Rak jajnika rozwija się głównie u kobiet w okresie około- i pomenopauzalnym. Przyczyna jego powstawania nie jest wciąż dobrze poznana. W części przypadków jego występowanie związane jest z predyspozycją genetyczną, np. w rodzinnym zespole raka piersi i jajnika (zwanym też zespołem BRCA1), czy też w zespole Lyncha.
Jakie czynniki zwiększają ryzyko zachorowania na raka jajnika?
Uznaje się powszechnie, że czym więcej wystąpiło cykli miesiączkowych, tym większe jest ryzyko zachorowania na raka jajnika. Jest to tzw. hipoteza „nieprzerwanej owulacji”. Mechanizm ochronny braku owulacji polega na zmniejszeniu liczby torbielek okluzyjnych oraz ochronie nabłonka powierzchniowego jajnika przed urazem związanym z owulacją i drażniącym wpływem bogatego w estrogeny płynu pęcherzykowego.
Do czynników zwiększających ryzyko zachorowania na raka jajnika zalicza się:
- wiek – czym starsza kobieta (więcej owulacji) tym ryzyko jest większe,
- wczesną menarche (pierwszą miesiączkę) i późną menopauzę,
- nierództwo, celibat,
- niepłodność,
- leki hormonalne pobudzające owulację, stosowane w leczeniu niepłodności,
- długotrwałą obecność implantów endometriozy w nabłonku powierzchownym jajnika (zależność ta dotyczy raków endometrioidalnych).
W grupie wiekowej 20-29 lat notuje się zachorowalność rzędu 1,5/100 tys. rocznie, podczas gdy w grupie 60-69 lat wynosi ono już 49/100tys.
Częstsze występowanie raka jajnika obserwuje się u pacjentek o wyższym statusie socjoekonomicznym.
Do znaczących czynników ryzyka powstawania raka jajnika należy również zaliczyć wspomniane wcześniej mutacje genów BRCA1 i zespół Lyncha.
Czynnikami o mniejszym znaczeniu są: napromienianie miednicy mniejszej z powodu innego nowotworu, zapalenie wirusem świnki oraz stosowanie kosmetyków do higieny intymnej zawierających kryształy talku.
Zobacz też: Jakie objawy sugerują raka jajnika?
Czy można zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka jajnika?
Odpowiednio wszelkie czynniki zmniejszające ilość owulacji w życiu kobiety, zmniejszają ryzyko zachorowania na raka jajnika. Zalicza się do nich:
- młody wiek,
- ciążę – już dwie ciąże zmniejszają ryzyko zachorowania o blisko 50%,
- karmienie piersią – w tym czasie zahamowany jest prawidłowy cykl miesięczny, a co za tym idzie nie występuje owulacja,
- antykoncepcję hormonalną.
Stosowanie antykoncepcji hormonalnej powoduje bezpośrednio brak owulacji. Przyjmowanie antykoncepcji przez więcej niż 72 miesiące zmniejsza ryzyko prawie 3-krotnie.
Polecamy: Rak jajnika – dlaczego jest tak groźny?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
