W tym roku grypa jest wyjątkowo zjadliwa. Epidemiolodzy ostrzegają, że padł rekord zachorowań w stosunku do poprzednich lat. W grudniu odnotowano ponad 1 mln zakażeń, a od grudnia do połowy marca z tego powodu zmarło 114 osób. Nie zawsze mamy wpływ na ciężki przebieg grypy, ale często sami prosimy się o problemy. Próbujemy chorobę „rozchodzić”, udajemy, że jej nie ma, sądząc, że szybciej odpuści. Chodzimy na zakupy, do pracy, odwiedzamy rodzinę, byleby nie kłaść się do łóżka. A to właśnie tego miejsca grypa nie lubi najbardziej! Zalecenia lekarzy mówią jasno: pozostanie w domu w trakcie grypy, zmniejsza ryzyko powikłań. A naukowcy dowiedli, że w trakcie snu mózg produkuje białka chroniące przed wirusem.
Jak „nie przeziębić” grypy? Przede wszystkim zostać w łóżku
Nasze babcie do zdrowia podchodziły intuicyjnie. Często wiedziały, jak postępować lub czego nie robić, żeby choroby mijały. Wiele z nich radziło, że grypę trzeba przeleżeć w łóżku, aby „jej nie przeziębić”. I miały rację. Według lekarzy najważniejszy podczas grypy jest odpoczynek. Unikanie skupisk ludzi, zmian temperatury podczas wychodzenia z domu, obciążania organizmu zmniejszają ryzyko groźnych powikłań. Wytyczne lekarzy wskazują, że podstawą leczenia grypy jest wypoczynek i pozostanie w domu do 24 godzin od ustąpienia gorączki. Ma to szczególne znaczenie w minimalizacji powikłań grypy.
Dlaczego odpoczynek w trakcie grypy jest tak ważny?
Odpoczynek jest kluczem do szybszego powrotu do zdrowia. Organizm ma dzięki niemu więcej zasobów do walki z chorobą. Ogromną rolę odgrywa też sen. Badania pod kierunkiem prof. Jamesa Kruegera z Washington State University dowiodły, że w trakcie snu mózg produkuje ważne białka (AcPb), które wzmacniają układ immunologiczny i usprawniają jego walkę z wirusem. Innymi słowy, sen umożliwia organizmowi skoncentrowanie sił na wzmocnieniu układu odpornościowego w trakcie grypy. To pokazuje, jak ważny jest odpoczynek podczas infekcji.
Powikłania grypy - lista zagrożeń jest długa
Co roku kilkadziesiąt tysięcy osób trafia do szpitali z powodu powikłań grypy. Z tym nie ma żartów. Często lekceważone konsekwencje to poważne choroby:
- wirusowe zapalenie płuc,
- bakteryjne zapalenie płuc,
- ostre zapalenie ucha środkowego,
- zapalenie oskrzeli,
- zapalenie tchawicy,
- zapalenie krtani,
- zapalenie zatok,
- angina ropna,
- zapalenie mięśni,
- sepsa,
- uszkodzenie nerek,
- poronienie, poród przedwczesny, wady rozwojowe płodu,
- zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia,
- powikłania neurologiczne: drgawki, encefalopatia, poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego,
- zespół Guillaina-Barrégo.
Pomimo przestrzegania zaleceń czasami nie udaje się uniknąć powikłań grypy. Niektóre osoby są bardziej na nie narażone, np. chorzy z upośledzoną odpornością, osoby niedożywione czy dzieci do 5 roku życia.
Samo pozostanie w domu to za mało. Unikaj też zbyt dużej aktywności
Podczas grypy lepiej pozostać w domu, ale też nie wykonywać dużego wysiłku. Zapomnij o pracach domowych czy ćwiczeniach, jeśli są twoją rutyną. Sport to zdrowie, ale nie kiedy mamy poważną infekcję. Według lek. Keith Veselik z Loyola University Health System ćwiczenia mogą być niebezpieczne, jeśli masz następujące objawy:
- gorączka,
- duszność,
- ból ciała,
- biegunka,
- wymioty,
- zawroty głowy lub uczucie oszołomienia podczas wstawania.
Przy takich dolegliwościach ćwiczenia mogą tylko nadmiernie obciążyć organizm, serce i płuca.
Aktywność jest dopuszczalna tylko wtedy, kiedy objawy ograniczają się do górnych dróg oddechowych, czyli występują tylko katar albo ból gardła, a ogólne samopoczucie jest dobre. Ale to oznacza, że najprawdopodobniej niż masz grypy, a łagodne przeziębienie.
Co jeszcze zrobić w trakcie choroby, żeby uniknąć powikłań grypy?
Grypa jest chorobą, która samoistnie mija, a jej leczenie polega głównie na łagodzeniu objawów. Odpoczynek w łóżku to najważniejsza zasada postępowania, ale nie jedyna. Oto, co jeszcze należy robić:
- Pij dużo płynów – co najmniej 2,5 l dziennie. Zapewnia to właściwą pracę organizmu, ułatwia oddychanie i usuwanie wydzieliny z dróg oddechowych.
- Nawilżaj powietrze – dzięki temu śluzówka dróg oddechowych będzie sprawniej bronić się przed wirusami.
- Przyjmuj leki przeciwwirusowe – może przepisać je lekarz, jeśli należysz do grup ryzyka. To osoby starsze, kobiety w ciąży lub krótko po porodzie, dzieci do 2. roku życia, ciężko chorzy i osoby z upośledzoną odpornością.
- Przyjmuj leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe – żeby poczuć się lepiej i zyskać trochę energii.
Co ważne, terapia przeciwwirusowa jest skuteczna, jeżeli leki zostaną podane w ciągu 48 godzin od pojawienia się pierwszych objawów grypy. Istotą ich działania jest bowiem hamowanie namnażania wirusa i preparaty te nie są skuteczne, kiedy choroba już się rozwinęła.
Źródła:
Rekomendacje postępowania w grypie u dzieci dla lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, 2019, Family Medicine & Primary Care Review 2019; 21(2), https://doi.org/10.5114/fmpcr.2019.82984,
Zapobieganie, rozpoznawanie i leczenie grypy. Wytyczne Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce, Kraków 2019,
Christopher J. Davis, Danielle Dunbrasky, Marcella Oonk, Ping Taishi, Mark R. Opp, James M. Krueger, The neuron-specific interleukin-1 receptor accessory protein is required for homeostatic sleep and sleep responses to influenza viral challenge in mice, Brain, Behavior, and Immunity, Volume 47, 2015, Pages 35-43, ISSN 0889-1591, https://doi.org/10.1016/j.bbi.2014.10.013.
Stay in Bed or Feel the Burn? What to do When You are Sick, Loyola Medicine
Czytaj także:
Jak odróżnić infekcję RSV od grypy i COVID-19?
Objawy grypy – jak odróżnić je od przeziębienia?
Dlaczego przeziębienie nasila się wieczorem? Sposoby na poprawę samopoczucia
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
