Główna przyczyna – melanina
Kolor oczu ściśle związany jest z melaniną – barwnikiem występującym w skórze w różnej ilości u różnych osób. Od melaniny zależy kolor skóry (karnacja) i zdolność do szybkiego lub wolnego opalania się, kolor włosów, ilość znamion na skórze oraz właśnie kolor oczu. Im więcej melaniny, tym odcień ten jest ciemniejszy. Bruneci i szatyni o ciemnych oczach mają więc melaniny bardzo dużo, blondyni oraz rudowłosi – mają jej znacznie mniej. Poza kwestią estetyczną, jaką jest zabarwienie skóry i włosów, melanina pełni jeszcze jedną bardzo istotną funkcję – pochłania promieniowanie ultrafioletowe (jest to przyczyną opalania). Jeśli chodzi o odcień skóry i włosów, zależność ta jest bardzo prosta, kolorem oczu natomiast rządzą jeszcze inne zasady. Natura pokazuje często, że kolor oczu i skóry nie zawsze idą ze sobą w parze.
Dlaczego częste przebywanie na słońcu nie powoduje zmiany koloru oczu?
Melanina zawarta w oku nie ulega takim samym przemianom jak melanina w skórze. Jeśli będziemy się więc często opalać, nie mamy szans na zmianę koloru oczu z jaśniejszych (niebieskich) na ciemniejsze (piwne czy ciemnobrązowe). Dzieje się tak dlatego, że mechanizmy obronne oka nie dopuściłyby do napływu aż tak ogromnej ilości promieniowania ultrafioletowego do tęczówki (najprostszym mechanizmem jest zamykanie oczu przy silnym słońcu). Poza tym, rogówka skupiając promienie słoneczne, nie umożliwiłaby naświetlenie całej tęczówki. Niosłoby to ze sobą ryzyko uszkodzenia światłoczułych struktur oka i utratę jego zdolności do prawidłowego funkcjonowania.
Zobacz też: Po co nam łzy?
Uwarunkowania genetyczne
Geny także mają dużo do powiedzenia w sprawie koloru oczu. Niebieskoocy rodzice zawsze będą mieli niebieskookie lub (rzadziej) zielonookie dziecko. Natomiast rodzice ciemnoocy, mogą mieć zarówno ciemnookie, jak i jasnookie dziecko. Dzieje się tak ze względu na rozkład genetyczny, który determinuje powstawanie określonej ilości barwnika w tęczówce. Należy również pamiętać o tym, że kolor oczu dziecka ustala się dopiero po około 6 miesiącach jego życia, by dać młodemu organizmowi czas do wytworzenia odpowiedniej ilości barwnika.
Czy można mieć oczy różnego koloru?
Oczywiście, zdarza się to bardzo często. Podobnie jak nierównomierny rozkład barwnika w oku (w okolicy źrenicy brązowy, a na reszcie tęczówki – niebieski). Nie musi być to objawem choroby, choć często jest składową zespołów genetycznych i może predysponować do rozwoju chorób oczu w przyszłości. Wątpliwości w tej kwestii może rozwiać jedynie lekarz okulista po dokładnym zbadaniu oczu.
Zobacz też: Dlaczego oko mruga?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
