Spirala antykoncepcyjna to niewielki system zapobiegania ciąży w kształcie litery T wykonany z tworzywa sztucznego chemicznie obojętnego. Wkładka jest wprowadzana przez kanał szyjki macicy do macicy. Dostępne są spirale z miedzią, srebrem oraz z progestagenem - hormonem hamującym owulację (jajeczkowanie).
Spirala antykoncepcyjna uniemożliwia zajście w ciążę w wyniku różnych mechanizmów:
- miedź hamuje aktywność plemników, zakłóca działanie komórek macicy oraz owulację,
- wkładka, będąc ciałem obcym, powoduje reakcję zapalną w błonie śluzowej macicy: obrzęk, przekrwienie i nagromadzenie leukocytów, które niszczą plemniki i komórki jajowe przed zapłodnieniem,
- progestagen powoduje, że śluz szyjki macicy nie przepuszcza plemników.
Spirala antykoncepcyjna jest metodą odwracalną. W każdej chwili może być usunięta i płodność powraca. Wkładkę z reguły umieszcza się na 3-5 lat, jednak zdarza się, że jest używana również przez 8 lat.
Choć wkładki nie oznaczają utraty możliwości zajścia w ciążę w przyszłości, zwykle poleca się je kobietom, które już rodziły, bo do małej macicy trudno się ją wprowadza i jest wyższe ryzyko uszkodzenia narządu. Wkładka poza tym nie powinna być zakładana kobietom, które mają skłonność do częstych infekcji dróg rodnych, bo stan ten może się zaostrzyć.
Ile kosztuje założenie spirali antykoncepcyjnej?
Spirale antykoncepcyjne z miedzią kosztują od 50 do 200 zł, zaś spirale hormonalne do 400 do 700 złotych, wraz z założeniem w gabinecie ginekologicznym całkowity koszt może wynieść od 400 do 1500 złotych. Pamiętajmy jednak, że jest to rozwiązanie na lata. Spirala jest więc rozwiązaniem bardziej opłacalnym, niż np. tabletki antykoncepcyjne.
Czy założenie spirali antykoncepcyjnej boli?
Założenie spirali trwa kilka minut i nie jest bolesne. Zwykle wykonuje się to w czasie menstruacji (najlepiej ostatniego dnia miesiączki), gdy szyjka macicy jest naturalnie rozszerzona. Jedyny ból to małe ukłucie. Spiralę można założyć również wtedy, gdy kobieta nie ma akurat okresu, czyli w dowolnym momencie cyklu, o ile kanał szyjki macicy jest wystarczająco szeroki (np. u pacjentki po kilku porodach).
Po założeniu spirali przez pierwszych kilka dni może wystąpić plamienie, może ono trwać też dłużej. Towarzyszą mu czasami małe lub średnie skurcze, podobne do miesiączkowych. Dolegliwości po założeniu spirali powinny ustąpić w czasie 1-3 miesięcy. Krwawienia i bóle podbrzusza są reakcją na obecność ciała obcego w ciele.
Istotne jest właściwe dobranie rozmiaru spirali do wielkości jamy macicy. Ma to znaczenie przede wszystkim skuteczności. Dlatego przed założeniem powinno być wykonane badanie ginekologiczne, podczas którego lekarz oceni kształt i położenie macicy.
Czy będę mieć miesiączki po założeniu spirali antykoncepcyjnej?
Spirala antykoncepcyjna bywa stosowana jako terapia przy obfitych miesiączkach, bo u znacznej części kobiet ogranicza lub całkiem eliminuje krwawienia. Miesiączki mogą jednak nadal występować, bo organizmy różnie reagują. Są kobiety, które nadal mają okres, ale np. mniej obfity i nieco dłuższy. Pierwszy okres po założeniu spirali może nie pojawić się w planowanym terminie. Może też różnić się od poprzednich miesiączek. Z niepokojącymi objawami, kobieta powinna udać się do lekarza ginekologa.
Czy partner będzie czuł spiralę antykoncepcyjną?
