„Zrób formę do lata”, „Płaski brzuch w trzy miesiące” czy „Figura bikini do wakacji” to tylko niektóre z haseł, którymi w okresie wiosenno-letnim kuszą portale nawołujące do bycia „fit”. Rzeczywiście, po zimie wielu z nas postanawia „wziąć się za siebie”. Zanim jednak zabierzesz się za ćwiczenia i zaczniesz modyfikować swoją dietę, wykonaj podstawowe badania i sprawdź, na co jest gotów i czego potrzebuje twój organizm.
Badanie krwi to podstawa
Przegląd organizmu zacznij od morfologii. W tym badaniu oceniane są składniki krwi: erytrocyty, leukocyty i trombocyty. Zbyt mała ilość erytrocytów może wskazywać m.in. na anemię. A niedokrwistość to nie tylko nieprawidłowy wynik badania, ale też osłabienie, zmęczenie i spadek wydolności fizycznej. Najczęstszą przyczyną niedokrwistości jest niedobór żelaza ‒ odpowiednia dieta oraz suplementacja preparatami żelaza powinny rozwiązać problem.
Leukocyty są z kolei wskaźnikiem alergii, stanów zapalnych, chorób pasożytniczych i nowotworów. Nieprawidłowa ilość trombocytów zdarza się dość rzadko i zazwyczaj wynika ze złego funkcjonowania szpiku – dobrze, żeby takiemu wynikowi przyjrzał się hematolog.
Zbadaj też glukozę ‒ oznaczając jej stężenie we krwi, sprawdzisz, jak twój organizm przyswaja cukry. To bardzo istotna informacja dla osób uprawiających sport, ponieważ glukoza to podstawowe paliwo dla pracujących mięśni.
Sód, potas, wapń i magnez to najważniejsze jony organizmu ‒ ich odpowiednia ilość jest podstawą prawidłowego funkcjonowania wszystkich narządów, w tym tych kluczowych podczas uprawiania sportu, czyli serca i mięśni. Złe samopoczucie, bóle głowy, kurcze mięśni czy nierówna praca serca – to tylko część objawów niewłaściwej ilości jonów w organizmie. Z nadmiarem sodu, potasu, wapnia i magnezu nerki potrafią poradzić sobie same. Przy niedoborze konieczna jest odpowiednia dieta, a czasem suplementacja.
Zobacz też: O czym świadczy obniżony lub podwyższony poziom czerwonych krwinek? [video]
Nerki, tarczyca i serce
Zanim zaczniesz modyfikować dietę i ćwiczyć, obowiązkowo skontroluj nerki! Podczas wysiłku fizycznego odgrywają one bowiem zadanie równie ważne co serce czy mięśnie. To do nich należy oszczędzanie wody, utrzymywanie stałego pH krwi i regulowanie ciśnienia tętniczego.
Badania oceniające funkcję nerek to mocznik, kreatynina i badanie ogólne moczu (BOM). BOM dodatkowo może pomóc w wykryciu zakażenia układu moczowego, cukrzycy czy chorób wątroby. Żadne z tych schorzeń nie jest przeciwwskazaniem do aktywności czy diety, trzeba je jednak odpowiednio dobrać, aby sobie nie zaszkodzić.
Nad naszym metabolizmem i przemianą materii nadzór sprawuje tarczyca. Produkowane przez nią hormony napędzają nas do działania, dodają energii oraz ułatwiają utratę masy ciała. Ich niedobór daje objawy podobne do anemii. Możemy też przybierać na wadze. Jeśli mając niedoczynność tarczycy, dodatkowo obarczysz się restrykcyjną dietą, poziom hormonów tarczycy jeszcze się zmniejszy. Dlatego zanim zaczniesz zmieniać styl życia, zbadaj swoją tarczycę i oznacz stężenie TSH.
Skontroluj też serce ‒ wykonaj badanie EKG (elektrokardiogram). Elektrody przyczepione do klatki piersiowej „sprawdzą”, czy twoje serce bije prawidłowo.
Jeśli masz powyżej 35 lat, dopiero zaczynasz przygodę ze sportem, a do tego masz tendencję do nadwagi, twojemu sercu należy się więcej uwagi. Wykonaj dodatkowo echo serca i test wysiłkowy.
Aktywność fizyczna to doskonała metoda zapobiegająca nadciśnieniu, ale też pomocne narzędzie w jego leczeniu – regularne uprawianie sportu może obniżyć ciśnienie tętnicze nawet o 10 mm Hg! Jeśli masz nadciśnienie, wykonuj ćwiczenia wytrzymałościowe, które angażują wiele grup mięśni (np. marsz, nordic walking, jazda na rowerze). Ale uwaga: jeśli twoje ciśnienie przekroczy 160/100 mm Hg, zanim rozpoczniesz ćwiczenia, trzeba będzie je obniżyć za pomocą leków.
Wykonaj powyższe badania i sprawdź przed rozpoczęciem programów dietetycznych i treningowych, czego potrzebuje twój organizm. Jednak jeśli chcesz dbać o zdrowie kompleksowo, niech regularne wykonywanie badań profilaktycznych wejdzie Ci w krew!
Zobacz też: Jakie badania wykonać, aby zdiagnozować miażdżycę i zakrzepicę?
Autor: lek. Ewa Witkowska-Patena – absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Od początku swojej drogi zawodowej związana z Wojskowym Instytutem Medycznym w Warszawie. Zajmuje się przede wszystkim diagnostyką obrazową, głównie izotopowymi badaniami serca, płuc i kości oraz ultrasonografią. Aktualnie pracuje nad rozprawą doktorską dotyczącą diagnostyki raka prostaty. Autorka publikacji w czasopismach krajowych i zagranicznych W Hellozdrowie.pl dzieli się swoją wiedzą na temat chorób cywilizacyjnych (otyłości, cukrzycy, miażdżycy). Pasjonatka sportu i propagatorka zdrowego stylu życia.
Porady i wskazówki na temat badań profilaktycznych, które warto wykonać przed podjęciem programu treningowego i dietetycznego, są także dostępne na stronie akcji Hellozdrowie.pl „Zadbaj o zdrowie - kompleksowo!”.
Profilaktyka, odpowiednio zbilansowana dieta i aktywność fizyczna – oto trzy filary zdrowego życia według Hello Zdrowie.
Przez cztery tygodnie trzy ekspertki: lek. Ewa Witkowska-Patena, dietetyczka Małgosia Różańska
i trenerka Kasia Bigos, poprowadzą uczestników programu przez 10 kroków dzień po dniu. Zaangażowanie we wszystkie kroki zapewni regenerację organizmu, poprawę zdrowia i polepszenie kondycji.
Wskazówki w formie wideo oraz w postaci innych materiałów pomocniczych, które umożliwią wykonanie poszczególnych kroków do zdrowia, trafią do uczestników akcji dzięki narzędziu Highp. Wiadomości będzie można otworzyć na dowolnym urządzeniu z dostępem do internetu (smartfonie, tablecie lub komputerze). Wystarczy podać numer telefonu lub adres e-mail.
Do akcji można dołączyć bezpłatnie na stronie www.hellozdrowie.pl/zdrowo-i-kompleksowo
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
