Spis treści:
- Podwiązanie jajowodów – na czym polega zabieg?
- Metody podwiązania jajowodów
- Podwiązanie jajowodów – skutki
- Podwiązanie jajowodów – cena
- Podwiązywanie jajowodów – nielegalne w Polsce
- Gdzie wykonać podwiązanie jajowodów
Podwiązanie jajowodów – na czym polega zabieg?
Podwiązanie jajowodów, inaczej sterylizacja chirurgiczna kobiet, jest najskuteczniejszą metodą zapobiegania ciąży. Formalnie jednak nie jest zaliczana do metod antykoncepcyjnych, ponieważ nie spełnia jednego z jej najważniejszych kryteriów – odwracalności.
Podwiązanie jajowodów polega na trwałym zablokowaniu drożności jajowodów, w wyniku czego komórka jajowa nie może przemieszczać się z jajnika do macicy i nie dochodzi do zapłodnienia. Podobny zabieg jest wykonywany u mężczyzn, nazywa się wazektomią i polega na podwiązaniu nasieniowodów. Niekiedy zabieg podwiązania jajowodów nazywany jest podwiązaniem jajników.
Jajowody to dwa przewody o długości 10-12 cm, które biegną z rogów macicy do jajników. Pełnią funkcję kanalików transportujących komórkę jajową do jamy macicy, co jest możliwe dzięki skurczom ich mięśni.
Decyzja o podwiązaniu jajowodów najczęściej jest podejmowana przez kobiety, które nie chcą już nigdy mieć dzieci.
Skuteczność podwiązania jajowodów w zapobieganiu ciąży wynosi 99%.
Metody podwiązywania jajowodów
Istnieje wiele metod stosowanych w celu podwiązania jajowodów: przecinanie, podwiązywanie, zamknięcie z użyciem opasek lub klipsów, celowe uszkodzenie przy pomocy elektrokoagulacji oraz zamknięcie światła jajowodu z użyciem substancji chemicznych. W zależności od zastosowanej techniki, stosuje się znieczulenie miejscowe lub ogólne.
Popularne techniki operacyjne (kiedy wymagane jest otwarcie jamy brzusznej) to operacja metodą Madlenera - polega na zmiażdżeniu jajowodu i jego podwiązaniu, oraz operacja metodą Pomeroya, która polega na wycięciu części jajowodu i podwiązaniu jego końców.
Wybór techniki zabiegu podwiązania jajowodów zależy od wielu składowych, w szczególności ceny, doświadczenia lekarza oraz sprzętu, którym dysponuje.
Podwiązanie jajowodów – skutki
Najważniejszym skutkiem podwiązania jajowodów jest trwała niepłodność. Jednak to nie jedyne konsekwencje zabiegu sterylizacji kobiecej.
Podwiązywanie jajowodów jest odwracalne wyłącznie w przypadku zastosowania klipsa, który można usunąć podczas zabiegu. A i tak nie ma pewności powodzenia. Tę metodę stosuje się też coraz rzadziej. Na ogół kobieta decydująca się na podwiązanie jajowodów powinna liczyć się z tym, że nie będzie mogła już mieć potomstwa. Zajście w ciążę po zabiegu jest możliwe jednak za pomocą techniki sztucznego zapłodnienia (in-vitro).
Zablokowanie drożności jajowodów powoduje, że kobieta nie może zajść w ciążę, jednak nie ma wpływu na cykl miesiączkowy. To oznacza, że nadal będzie miała miesiączki a jajniki będą produkować komórki jajowe. Nie dojdzie jednak do ich zapłodnienia.
Wiele kobiet zastanawia się, czy jest związek między podwiązaniem jajowodów a libido. Zabieg nie powoduje zmniejszenia popędu seksualnego, a u niektórych kobiet świadomość, że nie zajdą w ciążę, zwiększa wręcz ochotę na zbliżenia.
Jak po każdym zabiegu, również po podwiązaniu jajników mogą wystąpić skutki uboczne, np. krwawienie wewnętrzne, dolegliwości bólowe, infekcja lub uszkodzenie narządów. Należą one jednak do rzadkości.
W bardzo rzadkich przypadkach metoda podwiązania jajowodów może okazać się nieskuteczna i może dojść do zapłodnienia.
Gdy zabieg zostanie nieprawidłowo wykonany, istnieje ryzyko, że zapłodniona komórka jajowa zagnieździ się poza macicą (ciąża pozamaciczna).
Podwiązanie jajowodów nie stanowi ochrony przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, dlatego konieczne może być stosowanie prezerwatywy.
Podwiązanie jajowodów – cena
Cena za zabieg podwiązania jajowodów może różnić się w zależności od ośrodka. Jednak uznaje się, że wynosi od 2 do 4 tys. złotych. Pod uwagę należy też brać koszty dojazdu i noclegu. W Polsce zabieg podwiązania jajowodów wykonywany ze wskazań medycznych jest bezpłatny. W praktyce jednak jest właściwie nie wykonywany.
Podwiązywanie jajowodów – nielegalne w Polsce
Podwiązanie jajowodów jest w Polsce zabiegiem nielegalnym z małymi wyjątkami. Może być legalnie przeprowadzone ze wskazań medycznych w dwóch sytuacjach:
- kiedy ciąża stanowi zagrożenie dla zdrowia lub życia kobiety,
- gdy istnieje duże ryzyko wystąpienia ciężkiej choroby genetycznej u dziecka.
W praktyce podwiązanie jajowodów może być przeprowadzone np. u kobiet, które wielokrotnie rodziły przez cięcie cesarskie i kolejny poród zagrażałby ich życiu.
W innym przypadku wykonanie zabiegu podwiązania jajowodów stanowi podstawę do pociągnięcia lekarza do odpowiedzialności karnej. W art. 156. §1 Kodeksu karnego jest zapis: „Kto powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci: pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia (…) podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10”. To oznacza, że nawet na wyraźne życzenie kobiety zabieg podwiązania jajowodów nie może być wykonany.
Gdzie wykonać podwiązanie jajowodów
Polki omijają przepisy i skuszone wysoką skutecznością podwiązania jajowodów, poszukują miejsc oferujących usługę zabiegu za granicą. Na zabieg podwiązywania jajowodów kobiety udają się najczęściej do Czech, Słowacji, Holandii, Niemiec i Wielkiej Brytanii.
Jeśli kobieta planuje w przyszłości potomstwo, nie powinna rozważać podwiązania jajowodów jako metody antykoncepcyjnej. Warto skonsultować się w tej sprawie z ginekologiem, który pozwoli dobrać antykoncepcję dostosowaną do indywidualnych potrzeb spośród: hormonalnych tabletek antykoncepcyjnych, wkładki domacicznej, prezerwatywy czy środków plemnikobójczych.
Źródła:
National Health Service, www.nhs.uk/conditions/contraception/female-sterilisation,
The American College of Obstetricians and Gynecologists, www.acog.org/womens-health/faqs/sterilization-for-women-and-men,
G. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia, PZWL Wydawnictwo Lekarskie.
Czytaj także:
Jak działa spirala antykoncepcyjna - zalety i wady, cena
Spirala antykoncepcyjna – 10 pytań o wkładkę wewnątrzmaciczną
Antykoncepcja - 5 skutecznych metod zapobiegania ciąży
Skutki uboczne tabletek antykoncepcyjnych – co powinnaś o nich wiedzieć? [wywiad z lekarką]
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
