Niewiele osób potrafi rozmawiać o chorobach. Jedni ukrywają wszystkie swoje dolegliwości, wstydzą się przyznać, że coś im dolega. Inni próbują skupić wokół siebie całą uwagę, bez problemu opowiadają o wszystkich szczegółach, są nawet w stanie- tu i teraz pokazać, co dokładnie spędza im sen z powiek. Rozmowa z taką osobą jest trudna i męcząca. Dlatego tak ważny jest złoty środek. Szczególnie, gdy mowa o chorobie onkologicznej.
Czy rak jajnika to temat tabu?
Niestety tak, ponieważ dotyczy stref intymnych kobiety i wiąże się z objawami, o których niewiele pań chce opowiadać przy kawie, jak np. krwawienie z pochwy, ból w czasie stosunku. A szkoda, bo im więcej rozmawiałybyśmy ze sobą, tym wyższa byłaby świadomość raka jajnika. Jak wiadomo – im wcześniejsza diagnoza, tym lepsze rokowania. A dane są zatrważające. W Polsce każdego roku zapada na tę chorobę około 3500 kobiet. Rak jajnika stanowi 5% wszystkich nowotworów złośliwych u kobiet. Jak podaje Polskie Towarzystwo Ginekologii Onkologicznej, najwięcej przypadków nowotworu jajnika notuje się pomiędzy 50. a 70. rokiem życia, ale ok. 15% zachorowań zdarza się przed 50. rokiem życia, zwłaszcza u kobiet posiadających uwarunkowaną genetycznie skłonność do tego nowotworu. Jeśli zachorowałaś, nie bój się rozmawiać z innymi kobietami na ten temat. Może któraś z nich powiąże swoje dolegliwości z objawami, które wystąpiły u ciebie. Może ta rozmowa uratuje jej życie?
Fot.: Adobe Stock
Jak rozmawiać z osobą chorą na raka jajnika?
Rozmowa z osobą zmagającą się z chorobą nowotworową nigdy nie jest łatwa. Tak bardzo staramy się okazać empatię, wesprzeć, że… popełniamy szereg błędów. Mówimy na przykład: „Na pewno wyzdrowiejesz/Wszystko będzie dobrze”, a przecież nie możemy tego przewidzieć. Chora wie, że to oklepane zwroty, które nic nie wnoszą. Twoje słowa i czyny mają wielką moc. Jeden komentarz może natychmiast cofnąć jej pozytywny nastrój. Nie bądź zbyt poważny i smutny. Nie nazywaj jej bohaterką. Jeśli jej stan się pogorszy, czy to znaczy, że nie walczyła wystarczająco mocno?
Czasami po prostu słuchanie - prawdziwe słuchanie! - jest najlepszą rzeczą, jaką możesz zrobić. Pozwól kobiecie mówić bez przeszkód. Nie szukaj odpowiedzi na siłę. Nie bój się także rozmów o śmierci – ten temat na pewno się pojawi. Nie bagatelizuj słów chorej, nie proś, by przestała wygadywać brednie. To dla niej bardzo ważny i trudny temat. Niech osoba z rakiem nadaje ton temu, o czym chce rozmawiać. Nie próbuj mówić, co ma myśleć, czuć lub jak się zachować. Nie wiesz, przez co przechodzi. Zamiast mówić „wiem, jak się czujesz”, spróbuj powiedzieć „zależy mi na tobie i chcę pomóc”. Nie sugeruj alternatywnych form leczenia, zdrowszego stylu życia itp. I nie mów jej, by „pozostała pozytywna”, spowoduje to tylko frustrację i poczucie winy. Oferuj wsparcie poprzez historie sukcesów osób, które przeżyły raka. Unikaj porównywania słowami: „Ona miała to samo co ty”. Nie ma dwóch takich samych nowotworów. Absolutnie też nie wolno mówić o tym, jak to ktoś mimo raka biegał w maratonach lub intensywnie pracował – kobieta może poczuć się gorzej.
Czy powiedzieć o swojej chorobie nowotworowej dziecku?
