Nic dziwnego, że wieczorem skarżysz się na zmęczenie oczu. Są zaczerwienione, pieką Cię, gorzej widzisz. Nie jesteś sama. Takie i podobne dolegliwości dotykają bardzo wielu osób, które kilka lub kilkanaście godzin pracują przy komputerze. Zmusza to bowiem oczy do długotrwałego, nienaturalnego skupiania wzroku na bliskim planie.
Promieniowanie komputera niszczy także naturalną jonizację powietrza – staje się ono suche i pełne drobinek kurzu rozpędzonych w polu elektrostatycznym monitora. Wszystko to podrażnia oczy, sprawia, że są zmęczone, wysuszone, bolą, a nawet reagują alergią. Przeczytaj, jak możesz temu zapobiec. Podpowiemy ci, w jaki sposób to skutecznie robić i jak uniknąć pieczenia spojówek, łzawienia, pogarszania się wzroku. To całkiem łatwe!
Krótki kurs bezpiecznej pracy przed monitorem
Postaraj się tak urządzić swoje miejsce pracy, by jak najbardziej odciążyć oczy.
- Monitor ustaw w ten sposób, by nie znajdował się naprzeciwko okna ani na jego tle. Światło do pracy musi być rozproszone (a nie punktowe); nie może razić w oczy i odbijać się od ekranu. Odległość twarzy od monitora powinna wynosić 60–70 cm, a górna krawędź ekranu – znajdować się poniżej poziomu oczu.
- Dbaj, by powietrze w pokoju było wilgotne: ustaw w nim nawilżacz lub miseczki z wodą, co godzinę otwieraj okno.
- W pomieszczeniu, w którym pracujesz, postaw dużo doniczek z roślinami. Neutralizują szkodliwy wpływ promieniowania; ponadto patrzenie na zieleń odpręża wzrok.
- Nie pal przy pracy. Dym papierosowy plus suche powietrze to dla oczu zabójstwo!
- Jeśli nosisz okulary, koniecznie spraw sobie szkła pokryte powłoką antyrefleksyjną. Powoduje ona, że światło z monitora nie odbija się od szkieł (co bardzo męczy oczy) i zwiększa komfort widzenia.
Obowiązkowe chwile relaksu
Pamiętaj, że raz na godzinę powinnaś zrobić pięciominutową przerwę w pracy (jest to prawnie zagwarantowane). Wykorzystaj ją na relaks dla oczu. Zdaniem specjalistów to wystarczy, by bezpiecznie dla wzroku, przedłużyć czas pracy przy komputerze prawie dwukrotnie!
Zastosuj palming, czyli najprostszą technikę tzw. biernego odprężania oczu.
- Oprzyj łokcie na biurku. Zasłoń oczy dłońmi tak, by nie docierało do nich światło (palce na czole, dolna część dłoni na kościach policzkowych). Nie naciskaj gałek ocznych. Rozluźnij mięśnie karku, barków, szyi. Powieki powinny swobodnie podnosić się i opadać.
- Otwórz oczy i zacznij liczyć oddechy (do dziesięciu).
- Czekaj, aż przed oczami pojawi się jednolite czarne tło. Osoby o zmęczonym wzroku najpierw widzą zwykle tło z szarymi chmurami, ciemność w świetliste zygzaki, prążki lub grę świateł i kolorów.
Wypróbuj także inne ćwiczenia, które szybko odprężą wzrok.
- Wyciągnij rękę z podniesionym kciukiem. Popatrz na niego tak, by widzieć go ostro na rozmytym tle. Następnie przenieś wzrok na tło. Zauważ, że kciuk podzielił się na dwa obrazy. Naprzemiennie kieruj wzrok na kciuk i na tło poza nim. Powtórz kilkanaście razy.
- Obrysuj wzrokiem kontury kilku przedmiotów z otoczenia (np. kwiatów, mebli itp.).
- Podnieś oba palce wskazujące, umieść je w odległości około 60 cm od twarzy (odstęp między palcami ok. 40 cm); spójrz najpierw na prawy palec, potem na lewy. Powoli zbliżaj je do siebie, w tym czasie patrz raz na jeden, raz na drugi, aż do chwili, w której się zetkną. Powtórz 10 razy.
Często mrugaj. Przyklej sobie do komputera karteczkę, która będzie Ci o tym przypominać. Bez mrugania powieki nie mogą nawilżać oczu i oczyszczać ich z kurzu. Ponadto odcięcie oczu na moment od światła zapewnia im chwilowy odpoczynek. Zwłaszcza osoby z wadami wzroku mają tendencję do zbyt rzadkiego mrugania. Jeśli do nich należysz, raz na godzinę wykonuj 6–10 szybkich mrugnięć, następnie zasłoń przymknięte oczy na kilka sekund, znów zrób 10–20 mrugnięć i zakryj oczy.
