Osoby o jasnej karnacji, piegowate i o rudym kolorze włosów mają dwie kopie genów MC1R i są znacznie bardziej niż inni ludzie narażeni na czerniaka. Doktor David Adams z Wellcome Trust Sanger Institute udowodnił jednak, że wystarczy mieć jedną kopię tego genu, by również być bardziej narażonym na ten nowotwór.
Oznacza to, że nie trzeba mieć rudych włosów, by być bardziej podatnym na czerniaka – wystarczy tylko mieć np. piegi i jasną cerę.
Gen MC1R koduje receptor melanokortyny 1 – jego ekspresja zachodzi w melanocytach w skórze, gdzie określany jest kolor włosów oraz skóry. Mutacja tego genu skutkuje mniejszym wytwarzaniem eumelaniny, od której zależy ciemny kolor włosów. Przez to jest mniejsza ochrona przed promieniowaniem słonecznym i większa podatność na czerniaka.
Czerniak w gałce ocznej - jak go rozpoznać?
Jak uniknąć czerniaka?
Pamiętajmy, że aby uniknąć nowotworu skóry, ważne jest przestrzeganie następujących zaleceń:
- nie przebywajmy na słońcu w godzinach 11.00-15.00,
- nie opalajmy się,
- nośmy okulary przeciwsłoneczne z filtrem,
- smarujmy się kremami z filtrem – najlepiej SPF30 lub wyższym,
- na słońcu zakrywajmy głowę czapką lub kapeluszem.
Tylko w ciągu ostatnich 30 lat w Polsce zachorowalność na czerniaka wzrosła o 300%. Szacuje się, że rocznie na ten nowotwór zapada około 2500-3000 osób, z czego prawie 50% umiera. Wysoka umieralność z powodu tego nowotworu wiąże się z jego zbyt późnym rozpoznawaniem.
Rozpoznaj czerniaka!
W rozpoznaniu czerniaka warto kierować się tzw. systemem ABCDE:
- A: asymetria (asymetryczne znamiona powinny wzbudzić naszą czujność),
- B: brzeg (zwróćmy uwagę, czy znamię nie ma nierównych, postrzępionych brzegów),
- C: (colour) kolor: (czerniakiem mogą być znamiona różnokolorowe lub takie, które zmieniają barwę, są zaczerwienione),
- D: diameter (wymiar – jeśli znamię rośnie, idźmy z nim do lekarza),
- E: ewolucja (skontaktujmy się ze specjalistą, jeśli znamię się zmienia, np. boli, swędzi, zmienia wygląd).
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
