Witaminy w ciąży – jakie i w jakich ilościach?

kobieta z owocami fot. Materiały prasowe
U kobiet spodziewających się dziecka zapotrzebowanie na witaminy rośnie dwukrotnie. Przyszła mama powinna więc zadbać o zdrową dietę i uzupełnienie niezbędnych składników odżywczych. Co muszą zawierać suplementy diety dla kobiet w ciąży? Kiedy zacząć je zażywać? Na co wpływają magnez, żelazo, kwas DHA i jod, gdy jest się w ciąży?
10.08.2018 12:36
kobieta z owocami fot. Materiały prasowe

Jakie witaminy przyjmować w czasie ciąży?

Gdy dowiadujemy się o dziecku, pierwszą decyzją jest zwykle zmiana diety na zdrowszą i bardziej zróżnicowaną. Nie wszystkie składniki odżywcze można jednak dostarczyć organizmowi w pokarmach. Trudno jest też kontrolować wchłanianie i dawki witamin, które przyswajamy wraz z jedzeniem. Dlatego, w czasie ciąży warto sięgnąć po suplementy diety dla kobiet w ciąży. Jakie witaminy i w jakich dawkach powinien zawierać dobry preparat dla przyszłej mamy? 
 
 
Witamina D
Ludzki organizm jest bardzo narażony na niedobór witaminy D, szczególnie w porze zimowej, gdy nasłonecznienie jest słabsze i skóra nie może jej syntezować. Wchłanianie substancji może być także ograniczone przez kremy z filtrem UV. U większości kobiet konieczna jest suplementacja w trakcie ciąży.
 
Zalecane dawki witaminy D w ciąży
Zalecana ilość witaminy D3 dla kobiet w ciąży to 2000 IU na dobę. Należy zażywać od 35 do 50 mcg niezależnie od pory roku (nawet przy ładnej letniej pogodzie). Takie samo dawkowanie powinno być kontynuowane w trakcie karmienia piersią. 
 
Od kiedy zażywać witaminę D? 
Witaminę warto zażywać przez całą ciążę i podczas laktacji. Można stosować ją także w trakcie planowania poczęcia, szczególnie gdy przyszła mama miewa zaburzenia owulacji, gdyż suplementowanie D3 pomaga w regulacji jajeczkowania.
 
Na co wpływa witamina D?
Witaminy z grupy D odpowiadają za prawidłową gospodarkę wapnia i fosforu w organizmie. Regulują ich stężenie w osoczu. Utrzymują prawidłową gęstość kości, co jest szczególnie istotne z powodu zwiększonej utraty wapnia u kobiet w ciąży i karmiących. 
 
Dodatkowo witamina D wspiera układ odpornościowy. Działa przeciwbakteryjnie, dzięki czemu obniża ryzyko występowania bacterial vaginosis, korelującej z niektórymi powikłaniami ciąży.
 
Kwas foliowy i foliany w ciąży 
Kwas foliowy i foliany to często mylone ze sobą pochodne witaminy B9. Warto jednak znać różnice między nimi. Foliany występują naturalnie w pokarmach (głównie liściach warzyw, szparagach, awokado). Zupełnie inaczej niż kwas foliowy, który jest syntetyczną formą B9 i znajduje się niemal wyłącznie w suplementach diety i lekach.
 
Zarówno foliany, jak i kwas foliowy w swej pierwotnej formie nie są aktywne. Dopiero w organizmie przekształcają się w kwas lewomefoliowy (5-MTHF), który jest wchłaniany przez człowieka i trafia do krwioobiegu. W organizmie zachowują się bardzo podobnie, są tak samo bezpieczne i równie przyswajalne.
 
 
Zalecane dawki kwasu foliowego w ciąży
Za pomocą diety trudno jest pokryć pełne zapotrzebowanie człowieka na foliany, dlatego szczególnie w ciąży zaleca się dodatkową suplementację kwasem foliowym. Dzienna porcja dla zdrowej kobiety w ciąży powinna wynosić 0,4 mg. Jednak w przypadku niedokrwistości lekarz może podnieść dawkę nawet do 5 mg. Zwiększone zapotrzebowanie mogą mieć również panie po przebytej antykoncepcji hormonalnej, palące przed ciążą i cierpiące na otyłość.
 
Od kiedy zażywać kwas foliowy? 
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne rekomenduje rozpoczęcie suplementacji kwasem foliowym już w czasie planowania ciąży, co najmniej 6 tygodni przed poczęciem. W trakcie ciąży należy zażywać kwas foliowy co najmniej do 8 tygodnia, kiedy u dziecka wykształcą się już wszystkie organy.
 
