Kobieta, która regularnie bada piersi (i w domu, i w gabinecie lekarza), może się czuć bezpieczniejsza. Badanie w domu pozwala szybko wyczuć zmianę, a specjalistyczne zdiagnozować ją na tyle dokładnie, by wiadomo było, jaki ma charakter.
Spis treści:
- Jak badać pierś w domu?
- Badanie piersi palpacyjne w gabinecie lekarskim
- Badanie ultrasonograficzne piersi (USG piersi)
- Mammografia
- Badanie piersi rezonansem magnetycznym
- Badanie genetyczne
- Biopsja piersi - kiedy i dla kogo?
Jak badać pierś w domu?
Badanie piersi w domu, czyli samobadanie piersi, to pierwsza i najważniejsza rzecz, jaką możesz zrobić, by jak najwcześniej wykryć zmianę w piersi. Jeśli miesiączkujesz, badaj piersi raz w miesiącu, najlepiej kilka dni po okresie (samobadanie zaleca się między 6. a 9. dniem cyklu). Jeśli jesteś w okresie menopauzalnym lub pomenopauzalnym, badaj piersi zawsze tego samego dnia miesiąca.
Najlepiej badaj się pod prysznicem (ciepła woda rozluźnia). Wcześniej unieś ręce do góry i obejrzyj piersi przed lustrem, czy nie ma zmian w ich kształcie, czy skóra ma równy koloryt. Pod prysznicem jedną rękę umieść za głową, drugą badaj dokładnie pierś. Powtórz to samo z druga stroną. Warto też wykonać badanie namydlonymi rękami, będą łatwiej przesuwać się po skórze.
Badanie piersi palpacyjne w gabinecie lekarskim
Badanie palpacyjne powinien przeprowadzać ginekolog w czasie wizyty profilaktycznej. Jeśli nie robi tego z własnej inicjatywy, poproś go o to lub po prostu... zmień ginekologa. W czasie badania lekarz dokładnie ogląda piersi: ocenia ich symetrię, sprawdza, czy nie ma wciągnięć brodawki, zaczerwienień i pogrubień świadczących o nacieku. Następnie prosi pacjentkę o położenie się na kozetce i bada dłońmi piersi. Jeśli coś go zaniepokoi, kolejnym etapem są badania specjalistyczne.
Badanie ultrasonograficzne piersi (USG piersi)
To proste i bezbolesne badanie. Można je wykonać w dowolnym momencie cyklu, choć najlepiej zrobić je w pierwszej połowie cyklu. Lekarz smaruje piersi żelem, który ułatwia przewodzenie sygnałów, przykłada do nich głowicę aparatu i ogląda na monitorze tkankę. Badanie pozwala wykryć zmiany wielkości ok. 5 mm i odróżnić litego guza od torbieli. Żeby je wykonać, trzeba mieć skierowanie od ginekologa.
Mammografia
Mammografię powinny wykonywać regularnie co 2 lata kobiety od 40. roku życia i co roku po 50. roku życia. Skuteczność badania jest mniejsza u młodszych kobiet, dlatego w tej grupie rekomendowaną metodą obrazową jest badanie rezonansem magnetycznym lub USG.
Mammografia polega na prześwietleniu piersi niewielką dawką promieni RTG. Na mammografię najlepiej wybrać się w drugiej połowie cyklu (potrzebne jest skierowanie od ginekologa). Najpierw jedną, a potem drugą pierś układa się na specjalnej płytce i dociska drugą płytką. Tradycyjny aparat może wykryć guzki wielkości 3 mm. Zaś nowoczesne mammografy cyfrowe pozwalają rozpoznać nawet milimetrowe zmiany.
Badanie piersi rezonansem magnetycznym
Badanie piersi rezonansem magnetycznym wykonuje się, gdy są niejasne wyniki badania USG i mammografii oraz u kobiet, które mają wkładki silikonowe. Przed badaniem do piersi wstrzykuje się kontrast. Pacjentka leży na platformie, która jest wsuwana do wnętrza urządzenia obrazującego. Zmiany chorobowe rozpoznaje się po ilości kontrastu zgromadzonego w tkankach.
Badanie genetyczne
Badanie genetyczne jest skierowane przede wszystkim do kobiet z grupy ryzyka, u których występował rak piersi rodzinnie. Wykonuje się je nie po to, by wykryć ewentualną zmianę, lecz by określić genetyczną predyspozycję do zachorowania.
Przeprowadzone do tej pory analizy wykazały, że ryzyko zachorowania na raka piersi wiąże się z mutacjami aż w 26 genach (najbardziej znane z nich to BRCA1 i BRCA2). Na raka piersi może zachorować każda kobieta, jednak w przypadku uszkodzonego genu ryzyko zachorowania na raka piersi sięga prawie 90%.
Samo wykonanie badania genetycznego jest bardzo proste - wystarczy próbka krwi kobiety. Wyspecjalizowane laboratoria oceniają ryzyko zachorowania na podstawie uszkodzeń w obrębie sekwencjonowanych genów.
Biopsja piersi - kiedy i dla kogo?
Biopsję piersi wykonuje się, gdy wykryto niepokojące guzki. W zależności od wielkości zmian, lekarz może zdecydować się na biopsję cienko- lub gruboigłową (tę drugą wykonuje się w znieczuleniu miejscowym). W czasie badania z piersi pobiera się materiał potrzebny do analizy.
Treść artykułu pierwotnie została opublikowana 15.10.2014., na podstawie artykułu z Przyjaciółki.
Więcej na temat problemów piersi i badań:
Choroby piersi - 4 najczęstsze zmiany chorobowe
Najnowsze metody badania piersi
Swędzące piersi - najczęstsze przyczyny swędzenia brodawek sutkowych
Torbiele w piersiach - co to jest, jak wyleczyć i czy oznaczają mastopatię
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