Każda matka chciałaby uchronić swoje dziecko przed złem całego świata. Wiesz, że choroba nowotworowa jest poważna, a leczenie długie i obarczone szeregiem działań niepożądanych. Zapewne chciałabyś wszystko zataić przed swoim dzieckiem, ale nie jest to dobre rozwiązanie. Maluchy wyczuwają nasze nastroje i emocje. Są doskonałym barometrem nas samych. Przy przekazywaniu smutnych i niepokojących wiadomości kluczowy jest spokój rodzica. Gdy my jesteśmy opanowani i pewni tego, co mówimy, dzieciom udziela się nasze nastawienie.
Opowiedz, jak może zmienić się wasze życie, a także jak ty zmienisz się fizycznie. Dziecko powinno wiedzieć, że możesz stracić włosy, a także, że częściej będziesz zmęczona.
Nie pozwól, by dowiedziało się o twojej chorobie przypadkiem lub od kogoś innego. Rozmowa musi być dostosowana do wieku dziecka – im starsze, tym więcej szczegółów powinniśmy omówić. Należy wyjaśnić dziecku, jak teraz w związku z leczeniem zmieni się organizacja codziennego życia. Upewnić, że złe samopoczucie mamy lub gorszy nastrój nie będzie spowodowany zachowaniem dziecka – maluchy często, gdy coś się przed nimi zataja, biorą winę na siebie.
Eksperci z amerykańskiej organizacji Cancer Care mówią, że dobra komunikacja z dziećmi pomaga wszystkim członkom rodziny radzić sobie z wszelkimi nadchodzącymi zmianami.
Zastanów się, kiedy i co chcesz powiedzieć. Im wcześniej to zrobisz, tym większe zaufanie wzbudzisz u dziecka. Wybierz odpowiedni moment na spokojną rozmowę, kiedy dziecko jest wypoczęte. Pamiętaj, że dzieci, zwłaszcza małe, są uważne tylko przez chwilę. Nie rozmawiaj dłużej niż mogą słuchać, ale pamiętaj, aby zapytać, czy mają jakieś pytania.
Zachowaj spokój. Równie ważne jak to co mówisz, jest to, jak to mówisz. Spróbuj użyć spokojnego i uspokajającego głosu. Nie kryj swoich emocji. W porządku, jeśli zasmucisz się lub zapragniesz płakać. Niektórzy dorośli i dzieci, którzy myślą o płaczu jako przejawie słabości, gromadzą w sobie swoje uczucia, powodując większy niepokój. Rozmawiając ze swoimi dziećmi, używaj prostych i konkretnych terminów.
Fot.: Adobe Stock
Jak rozmawiać o raku jajnika z partnerem?
To wyzwanie, ponieważ emocji będzie wiele. Przecież planowaliście długie, szczęśliwe życie, a teraz los zadecydował, że jedno z was musi zmierzyć się z poważną chorobą, która wpłynie na cały wasz świat – relacje, samopoczucie, seks, finanse. Nawet w rozmowie między partnerami, którzy zawsze dobrze się dogadywali, może pojawić się bariera komunikacyjna. Konieczna jest więc otwarta i szczera rozmowa o twoich myślach i uczuciach. Obejmuje dzielenie się doświadczeniami, słuchanie partnera i akceptowanie jego myśli i uczuć bez krytyki i winy.
Nigdy nie zakładaj, że wiesz, co myśli lub czuje partner. Staraj się konkretnie i jasno komunikować swoje emocje i potrzeby. Jeśli czegoś nie rozumiesz, dopytaj. Wyciąganie własnych wniosków często rodzi konflikty. A przecież teraz potrzebujecie siebie jak nigdy wcześniej.
Gdzie szukać informacji na temat raka jajnika?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat wsparcia kobiet z rakiem, to odwiedź stronę „Dla niej. Możemy więcej”. Kampania ta została przygotowana z myślą o kobietach, które zachorowały na raka jajnika, dla tych, które chciałyby dowiedzieć się więcej o działaniach profilaktycznych, a także dla wszystkich osób z otoczenia pacjentki, aby móc otwarcie rozmawiać z chorą kobietą i unikać rzucania frazesami, należy dobrze poznać chorobę, sposoby leczenia i rokowania. Wówczas taka rozmowa naprawdę niesie dobro.
PL/ONCO/2001/0003
Artykuł powstał w ramach kampanii "Dla niej. Możemy więcej".
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