Na co wpływa kwas foliowy?
Kwas foliowy zmniejsza występowanie wad ośrodkowego układu nerwowego i cewy nerwowej (o ok. 70%). Minimalizuje ryzyko występowania wrodzonych chorób serca u dziecka oraz wad zaporowych układu moczowego. Zapobiega poronieniom i zakrzepicy.

Żelazo w ciąży a anemia ciążowa

W ciele kobiety spodziewającej się dziecka zachodzi wiele zmian, między innymi obniża się poziom hemoglobiny i żelaza we krwi, co może prowadzić do anemii ciążowej. Jest ona niebezpieczna zarówno dla kobiety, jak i dla dziecka, gdyż powoduje słabsze dotlenienie organizmu. Utrudniony proces oddychania komórkowego negatywnie wpływa na łożysko oraz pracę macicy, a to z kolei na rozwój dziecka, które nie otrzymuje niezbędnej ilości tlenu.
 
Zalecane dawki żelaza w ciąży
Zalecana dzienna dawka żelaza w diecie zdrowej kobiety powinna wynosić co najmniej 18 mg. Na początku ciąży to zapotrzebowanie wzrasta do 26-27 mg, a po 8 tygodniu podnosi się nawet do 30 mg. Takie dawki zapobiegną niedokrwistości. 
 
W przypadku, gdy poziom hemoglobiny we krwi kobiety spadnie do 11% i mama ma tak zwaną "anemię ciążową", zalecenia odnośnie żelaza mogą wzrosnąć nawet do 60-120 mg na dobę (w zależności od stopnia niedokrwistości).
 
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca suplementację żelaza również podczas laktacji. Sugerowana dawka dla zdrowej mamy karmiącej to 20 mg dziennie.

 
Od kiedy zażywać żelazo?
Żelazo można suplementować już od momentu planowania ciąży (w standardowych dawkach 18 mg), szczególnie jeśli badania krwi pokazują niski poziom hemoglobiny. Suplementy z żelazem można stosować aż do zakończenia karmienia.
 
Na co wpływa żelazo?
Żelazo jest potrzebne rozwijającemu się w brzuchu mamy maluchowi także do prawidłowego kształtowania mózgu i układu nerwowego. Niedobory mogą powodować zaburzenia hipokampu odpowiedzialnego za pamięć i szybkość uczenia się. U dzieci może występować opóźniony rozwój mowy lub wolniejszy rozwój ruchowy.
 

Dowiedz się, na co jeszcze wpływa żelazo i jakie dawki zaleca się dla kobiet w ciąży 

 
Matka również może odczuwać skutki niskiego poziomu żelaza, szczególnie poprzez zmęczenie i nawracające bóle głowy.
 
Kobietom cierpiącym na niedokrwistość w wyniku niedoboru żelaza zdarzają się również omdlenia, bladnięcie i zimne poty. Niektóre zauważają też wzmożoną łamliwość włosów i paznokci, a także nieprzyjemną suchość skóry.

Magnez w ciąży – dlaczego powinno się go przyjmować

Magnez to mikroelement, który łatwo wypłukuje się z organizmu. Większość osób dorosłych ma jego niedobory choćby przez picie kawy, herbaty, zażywanie niektórych leków i korzystanie z używek. Dlatego przed planowaniem ciąży warto zbadać jego poziom. Niedobór mogą sugerować takie objawy jak drganie mięśni, nasilone skurcze i wzmożona nerwowość.
 
Zalecane dawki magnezu w ciąży
Dzienne zapotrzebowanie na magnez u zdrowego człowieka to 6 mg na 1 kg masy ciała. W ciąży i podczas laktacji może ono wzrosnąć nawet dwukrotnie. W zależności od potrzeb organizmu Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca dawki od 200 do nawet 1000 mg na dobę.
 
Od kiedy zażywać magnez?
Większość osób dorosłych cierpi na niedobory magnezu, gdyż ma on tendencje do wypłukiwania się z organizmu i trudnej przyswajalności. Dlatego już podczas planowania ciąży warto zrobić badania krwi i rozpocząć suplementację tego mikroelementu. 
 
Na co wpływa magnez?
Magnez wpływa na zdrową pracę mięśni. Zapewnia również prawidłową gospodarkę mineralną kości. To szczególnie ważne u kobiet ciężarnych i karmiących, ponieważ są one narażone na zmniejszanie ich gęstości. 
 
Ponadto magnez powoduje wzrost objętości łożyska i obniża ciśnienie w naczyniach krwionośnych, co zmniejsza ryzyko występowania nadciśnienia. Reguluje kurczliwość mięśni i niweluje ich drżenie.
 
Jod w ciąży – kto powinien przyjmować i w jakich dawkach
Mówi się, że jod powinien być suplementowany tylko przez kobiety mające problemy z tarczycą (która nie produkuje wystarczającej ilości hormonów: tyroksyny i trójjodotryniny). Jest on jednak niezbędny także dla zdrowych matek.
 