Istnieje bardzo mała szansa, że partner poczuje obecność spirali podczas stosunku, może jednak poczuć nitki wystające z macicy do pochwy, które służą do wyciągania spirali. W razie niedogodności, można poprosić o lekarza o ich skrócenie.
Jak szybko można założyć wkładkę wewnątrzmaciczną po porodzie?
Na rynku dostępne są spirale, które można założyć od razu po porodzie. Nie trzeba czekać na pojawienie się pierwszej miesiączki, bo wkładki hormonalne nie wpływają na karmienie piersią. Różni lekarze mają jednak różne opinie, dlatego przeważnie wkładki zakłada się ok. 6 tygodni po porodzie, po stwierdzeniu wygojenia się dróg rodnych. Czasem zaleca się trochę więcej cierpliwości, aby macica skurczyła się zupełnie i wkładce nie groziło wypadnięcie.
Po cięciu cesarskim, spiralę można założyć najwcześniej po 3. miesiącach od porodu.
Czy spirala antykoncepcyjna może wypaść?
Zdarzają się przypadki wypadnięcia wkładki domacicznej z macicy, ale zwykle dzieje się to w okresie pierwszego półrocza od założenia, często pod wpływem krwawienia miesiączkowego. Przy jakichkolwiek wątpliwościach, związanych z wyczuwaniem dyskomfortu w pochwie, bądź zwiększonym krwawieniem lub bólem, należy udać się natychmiast do lekarza na kontrolę. Nowoczesne spirale posiadają środek przeciwzapalny i przeciwbólowy, który zwiększa odporność na wypadanie.
Czy spiralę, która wypadła, da się założyć ponownie?
Niestety, wypadnięcie spirali jest kosztowne, bo raz użytej nie można założyć ponownie. Należy nabyć nową spiralę, jeśli jest plan kontynuowania tej formy antykoncepcji.
Czy mając spiralę antykoncepcyjną można zajść w ciążę?
Wskaźnik Pearla dla spirali jest bardzo niski, co oznacza, że jest to jedna z najskuteczniejszych metod antykoncepcyjnych. W zależności od źródeł wynosi 0,1-3. Zatem choć istnieje prawdopodobieństwo zajścia w ciążę pomimo stosowania spirali antykoncepcyjnej, jest ono bardzo niskie.
Odnotowywano przypadki zajścia w ciążę po założeniu wkładki wewnątrzmacicznej. Część z nich to patologiczna ciąża pozamaciczna, która rozwija się w jajowodach i grozi zdrowiu kobiety, więc musi być usunięta. Są też jednak przypadki, gdy kobieta zaszła w regularną ciążę z wkładką prawidłowo założoną w macicy i donosiła ją do końca. Oficjalne zalecenia mówią, że do szóstego tygodnia ciąży można usunąć wkładkę, a po szóstym należy ją zostawić w macicy i wyjąć po porodzie.
Czy po założeniu spirali zmniejszy mi się libido bądź utyję?
Spirala antykoncepcyjna może powodować różne skutki uboczne, jednak w porównaniu do tabletek hormonalnych, dolegliwości takie jak spadek libido, bóle głowy czy przybieranie na wadze, są znacznie rzadsze. Większe jest za to ryzyko plamienia i krwawienia, bólu krzyża oraz wzdęć brzucha.
Czy mogę sama wyjąć spiralę antykoncepcyjną?
Kobieta nie może założyć, ani wyjąć spirali samodzielnie. System zakłada i usuwa lekarz, posługując się USG i od tej zasady nie ma wyjątków. Do pacjentki należy obowiązek zgłaszania się na regularne kontrole ginekologiczne co pół roku oraz zgłoszenie się na wyjęcie wkładki w zalecanym terminie.
Treść artykułu pierwotnie została opublikowana 12.03.2013.
Więcej na temat antykoncepcji:
Nowa antykoncepcja w dobie koronawirusa – dla kogo nowe tabletki antykoncepcyjne? Zalety stosowania
Antykoncepcja - 5 skutecznych metod zapobiegania ciąży
Wkładka Mirena - działanie, zakładanie spirali, cena
Tabletki antykoncepcyjne a depresja - czy mają jakiś związek?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
