Kaszel najczęściej pojawia się, gdy w okolicach dróg oddechowych znajdzie się jakieś ciało obce. By się go pozbyć, organizm mobilizuje się i gwałtownie wypycha z płuc strumień powietrza, który usuwa wszystko, co ma na swojej drodze. Mogą to być okruszki jedzenia, pyłki, a także śluz, który powstaje w oskrzelach w wyniku infekcji. Wszystko to dzieje się bardzo szybko i całkowicie odruchowo. W takiej sytuacji nie ma po prostu czasu na myślenie. Gdy coś zatka tchawicę lub oskrzela, może być za późno na ratunek.
Rodzaje kaszlu
Są dwa: mokry i suchy. Dość łatwo można je rozróżnić. Kaszląc mokro, wydajemy z siebie niski dźwięk i czujemy obecność wydzieliny w drogach oddechowych, czasami udaje się ją wykrztusić. Kaszel suchy zaś jest męczący, występuje napadowo, a jego ataki trudno powstrzymać. Pojawia się wtedy, gdy receptory kaszlu zostały z jakiegoś powodu podrażnione, ale w drogach oddechowychnie ma ani wydzieliny, ani żadnego ciała obcego.
Czas na diagnozę
Od tego z jakim rodzajem kaszlu mamy do czynienia zależy strategia leczenia. W przypadku suchego stosuje się leki hamujące odruch kaszlu (chodzi o to, by pokasłując, nie nadwerężać układu oddechowego). Gdy mamy kaszel mokry, przyjmujemy preparaty, które ułatwiają odkrztuszanie. Takie leczenie najczęściej jednak nie wystarcza. Bo kaszel zawsze powiązany jest z innymi objawami. Aby pozbyć się go skutecznie, trzeba odkryć, co go wywołało.Rozpoznaj objawy i pokonaj problem:
1. Kaszel przy przeziębieniu
Zaczyna się od drapania w gardle. Potem pojawia się ból w czasie przełykania, chrypka, stan podgorączkowy lub nawet gorączka. I kaszel – na początku suchy i męczący. Jeśli do infekcji dołączy katar, po kilku dniach kaszel może zmienić się w mokry (za sprawą wydzieliny z nosa, która spływa po tylnej ściance gardła).
Nasza rada: Najlepszym sposobem na przeziębienie jest wypoczynek. Ponieważ organizm sam poradzi sobie z wirusami, nam pozostaje łagodzić objawy. Z suchym kaszlem rozprawić się pomoże płukanka miodowa: szklankę wody podgrzewamy do temp.
37–43 st. C (ma być przyjemnie ciepła), dodajemy łyżkę miodu i płuczemy gardło. Gdy kaszel zmieni się w mokry, można wspomóc się syropem prawoślazowym. Jeśli po trzech dniach objawy się nie zmniejszą, trzeba iść do lekarza.
2. Kaszel przy refluksie
Kaszel pojawia się nocą, szczególnie jeśli przed snem zjadłaś obfitą kolację. Towarzyszy mu odbijanie, ból brzucha, pieczenie w przełyku, nieprzyjemny smak w ustach. Wszystko to wskazuje na refluks, a kaszel jest efektem podrażnienia śluzówki gardła przez treść powracającą z żołądka do przełyku.
Nasza rada: Jeśli objawy pojawiają się rzadko, poradzisz sobie z nimi, zmieniając swoje przyzwyczajenia. Staraj się jeść ostatni (lekki!) posiłek 3 godziny przed snem. Potem możesz przegryźć kilka migdałów, które zmniejszają kwasowość w przełyku. Jeśli zdarzy ci się późniejsza kolacja, podłóż pod głowę dodatkowy jasiek. To utrudni nawracanie treści pokarmowej. Jeżeli objawy się powtarzają, poproś lekarza o skierowanie na badania: gastroskopię i pH-metrię.
3. Kaszel reakcją na leki
Gwałtowny kaszel, niekiedy połączony ze skurczem oskrzeli, najczęściej jest reakcją na leki z grupy niesteroidowych przeciwzapalnych (np. zawierające ibuprofen, naproxen). Kaszel bez skurczu oskrzeli może pojawić się też po zastosowaniu środków obniżających ciśnienie krwi.
Nasza rada: Jeśli reakcja jest gwałtowna – kaszel jest uporczywy, dusi i trudno złapać powietrze, trzeba niezwłocznie wzywać karetkę. Konieczne jest bowiem jak najszybsze podanie leków rozkurczających oskrzela. Jeśli kaszel spowodowany jest lekami obniżającymi
ciśnienie (leki z grupy I-ACE), trzeba po prostu zmienić preparat na inny (decyduje o tym lekarz!).
4. Kaszel palacza
Zaczyna się rano, gdy wstajesz z łóżka i męczy do południa. Tyle czasu potrzeba, by cała wydzielina z oskrzeli została usunięta. A jest jej sporo, bo u nałogowych palaczy zbiera się przez całą noc. Kaszel, który cię męczy jest mokry i gwałtowny. Oznacza on, że papierosy uszkodziły nabłonek dróg oddechowych.
Nasza rada: Konieczna jest wizyta u lekarza, który oceni, w jakiej formie są oskrzela i płuca (trzeba będzie wykonać spirometrię i RTG płuc). Jeśli są zwężone, może to oznaczać początek przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), która utrudnia oddychanie. Leczenie zależy od stopnia zaawansowania zmian. Konieczne na pewno jest jednak rzucenie palenia. Doraźnie zaś pomóc ci mogą syropy wykrztuśne (np. Guajazyl, Flavamed). Pij je raz na dobę, najlepiej rano.
5. Kaszel przy alergii/astmie
Kaszel pojawia się zawsze w określonych sytuacjach, np. zawsze gdy przebywasz w sypialni, po zjedzeniu jajecznicy lub w czasie wizyty u koleżanki, która ma kota. Najczęściej jest suchy i świszczący, niekiedy przechodzi w mokry z trudną do usunięcia wydzieliną.
Nasza rada: Ponieważ kaszel alergiczny często prowadzi do astmy, trzeba jak najszybciej go powstrzymać. Aby przekonać się, co go prowokuje konieczne jest wykonanie testów alergicznych. Potem pozostaje nam unikanie tego, co nas uczula. Jeśli lekarz będzie podejrzewał początki astmy, konieczne może okazać się wykonanie spirometrii. Gdy diagnoza się potwierdzi, prawdopodobnie trzeba będzie stosować leki wziewne.
6. Kaszel przy zapaleniu oskrzeli
Najczęściej jest powikłaniem grypy lub przeziębienia. Jeśli więc kilka dni pokasływałaś, a potem kaszel stał się głęboki, duszący i pojawiła się gęsta zielona lub żółta wydzielina, to znak, że zwykła infekcja przeszła w poważniejszą i teraz dotyczy oskrzeli lub nawet płuc.
Nasza rada: Zapalenie oskrzeli nie zawsze leczy się antybiotykami. Na pewno jednak szybko powinien cię osłuchać lekarz. To one zdecyduje, czy wystarczą leki wykrztuśne (np. Mukosolvan, Bronchosol) i rozrzedzające wydzielinę (np. ACC Max, Fluimucil), czy jednak infekcja zmieniała się w bakteryjną i bez antybiotyku ani rusz. Dodatkowo możesz pić napar z tymianku (łyżeczka suchego ziela na szklankę wrzątku), który ułatwia odkrztuszanie.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
