osoby, które z różnorakich przyczyn nie mogą przyjmować pokarmów drogą naturalną, czyli doustną. Przykładowo mogą to być choroby przełyku, niemożność połykania, choroby układu nerwowego (po udarze, stwardnienie zanikowe boczne, miastenia, choroba Alzheimera, Parkinsona, polineuropatie), czy wreszcie nowotwory, choroby zapalne jelit oraz terminalne stadia chorób (ludzie przebywający w hospicjach). Co istotne, takie żywienie w domu, mogą otrzymać osoby, które już nie wymagają
hospitalizacji i całodobowej specjalistycznej obserwacji.
Żywienie dojelitowe może być częściowe lub całkowite. W celu utrzymania prawidłowego stanu odżywienia najczęściej zaleca się stosowanie mieszanin tłuszczów, białek, węglowodanów, witamin i pierwiastków.
PEG, gastrostomia, jejunostomia
Aby móc dostarczyć substancje odżywcze, konieczne jest wyłonienie sztucznego dostępu do jelit. Gastrostomia to wytworzenie przetoki, czyli połączenia żołądka ze środowiskiem zewnętrznym. Klasycznie odbywa się drogą operacji chirurgicznej. PEG, to przezskórna endoskopowa gastrostomia, czyli specjalne połączenie żołądka ze środowiskiem zewnętrznym za pomocą drenu silikonowego lub poliuretanowego przez powłoki skórne, wykonywane pod kontrolą endoskopu. Jejunostomia to wytworzenie przetoki pomiędzy jelitem czczym a powłokami skórnymi. Do tych przetok odżywczych bezpośrednio podawane są mieszanki żywieniowe, jak również płyny. Przetoki wymagają troskliwej pielęgnacji.
Co podajemy przez przetoki odżywcze?
Do przetoki odżywczej mogą być podawane pokarmy zmiksowane, gotowane przez pacjenta lub jego opiekuna lub gotowe preparaty diety przemysłowej. Wykazano iż najlepszymi i najbardziej wartościowymi są diety przemysłowe, ponieważ w nich jesteśmy w stanie dokładnie określić kaloryczność i ilość substancji odżywczych.
Co zapewnia zespół zajmujący się żywieniem dojelitowym w domu?
Zanim pacjent będzie odżywiany pozajelitowo w domu, musi być przeszkolony z tego zakresu, podobnie jak jego opiekunowie, rodzina. Lekarz dobiera właściwy dla osoby program leczenia. Poza tym zespół domowego leczenia dojelitowego pozostaje w stałym kontakcie ze swoim pacjentem. Żywienie dojelitowe w warunkach domowych prowadzą specjalistyczne ośrodki, które zapewniają pacjentom całościową opiekę.
Opieka ta obejmuje:
- przygotowanie chorego do leczenia w warunkach domowych (przeszkolenie chorego lub opiekuna w zakresie zasad leczenia);
- dobranie odpowiedniego programu leczenia zapewniającego stabilny stan metaboliczny chorego;
- zapewnienie ciągłego kontaktu z chorym;
- program badań kontrolnych;
- program wizyt kontrolnych, obejmujący badanie lekarskie, wypisanie recepty, pobranie krwi, ocenę stanu odżywienie oraz wypełnienie karty kontrolnej przebiegu leczenia (średnio 1 raz na 2 miesiące);
- dostarczanie preparatów, sprzętu i niezbędnych środków opatrunkowych do domu chorego
- hospitalizację w przypadku podejrzenia lub wystąpienia powikłań oraz innych wskazań, wymagających leczenia szpitalnego.
(na podstawie nutriciamedyczna.pl)
Bezpłatne żywienie dojelitowe w domu
Aby pacjent mógł skorzystać z bezpłatnego żywienia dojelitowego w warunkach domowych musi posiadać:
- sztuczny dostęp do przewodu pokarmowego (sonda, gastrostomia, jejunostomia);
- skierowanie do leczenia żywieniowego w warunkach domowych wystawione przez lekarza z oddziału szpitalnego, na którym przebywał;
- informację na karcie wypisowej dotyczącą dalszego leczenia żywieniowego (dietami przemysłowymi)
- przewód pokarmowy sprawny na tyle, aby możliwe było podanie co najmniej 1000 kcal drogą przewodu pokarmowego (lub co najmniej 50% dziennego zapotrzebowania energetycznego u dzieci).
(na podstawie nutriciamedyczna.pl)
Krok po kroku – jak załatwić żywienie dojelitowe?
1. Zorientować się gdzie w naszym rejonie znajduje się ośrodek żywienia dojelitowego (wykaz znajduje się w NFZ lub na stronie nutriciamedyczna.pl).
2. Dostarczyć do ośrodka żywieniowego kartę informacyjną ze szpitala z kwalifikacją do żywienia pozajelitowego, oczywiście po założeniu gastrostomii lub PEG-a.
3. Specjaliści z ośrodka dobierają właściwy program żywienia.
4. Zespół zajmujący się leczeniem żywieniowym, regularnie odwiedza pacjenta.
Wszelkie odżywki i preparaty dietetyczne są dostarczane bezpośrednio do domu, po złożeniu zamówienia. Odbywa się to podczas comiesięcznych rozmów telefonicznych pracowników zespołu z członkiem rodziny. Nie ma problemów z brakami, czy dostarczeniem takich preparatów.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
