Owoce derenia zazwyczaj są jadalne i mogą być spożywane nawet na surowo. Trujący dereń ma niesmaczne owoce o niebiesko-czarnym kolorze. Zawierają one związki, które mogą powodować dolegliwości ze strony układu pokarmowego.
Dereń - co to za roślina i jakie ma właściwości?
Dereń (Cornus L.) jest to rodzaj rośliny z rodziny dereniowatych obejmujący około 50 gatunków występujących głównie w strefie umiarkowanej. Należą do tej grupy głównie drzewa i krzewy ozdobne, ale niektóre okazy mają właściwości lecznicze. Owoce derenia są wykorzystywane do produkcji dżemów, konfitury, syropów, nalewek czy soków.
Najbardziej cenionym dereniem wydającym smacznego owoce jest dereń jadalny (łac. Cornus mas). Dobrodziejstwa tej rodziny skrywa zwłaszcza dereń leczniczy (łac. Cornus officinalis).
Owoce derenia jadalnego to około 2-centymetrowe lekko podłużne jagody, o ciemnoczerwonej barwie. Są w pełni jadalne, również na surowo. Zbiera się je, gdy dojrzeją: od połowy sierpnia do końca października. Można jeść je prosto z krzaka albo wykorzystać do przyrządzenia przetworów.
Owoce derenia są bardzo zdrowe. Zawierają flawonoidy, garbniki, antocyjany, polifenole, kwasy organiczne, kwasy hydroksybenzoesowe, witaminę c i składniki mineralne (głównie żelazo). Mają właściwości prozdrowotne: działają przeciwzapalnie, przeciwnowotworowo, antyoksydacyjnie, przeciwmiażdżycowo i przeciwdrobnoustrojowo. Związki zawarte w dereniu stymulują układ odpornościowy, a także obniżają cholesterol oraz glukozę we krwi. W niektórych regionach świata owoce derenia to popularny środek na biegunki i dolegliwości trawienne, w innych chętnie jest stosowany jako środek przeciwbólowy i moczopędny. Wachlarz zastosowań i potencjalnych korzyści zdrowotnych tej rośliny jest bardzo szeroki.
Mimo wszystko można natrafić na trującą odmianę tej rośliny.
Dereń trujący – gatunki bezpieczne a toksyczne dla człowieka
Owoce jadalnych gatunków derenia nie są toksyczne po zjedzeniu, chociaż istnieją doniesienia o wysypce po kontakcie rośliny ze skórą. Należy uważać na dereń świdwa (łac. Cornus sanguinea). Owoce tego gatunku są w pewnym stopniu trujące, a spożycie znacznych ilości powoduje objawy zatrucia. To, co je wyróżnia, to ciemna granatowo-czarna barwa. Chociaż te kuliste jagody są zjadane przez ptaki, ludzie nie powinni ich spożywać.
fot. Trujący dereń świdwa / Adobe Stock, orestligetka
Po zjedzeniu trującego derenia mogą wystąpić dolegliwości żołądkowo-jelitowe: wymioty, nudności i biegunka. Do zatruć dochodzi rzadko z jednego powodu – nie ma wielu śmiałków, którzy skuszą się na gorzki smak owoców tego gatunku.
Ogólnie rzecz ujmując, owoce derenia są jadalne i bezpieczne, albo na tyle nieprzyjemne w smaku, że niemożliwe jest zjedzenie dużej ilości, jaka mogłaby zaszkodzić. Zaletą derenia jest brak w jego pestkach glikozydów cyjanogennych (są obecne m.in. w pestkach jabłek, wiśni, moreli), co sprawia, że przetwory lub nalewki mogą być przygotowane z całych owoców. Warto pamiętać, że niektóre osoby mogą być uczulone na dereniowate i reagować objawami alergii po zjedzeniu nawet tych najsmaczniejszych jagód.
Źródła:
https://pfaf.org/user/plant.aspx?latinname=Cornus+sanguinea,
Renata Nurzyńska-Wierdak, Właściwości lecznicze i wykorzystanie w fitoterapii niektórych gatunków roślin drzewiastych. Krzewy półkuli północnej, Annales UMCS VOL. XXVI (2), 2016.
Czytaj także:
Nalewka z derenia - najlepsze przepisy na dereniówkę na wódce i spirytusie
Oto wiosenne drzewa, które zakwitają w pierwszych ciepłych miesiącach. 7 wiosennych drzewek ozdobnych i owocowych
Jakie owoce mają najwięcej witaminy C? Lista TOP 10 naprawdę zaskakuje
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
