Czym jest metoda biologicznego sprzężenia zwrotnego?
Potocznie metoda ta nazywana jest biofeedback, natomiast jej poprawna nazwa to „trening kontroli samoregulującego się systemu za pomocą biologicznego sprzężenia zwrotnego”.
Metoda ta polega na dostarczaniu człowiekowi informacji zwrotnej (feedback) o zmianach jego stanu fizjologicznego. Zmiany te monitorowane są przez specjalne urządzenie, które przekazuje o nich informacje.
Metoda sprzężenia zwrotnego wykorzystywana jest zarówno w medycynie i psychologii, jak i sporcie oraz biznesie. Terapeuci często decydują się na zastąpienie farmakoterapii właśnie tą metodą. Zdarza się również, że jest ona stosowana jako jej uzupełnienie. Terapia ta jest całkowicie bezpieczna i nie powoduje żadnych działań niepożądanych, ponieważ jedynymi narzędziami terapeutycznymi są wola i motywacja pacjenta.
W zasadzie biofeedback jest raczej procesem edukacyjnym pacjenta, a nie terapią. Dzięki rejestracji fal wytwarzanych w różnych częściach ludzkiego ciała, pacjent jest w stanie nauczyć się produkowania fal o konkretnych wzorach i rozmieszczeniach tak, by były dla niego korzystne w danym momencie.
Jakie są rodzaje biofeedback?
- RSA (Respiratory Sinus Arrhythmia) polega na rejestrowaniu przez specjalne urządzenie aktywności serca. Informacja EKG zostaje przesyłana do urządzenia przez przymocowane do klatki piersiowej pacjenta elektrody. Rytm serca człowieka odwzorowany zostaje na komputerze w postaci multimedialnej.
- EEG (Elektroencefalografia) polega na monitorowaniu wytwarzanych przez mózg fal elektromagnetycznych, które są charakterystyczne dla różnych rodzajów jego aktywności. Elektrody podłączane są w wielu miejscach na głowie oraz uszach i w ten sposób informacje o poszczególnych pasmach fal wytwarzanych przez mózg rejestrowane są przez urządzenie i pokazywane na ekranie.
- EMG (Elektromiografia) polega na wychwytywaniu przez urządzenie sygnałów elektrycznych wytwarzanych przy napięciu mięśni, co może wskazywać na stres.
- GSR (Galvanic Skin Response) lub EDR (Electro Dermal Response) polega na pomiarze elektrycznego przewodzenia skóry. Przewodzenie to zmienia się w zależności do stopnia pobudzenia współczulnego układu nerwowego. Elektrody montowane są na opuszkach palców.
- Biofeedback oddechowy polega na pomiarze rytmu i długości wydechów. Stosuje się go u pacjentów cierpiących na padaczkę, choroby układu oddechowego oraz układu krążenia.
- Biofeedback temperaturowy polega na pomiarze wysokości temperatury ciała człowieka, która zależna jest również od stanu psychicznego człowieka. Czujnik podłączony jest do komputera oraz opuszka palca.
- HEG (Hemo-encephlo-graphy) również polega na pomiarze temperatury. Tym razem jednak termometr umieszczany jest na głowie.
- SCP polega na rejestracji zmian polaryzacji zachodzących w korze mózgowej.
Zobacz też: Czy emocje wpływają na nasze zdrowie?
Kto korzysta z treningów biofeedback?
Najczęściej treningom biologicznego sprzężenia zwrotnego poddają się osoby, którym w codziennym życiu często towarzyszy stres, wymagane jest od nich skupienie oraz umiejętność szybkiego podejmowania decyzji (kierownicy firm, menedżerowie, przedsiębiorcy, maklerzy giełdowi, kierowcy, nauczyciele). Bardzo często z metody tej korzystają również sportowcy. Jednym ze sportowców, któremu udało się osiągnąć wielkie sukcesy (również dzięki metodzie biofeedback) jest polski skoczek narciarski Adam Małysz.
Stosowanie metod biofeedback przez zdrowe osoby zalecane jest szczególne ze względu na możliwość zwiększenia kreatywności, pewności siebie i odporności na stres oraz polepszenia koncentracji, zahamowania lęków, zmniejszenia agresji. Często metoda ta jest stosowana również w celu poprawy zachowania dzieci i młodzieży czy przygotowania kobiet do porodu, a także w logoterapii.
Metoda biologicznego sprzężenia zwrotnego stosowana jest również w leczeniu wielu schorzeń i zaburzeń. Są to m.in.: ADHD, nadciśnienie, migrena, astma, padaczka, nerwica natręctw, nadmierna potliwość, dychawica oskrzelowa, choroba reumatyczna i niedokrwienie kończyn.
Jak długo trwa terapia?
Długość terapii w głównej mierze uzależniona jest od celu, jaki wyznaczył sobie pacjent oraz jego zdolności i zaangażowania. Standardowo zaleca się przeprowadzenie od 10 do 20 sesji trwających od 45 minut do godziny. Jednak terapia taka dostosowywana jest do indywidualnych wymagań i potrzeb pacjenta, które ustalone są po przeprowadzeniu wstępnych badań.
Zobacz też: Czemu służy chodzenie po rozżarzonych węglach?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
