Dziedziczenie grupy krwi i czynnika Rh przebiega według ściśle określonych zasad. Poniżej znajdziesz grafikę pokazującą schemat dziedziczenia grup krwi przez dzieci rodziców, którzy mają grupę krwi A, B, AB lub 0. Sprawdź, po kim dziedziczymy grupę krwi, i dowiedz się, jaką grupę krwi może mieć twoje dziecko!
Dziedziczenie grup krwi:
Zasady dziedziczenia grup krwi
Grupy krwi zależą od obecności (lub braku) specjalnych białek (antygenów grup krwi) na powierzchni erytrocytów. Najważniejsze z medycznego punktu widzenia i najbardziej znane są antygeny A, B i D, odpowiadające za 2 układy grup krwi: AB0 i Rh
Grupę krwi dziedziczymy po rodzicach. Wbrew pozorom jednak nie musi być ona taka sama jak grupa krwi jednego z rodziców! Na przykład dziecko rodziców z grupami krwi A i B może mieć grupę krwi A, B, AB lub 0!
Dziedziczenie grup krwi odbywa się według praw Mendla. Zgodnie z nimi prawem, każdy z nas odziedziczył po każdym z rodziców po 1 allelu (wersji) genu warunkującego grupę krwi. Allele (wersje genu) A i B są dominujące nad allelem odpowiadającym za grupę krwi 0.
Zatem matka z grupą krwi A może mieć zarówno allele AA jak i A0 (allel A dominuje nad 0). Jeśli analogiczna sytuacja wystąpi u ojca z grupą krwi B (BB lub B0), to jaką grupę krwi będzie miało dziecko tych rodziców? Tutaj w grę wchodzi drugie prawo Mendla, zgodnie z którym allele jednego genu dziedziczą się niezależnie i mogą tworzyć dowolne kombinacje.
Co to oznacza w praktyce? Dziecko tej pary może dostać od matki zarówno allel A jak i 0, podobnie jak od ojca – tu może odziedziczyć B lub 0. Które allele połączą się w parę? Nie wiadomo. Zatem u dziecka tej pary może pojawić się kombinacja A0, B0, AB lub 00, co przekłada się na możliwe grupy krwi A, B, AB lub 0.
Poniższa grafika to schemat dziedziczenia grup krwi w układzie AB0. Prezentuje wszystkie możliwe kombinacje dziedziczenia grupy krwi przez dziecko.
grafika: Ula Bugaeva
Jak widać, tylko w przypadku, gdy oboje rodzice mają grupę krwi 0 można mieć pewność co do grupy krwi dziecka – zawsze będzie to 0. W innych przypadkach zawsze występują co najmniej 2 możliwości.
Jaką grupę krwi będzie miało twoje dziecko?
Dziedziczenie czynnika Rh
Podobnie jak przy układzie AB0, grupę krwi w układzie Rh warunkuje obecność lub brak antygenu D na powierzchni erytrocytów. W tym przypadku mamy do czynienia z 2 możliwymi grupami krwi: Rh+ (antygen D na powierzchni czerwonych krwinek) lub Rh- (brak antygenu D).
Czynnik Rh również dziedziczymy po rodzicach. Obowiązują tu te same prawa co powyżej. Od rodziców możemy odziedziczyć allel odpowiadający za czynnik Rh lub nie, przy czym allel Rh+ jest dominujący (wystarczy jeden allel Rh+ by zdeterminować grupę krwi Rh+). Grupa Rh+ może więc występować w 2 wariantach: (Rh+,Rh+) lub (Rh+,Rh-).
Jak przebiega dziedziczenie czynnika Rh? Spójrz na poniższą tabelę.
| Matka/Ojciec | DD (Rh+) | Dd (Rh+) |
dd (Rh-) |
| DD (Rh+) | Rh+ | Rh+ | Rh+ |
| Dd (Rh+) | Rh+ | Rh+ lub Rh- | Rh+ lub Rh- |
| dd (Rh-) | Rh+ | Rh+ lub Rh- | Rh- |
Dziedziczenie czynnika Rh jest istotne m.in. ze względu na ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego podczas ciąży. Taki problem może się pojawić, gdy matka ma grupę krwi Rh-, a dziecko odziedziczy czynnik Rh+ po ojcu. Organizm matki będzie próbował zwalczyć antygeny Rh płodu, co może prowadzić do groźnych konsekwencji.
Na szczęście w porę wykryty konflikt serologiczny można zlikwidować, podając matce gotową immunoglobulinę anty-D. Konflikt nie występuje w odwrotnej sytuacji – gdy matka ma grupę krwi Rh+, a dziecko Rh-.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 7.07.2017 r.
Więcej o krwi:
Morfologia krwi – wyniki i ich interperatacja
Konsekwencje nieprawidłowej liczby płytek krwi
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