Ziołowe kuracje dla zmęczonych oczu
Jeśli, mimo tych wszystkich zabiegów, wieczorem oczy Cię szczypią i bolą, wypróbuj kompresy i kąpiele ziołowe. Łagodzą one podrażnienia i działają przeciwzapalnie. Możesz użyć naparu z herbaty lub ziela świetlika (tylko wtedy, kiedy wiesz, że Cię nie uczula). W naparze zanurz gazik lub kawałek watki. Połóż kompres na powieki i potrzymaj ok. 5 minut.
- Recepta na napar z ziela świetlika łąkowego: łyżkę ziół zalej szklanką wrzątku. Możesz używać do okładów i przemywania oczu.
- Przepis na odwar z kwiatów bzu czarnego: łyżkę ziół zalej szklanką wody, doprowadź pod przykryciem do wrzenia; po 2–3 minutach odstaw na kwadrans, a następnie przecedź. Odwar stosuj do okładów.
- Sposób na kąpiel łagodzącą pieczenie: zanurz twarz w czystej, przegotowanej i chłodnej wodzie (możesz dolać napar ze świetlika albo odwar z nasion kopru włoskiego) i kilkakrotnie otwórz i zamknij oczy.
Wspomaganie z apteki
Bez recepty możesz kupić krople, tabletki i żele. Łagodzą one podrażnienia oczu, nawilżają spojówki, poprawiają widzenie.
Preparaty homeopatyczne
Mają za zadanie pobudzić organizm do samodzielnego zwalczenia dolegliwości. Należą do nich np. Ruta D6 i Euphrasia D6 w kroplach lub granulkach. Zażywaj je dwa razy dziennie, ok. pół godziny przed jedzeniem. Nie musisz stosować ich stale, tylko w okresach, gdy na skutek przeciążenia pracą masz bardzo zmęczone oczy.
W razie podrażnienia spojówek możesz wypróbować krople Homeoptic (firmy Boiron). Są zamknięte w pojemniczkach jednorazowego użytku. Mogą je stosować również osoby noszące szkła kontaktowe.
Leki nawilżające
Zmęczonym i suchym oczom ulgę przyniosą tzw. sztuczne łzy (Tears natural, Lacrimal) lub żel nawilżający Vidisic (działa nieco dłużej niż krople). Zastępują one naturalne łzy, nawilżają spojówki, przeciwdziałają ich podrażnieniu, łagodzą bolesność i pieczenie oczu.
Tabletki z wyciągiem z borówki czernicy
Polecane są zwłaszcza osobom długo pracującym przy komputerze. Chronią oczy przed szkodliwym promieniowaniem monitora, polepszają ostrość widzenia. Poprawiają także mikrokrążenie w oczach i zmniejszają dolegliwości związane z krótkowzrocznością. Są przeznaczone specjalnie dla oczu zmęczonych np. pracą przy złym oświetleniu. W aptekach można kupić trzy takie preparaty: Strix, Klarin i Prowzrok.
Uwaga! Jeżeli po 3–4 dniach samoleczenia nie zobaczysz wyraźnej poprawy, zgłoś się do okulisty.
Oderwij wzrok od telewizji
Spędzanie wielu godzin przed telewizorem także źle wpływa na oczy. Oto kilka rad, jak temu zapobiec:
- Telewizję oglądaj nie dłużej niż 3–4 godziny dziennie.
- Ekran telewizyjny powinien znajdować się metr nad podłogą, a jego odległość od oczu powinna wynosić 2,5—3 m. Ważne jednak są Twoje indywidualne odczucia: musisz widzieć wyraźnie np. napisy bez wytężania wzroku.
- Nie oglądaj telewizji w ciemnym pokoju. Za odbiornikiem ustaw lampkę z żarówką o niewielkiej mocy (ok. 20 W).
Kiedy do okulisty?
Nie wszystkie problemy możesz rozwiązać sama. Zgłoś się do lekarza, gdy:
- W oczach pojawia się ropna wydzielina. Prawdopodobnie jest to infekcja bakteryjna, którą zwalczą krople z antybiotykiem, dostępne tylko na receptę;
- Masz zaburzenia widzenia, np. nieostry obraz, zawężone pole widzenia, pojawiają się świetliste prążki i punkciki. Tylko okulista może określić przyczynę tych dolegliwości;
- Nagle zaczął się ostry, przeszywający ból oka, promieniujący do głowy. To może być atak jaskry, który grozi utratą wzroku. Jedź natychmiast na najbliższy dyżur okulistyczny!
Agnieszka Rapacka-Furtek
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
