Lęk jest bardzo przykrym objawem. Często nie do zniesienia. To właśnie z jego powodu nierzadko konsultujemy się z psychologiem, czy lekarzem psychiatrą. Lęk to zjawisko niewytłumaczalne; odczuwanie obaw i niepokoju z niewyjaśnionych przyczyn. To stan napięcia, poczucia zagrożenia, skrępowania – niezwiązany z bezpośrednim zagrożeniem. Lęk często współwystępuje z depresją.
Fot. Depositphotos
Współczesna psychiatria dysponuje wieloma lekami, łagodzącymi objawy ze strony psychiki. Jeśli chodzi o lęk – wyodrębniono grupę medykamentów, zwaną anksjolitykami lub po prostu lekami przeciwlękowymi, anksjolitycznymi, ataraktycznymi, a także trankwilizerami. Substancje te oddziałują na neuroprzekaźnictwo w mózgu, co zmniejsza objawy lęku, zarówno emocjonalne jak i fizyczne. Ponadto leki te działają uspokajająco i nasennie.
Leki przeciwlękowe podzielono na kilka grup, w zależności od substancji. Wśród nich
wyróżniamy:
• benzodiazepiny np. diazepam (Relanium), alprazolam (Xanax, Afobam);
• pochodne cyklopironolu np. zopiklon (Imovane);
• pochodne difenylometanu np. hydroksyzyna (Hydroxizinum, Atarax);
• beta-adrenolityki np. propranolol (Propranolol);
• pochodne azaspirodekanedionu np. buspiron (Mabuson, Spamilan);
• pochodne dibenzodicyklooktadienu np. benzoktamina (Tacitin).
Leki przeciwlękowe działają dość szybko, tłumiąc objawy lęku. Mogą być stosowane przewlekle lub doraźnie. Wytyczne ich stosowania ustalają lekarze psychiatrzy po gruntownym badaniu. Jedne z leków – benzodiazepiny – wykazują działanie nasenne i nadmiernie uspokajające, co też sprawia, że są niechętnie przyjmowane. Lekiem anksjolitycznym, który może być dla nich zamiennikiem są pochodne azaspirodekanedionu, zwłaszcza busprinon. Ma podobną skuteczność do benzodiazepin, a jednocześnie nie jest tak sedujący jak wymienione wcześniej leki. Prawdopodobnie podczas terapii busprinonem występuje dużo mniejsze ryzyko uzależnienia, jak w przypadku benzodiazepin. Jednakże ma on swój duży minus, w postaci długotrwałego, czasem prawie miesięcznego czasu oczekiwania na zniesienie objawów lękowych, gdzie benzodiazepiny działają szybko, zaraz po podaniu leku.
Skutki uboczne anksjolityków:
- ryzyko uzależnienie od substancji, najczęściej uzależnienie od benzodiazepin,
- osłabienie zdolności kierowania samochodem i obsługi maszyn,
- ospałość, senność, uczucie braku sił, zmęczenie,
- zasypianie w różnych momentach w ciągu dnia, czasem także podczas rozmowy,
- należy unikać stosowania leków anksjolitycznych dłużej jak kilka dni – jeśli lekarz zaleca inaczej, wówczas konieczne jest stopniowe „schodzenie” z dawki pod kontrolą psychiatry (zapobiega to objawom odstawiennym).
Leków przeciwlękowych nie wolno stosować w połączeniu z alkoholem, gdyż wtedy zwiększa się ich toksyczność. Ponadto, jeżeli lekarz przepisuje nam taki medykament, należy mu powiedzieć o wszystkich aktualnie przyjmowanych lekach, by zapobiec groźnym interakcjom. Leki psychotropowe powinien przepisywać lekarz psychiatra!
Jeśli chodzi o terapię lęku, najistotniejsza jest psychoterapia i nauka walki z nieprzyjemnymi objawami lęków. Bardzo ważna jest identyfikacja źródła lęku i określenie w jakim stopniu ten czynnik potęguje negatywne doznania, a także czy jest szansa, by w pewien sposób go „ignorować”. Zwykle w tym pomaga terapia poznawczo-behawioralna. Zaburzenia lękowe są uleczalne, ale mogą czasem nawracać, w zależności od toczących się wydarzeń życiowych. Psychoterapia uczy jak zapobiegać ich wystąpieniu, a leki anksjolityczne jedynie łagodzą objaw – nie eliminując przyczyn lęku.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
