Ale...
Potencjalnie paracetamol jest niebezpieczny przede wszystkim dla wątroby, także nerek oraz niekiedy serca. Martwicy zrazików wątrobowych trzeba się spodziewać powyżej dawki 15 gramów na dobę. Ta ilość może także wystarczyć do wywołania martwicy cewek nerkowych. Wydaje się, że trudno przekroczyć tę dawkę? Nic bardziej mylnego! Otóż paracetamol jest substancją czynną zawartą w ponad 200 zarejestrowanych w Polsce lekach, które mogą być kupione bez recepty. Często nie zastanawiamy się co zawiera dany preparat, a jedynie ulegamy zachętom reklamowym, presji otoczenia i chęci wyzdrowienia za wszelką cenę. Druga grupa osób narażonych na zatrucie to pacjenci po próbach samobójczych. Paracetamol jest łatwo dostępny, tani, a więc atrakcyjny również z tego względu...
Paracetamol a dzieci?
Paracetamol jest bezpieczny dla dzieci. Maksymalna dawka do 12 roku życia to 10 – 15 miligramów na kilogram masy ciała dziecka co 6 godzin – w przypadku przyjmowania doustnego. W czopkach dawka musi być większa – 20 – 25 miligramów na kilogram, reszta analogicznie. Przypominamy, że nie należy nadużywać czopków, które choć wygodne, nie są fizjologiczną drogą podawania leków! Paracetamol u dzieci jest metabolizowany odmiennie niż u dorosłych. Organizm, korzystając z innych szlaków metabolicznych, nie przekształca go do toksycznych pochodnych uszkadzających wątrobę. O zatrucie jest więc bardzo ciężko – na szczęście!
Zobacz też: Na czym polega zatrucie czadem, czyli tlenkiem węgla (CO)?
Objawy zatrucia
Często zaczynają się nudnościami i wymiotami. Jeżeli dolegliwość ta utrzymuje się kilka godzin i dochodzi do tego ból brzucha – zwłaszcza tkliwość okolicy wątroby (pod prawymi żebrami u dołu), zwykle zapowiada to uszkodzenie wątroby. Niekorzystnym sygnałem jest też pojawienie się żółtaczki. Najwcześniej zażółcenie pojawia się na języku i gałkach ocznych.
Co potem?
Jeżeli pacjent trafi do szpitala, lekarz zleci oznaczenie poziomu aminotransferaz wątrobowych, bilirubiny – będą podwyższone. Podobnie może być ze wskaźnikiem INR – świadczy to o wtórnej skazie krwotocznej. Ponadto może dojść do kwasicy, hipoglikemii, patologicznej senności, a w razie uszkodzeń nerek do zaburzenia produkcji moczu. Jeżeli wywiad wskazuje na zatrucie, zlecamy oznaczenie paracetamolu we krwi – jest to najbardziej miarodajny test. Leczenie polega na podawaniu bardzo dużych dawek N-acetylocysteiny (ACC) lub metioniny. Ich dobroczynne działanie wynika z reaktywacji glutationu wątrobowego unieszkodliwiającego metabolity paracetamolu. Ponadto należy wyrównać ewentualne niedobory elektrolitów, glukozy, albumin, etc.
Polecamy: Benzodiazepiny i barbiturany - leki dla odpowiedzialnych
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
