Nawet jeśli nie planujesz plażowania czy turnée po tropikach, oglądanie znamion to obowiązkowy punkt wakacyjnego programu. Pieprzyki, myszki i inne barwne ozdoby skóry są bowiem skupiskiem melanocytów. Komórki te łatwo ulegają uszkodzeniom, które mogą prowadzić do rozwoju czerniaka skóry.
Ten typ raka występuje coraz częściej i – zwłaszcza w zaawansowanej postaci – jest trudny do leczenia. Dlatego właśnie minimum raz w roku warto dokonać dokładnych oględzin.
Abecadło badania znamion
W samobadaniu pomogą ci amerykańskie kryteria ABCD. Biorąc je pod uwagę dokładnie obejrzyj całe ciało, także podeszwy stóp, przestrzeń między palcami i fałdy skórne. Używając lusterka lub korzystając z czyjejś pomocy skontroluj również plecy, kark, skórę głowy, pod kolanami i pod pośladkami oraz za uszami. W razie wątpliwości czy wykrycia jakichś nieprawidłowości skonsultuj się z dermatologiem.
A jak ASYMETRIA.
Za podejrzane należy uznać wszelkie znamiona, które zmieniły kształt (np. z którejś strony się powiększyły czy rozlały), a także od zawsze nieregularne – wcześniej niezbdane przez dermatologa.
B jak BRZEGI.
Niepokój powinny wzbudzić te postrzępione, nierówne, rozmyte oraz te z pojawiającym się wokół zmiany zaczerwienieniem (patrz pkt. C).
C jak kolor, po ang.: COLOR.
Dermatolog powinien obejrzeć każde znamię które ma bardzo ciemną barwę (zwłaszcza niemal czarną) i każde które zmieniło kolor – bez względu na to, jaki miało wcześniej oraz jaki przybrało aktualnie (może być to odcień niebieski, białawy, szary, ale też zaczerwienienie).
Kontroli wymagają również znamiona wybarwone nierównomiernie (nawet te jasnobrązowe).
D jak średnica – po angielsku DIAMETER.
Pod lupę trzeba wziąć każde nowo powstałe a także zmieniające rozmiar znamię (również pomniejszające się) oraz wszystkie które mają średnicę przekraczjącą 0,5 cm (nawet jeśli jest ona stała).
Ważne: Do lekarza zgłoś się także, gdy znamię swędzi, piecze lub mrowi, sączy się, łuszczy, uwypukla lub staje wklęsłe, albo zmienia w jakikolwiek inny sposób.
Oglądamy znamiona u dermatologa
Fachowej oceny znamion może dokonać dermatolog (potrzebne jest do niego skierowanie od lekarza POZ). Badanie jest bezbolesne i nie wymaga wcześniejszego przygotowania. Specjalista przeprowadzi z tobą najpierw wywiad medyczny. Potem wystarczy odsłonić skórę i pokazać pieprzyki, myszki, czy przebarwienia. Lekarz obejrzy je przy użyciu dermatoskopu (lupka z latarką). Jeśli któreś ze znamion będzie budziło podejrzenia, zaleci jego usunięcie i przebadanie. Czasem zabieg przeprowadza się też profilaktycznie, np. gdy pieprzyk narażony jest na mechaniczne uszkodzenia (ociera go pasek od spodni czy ramiączko od stanika).
O tym też trzeba wiedzieć!
Czerniak atakuje głównie skórę – u kobiet najczęściej pojawia się na podudziach i twarzy, u mężczyzn na tułowiu (zwłaszcza na plecach). Zdarza się jednak, że występuje też na podeszwach stóp, paznokciach, w oczach czy na błonach śluzowych (np. we wnętrzu jamy ustnej).
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