Zalecane dawki jodu w ciąży
Organizm kobiety spodziewającej się dziecka musi zaopatrzać w hormony nie tylko siebie, ale i rozwijający się płód. Zapotrzebowanie wzrasta więc o 50%. Tarczyca kobiety może być niewystarczająco wydolna, by przejąć cały ten ciężar, dlatego konieczna jest suplementacja jodem, do czasu aż dziecko zacznie samo produkować tyroksynę i trójjodotryninę. Dzieje się to dopiero około 11 tygodnia ciąży. Do tego czasu matka powinna przyjmować co najmniej 200 mcg jodu dziennie. Dawka może zależeć od stanu tarczycy, wieku kobiety i jej zdrowia. Zwykle jest indywidualnie ustalana z lekarzem i może wynosić nawet około 500 mcg.
 
Od kiedy zażywać jod?
Jod można zacząć zażywać już podczas planowania poczęcia. Suplementacja jest najważniejsza na początku ciąży (w pierwszym trymestrze), ale stosuje się ją nawet po narodzinach dziecka. Dzieje się tak dlatego, że zapotrzebowanie organizmu mamy na jod jest zwiększone także podczas karmienia.
 
Na co wpływa jod?
Jod odpowiada za procesy podziału komórek i rozwój układu kostnego. Wpływa na wzrost dziecka, jego późniejszą wytrzymałość fizyczną. Niedobór może więc powodować apatię i hamować rozwój ruchowy.
 
Co więcej, niski poziom jodu w organizmie matki może wpłynąć również na nieprawidłowy rozwój umysłowy i psychiczny jej potomka. Dzieci mogą mieć problem z przyswajaniem wiedzy, a nawet nauką mówienia. Zmiany są nieodwracalne. Dzieci z wrodzonym zespołem niedoboru jodu zawsze będą miały ograniczone zdolności poznawcze nawet mimo późniejszego leczenia.
 
DHA w ciąży – dla kogo i na co wpływa
Kwas dokozaheksaenowy, czyli DHA należy do grupy wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3. Substancja występuje przede wszystkim w tłustych rybach morskich, owocach morza oraz algach. DHA jest szczególnie ważny dla rozwoju płodów i niemowląt (do 1 roku życia), ponieważ pozytywnie wpływa na rozwój ośrodkowego układu nerwowego.
 

Sprawdź, na co wpływa DHA i kiedy zacząć suplementację

 
Zalecane dawki DHA w ciąży
Spożywając tłuste ryby co najmniej dwa razy w tygodniu, przyszła mama może częściowo ograniczyć suplementację DHA (do 200 mg na dobę). Jeśli jednak jej dieta nie jest bogata w tłuszcze omega-3, powinna uzupełnić ją o dawkę 600 mg dziennie. W przypadku zagrożenia ciąży zaleca się nawet 1000 mg na dobę.
 
Od kiedy zażywać DHA?
Suplementację DHA można zacząć już od poczęcia. Konieczna jest przynajmniej od 20 tygodnia ciąży, kiedy intensywnie rozwijający się ośrodkowy układ nerwowy dziecka potrzebuje największego wsparcia. 
 
Kwas dokozaheksaenowy powinno się suplementować również w trakcie karmienia piersią. Jeśli matka nie może karmić w sposób naturalny, zaleca się podawanie niemowlęciu mleka modyfikowanego z odpowiednią zawartością DHA. Gwarantuje to podwyższenie odporności malucha oraz korzystnie wpływa na jego rozwój fizyczny i psychoruchowy.
 
Na co wpływa DHA w ciąży?
Obecność odpowiedniej ilości kwasów omega-3 i DHA w diecie przyszłej mamy wpływa na prawidłowy rozwój układu nerwowego i siatkówki oka dziecka. Wpływa także na percepcję wrażeń wzrokowych i ich zamianę na impulsy nerwowe. 
 
Suplementacja DHA jest szczególnie istotna przy ciążach zagrożonych przedwczesnym porodem, wydłuża czas trwania ciąży, zwiększa wzrost masy urodzeniowej noworodka. Ponadto zmniejsza ryzyko późniejszego (w wieku dorosłym) występowania cukrzycy typu I, choroby nadciśnieniowej oraz alergii.
 
Wszystkie niezbędne witaminy (D, kwas foliowy) oraz mikroelementy (magnez, żelazo, jod) zawiera suplement diety Doppelherz aktiv Mama Premium. Preparat może być stosowany przez kobiety chore na cukrzycę, z nietolerancją laktozy i glutenu.
 

Przeczytaj recenzję suplementu dla kobiet w ciąży DoppelherzMama na pantabletka.pl

 
 
Artykuł powstał we współpracy z Doppelherz.

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!