Spis treści:
- Błona dziewicza – gdzie jest i jak wygląda?
- Błona dziewicza – znaczenie
- Przerwanie błony dziewiczej
- Błona dziewicza a dziewictwo
- Usunięcie błony dziewiczej (hymenotomia)
Błona dziewicza – gdzie jest i jak wygląda?
Błona dziewicza (gr. hymen) to cienki fragment tkanki błony śluzowej, który otacza i częściowo zatyka zewnętrzny otwór pochwy. Powstaje w piątym miesiącu życia płodowego.
Błona dziewicza znajduje się niezbyt głęboko, bo na styku przedsionka pochwy i pochwy. Chociaż u poszczególnych kobiet głębokość umiejscowienia tej błoniastej struktury może się nieco różnić. Błona dziewicza jest częścią sromu i przypomina w budowie pochwę.
U niektórych dziewcząt błona jest cienka i elastyczna, a u innych grubsza i bardziej sztywna. Może być też nieobecna.
Nie ma jednego typu błony dziewiczej. Jej wygląd może się różnić u poszczególnych kobiet.
Błona może mieć różne kształty i wielkość. Najczęstsze postacie to:
- błona pierścieniowata (wyglądem przypomina gumkę do włosów),
- błona półksiężycowata (w kształcie półksiężyca skierowanego wklęsłym brzegiem w stronę wzgórka łonowego),
- błona strzępiasta (ma postrzępione brzegi),
- błona sitowata (ma wiele małych otworów).
Na ogół błona dziewicza ma pośrodku otwór (ten otwór może mieć różną wielkość), dzięki czemu możliwe jest wydostawanie się z pochwy krwi miesiączkowej.
Zdarza się, że błona dziewicza jest zarośnięta lub otwór jest bardzo niewielki. Jest to tzw. nieperforowana błona dziewicza. Wówczas u dziewczynek, które zaczęły miesiączkować, może dochodzić do cofania się krwi do pochwy. W takich przypadkach zdarzają się również problemy z oddawaniem moczu lub wypróżnianiem. Leczenie polega na przeprowadzeniu zabiegu chirurgicznego udrożniającego przepływ. Szacuje się, że nieperforowana błona dziewicza występuje u 1 na 1 tys. do 10 tys. dziewcząt.
Wygląd błony dziewiczej zmienia się z biegiem czasu. Przed dojrzewaniem tkanka jest cienka i delikatna, a w okresie dorastania staje się grubsza i bardziej rozciągliwa. Podczas ciąży i działania hormonów błona jest jeszcze bardziej elastyczna, by umożliwić poród. Zaś obniżenie stężenia estrogenów w okresie menopauzy powoduje, że błona staje się znów cienka.
Błona dziewicza – znaczenie
Znaczenie biologicznie błony dziewiczej nie jest do końca zdefiniowane. Przeważa pogląd mówiący, że błona dziewicza ma chronić drogi intymne przed przedostaniem się zanieczyszczeń oraz drobnoustrojów. Jej funkcją, mówiąc inaczej, jest zapobieganie infekcjom intymnym.
Błonie dziewiczej przypisuje się też inne znaczenia, np. takie, że jej naruszenie ma wywołać ból podczas pierwszego współżycia, aby kobieta rozważnie podchodziła do wyboru partnera seksualnego.
Część źródeł podaje, że błona dziewicza nie ma żadnego znaczenia biologicznego, a jest jedynie pozostałością po rozwoju płodowym.
Przerwanie błony dziewiczej
Do przerwania błony dziewiczej może dojść podczas pierwszego stosunku płciowego. Powoduje to często ból, a czasami również niewielkie krwawienie. Nie zawsze dochodzi do pojawienia się krwi podczas pierwszego seksu czy przerwania błony dziewiczej. Niektóre błony dziewicze są na tyle elastyczne, że nie są przebite i nie pękają w czasie stosunku. Jeśli po pierwszym razie pojawia się plamienie, to powinno być lżejsze niż miesiączka i ustąpić maksymalnie po kilku dniach.
Należy dodać, że krwawienie podczas pierwszego stosunku może wynikać z niewielkich urazów ścian pochwy spowodowanych brakiem nawilżenia, mniejszą elastycznością narządu oraz wymuszoną penetracją.
Do przerwania błony dziewiczej może dojść nie tylko w wyniku współżycia, ale również podczas użycia tamponu lub innych form penetracji pochwy, a także zabiegów ginekologicznych.
Jak sprawdzić, czy błona dziewicza została przerwana? To niezwykle trudne, ponieważ wbrew powszechnej opinii pierwszy stosunek seksualny ma niewielki wpływ na wygląd błony dziewiczej. Jak pokazują badania na ciężarnych, w wielu przypadkach nawet lekarz nie jest w stanie celnie określić na podstawie samego wyglądu błony dziewiczej, czy wcześniej doszło do współżycia.
Błona dziewicza a dziewictwo
W niektórych kulturach dziewczęta są sprawdzane pod kątem obecności błony dziewiczej przed ślubem, co ma dowodzić ich dziewictwa. Chociaż nazwa błony sugeruje, że jej obecność ma związek z dziewictwem, tak jednak nie jest. Lekarze i naukowcy deklarują jasno i wyraźnie, że wygląd czy badanie błony dziewiczej nie są wiarygodnym testem na dziewictwo. Należy pamiętać, że niektóre kobiety rodzą się bez błony dziewiczej. Błona dziewicza ma różne kształty i różnej wielkości otwory. Pierwsze współżycie może też nie mieć większego wpływu na jej wygląd. Dlatego błona dziewicza nie powinna być wykorzystywana do oceny aktywności seksualnej.
Usunięcie błony dziewiczej (hymenotomia)
Hymenotomia jest zabiegiem usunięcia lub nacięcia zrośniętej błony dziewiczej. Jest to zabieg skierowany do kobiet, u których błona dziewicza nie została przerwana w trakcie pierwszego stosunku i pojawiają się dolegliwości, takie jak: odczuwanie bólu podczas seksu, bóle podbrzusza, parcie na pęcherz, zablokowanie odpływu krwi menstruacyjnej i śluzu.
Hymenotomia jest przeprowadzana w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym. Lekarz nacina lub usuwa błonę i zakłada rozpuszczalne szwy. Wykonuje się to metodą chirurgiczną lub laserową. Cała procedura trwa przynajmniej 40 minut. Po operacji kobieta przez kilka tygodni powinna powstrzymać się od współżycia i nadmiernego wysiłku fizycznego, ponieważ rana musi się zagoić.
Źródła:
R. Mishori i inni, The little tissue that couldn’t – dispelling myths about the Hymen’s role in determining sexual history and assault, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6547601,
G. Jarząbek-Bielecka, Dzieci wykorzystywane seksualnie jako problem w praktyce ginekologicznej, https://www.forumginekologii.pl/artykul/dzieci-wykorzystywane-seksualnie-jako-problem-w-praktyce-ginekologicznej,
F.A. Goodyear-Smith, T.M. Laidlaw, Can tampon use cause hymen changes in girls who have not had sexual intercourse? A review of the literature, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9670493,
A.A. Hegazy i inni, Hymen: Facts and conceptions, Health 2012.
Czytaj także:
Ból podczas stosunku (dyspareunia) – czy to objaw endometriozy?
Antykoncepcja - 5 skutecznych metod zapobiegania ciąży
Pierwsza miesiączka (menarche) - kiedy się pojawia i jakie są jej objawy?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
