Siatkówczak - co to takiego?
Siatkówczak wywodzi się z niedojrzałych komórek siatkówki, które uległy zezłośliwieniu. Zaistniałe mutacje powodują nieograniczony wzrost tkanki nowotworowej w oku, która stopniowo niszczy zdrowe elementy narządu wzroku.
Czy choroba jest częsta?
Na szczęście w Polsce jest diagnozowanych jedynie kilkadziesiąt przypadków siatkówczaka rocznie. Około 40% przypadków to siatkówczak dziedziczny, związany z mutacją genu RPE1. W związku z tym osoby obciążone zmutowanym genem mogą go przekazać swoim potomkom. Ryzyko odziedziczenia choroby jest szacowane na około 40%. Dodatkowo u dzieci z dziedzicznym siatkówczakiem częściej występują inne nowotwory, między innymi mięsaki kości.
Zobacz też: Diagnostyka nowotworów narządu wzroku
Objawy siatkówczaka
Siatkówczak jest wykrywany prawie wyłącznie u dzieci do drugiego roku życia. Zazwyczaj jest guzem jednostronnym, choć w przypadkach dziedzicznych częste jest występowanie obustronne. Najczęstszym objawem jest leukokoria – biały refleks źrenicy, będący odbiciem tkanki guza. U części dzieci spotykane bywają również: zez, jaskra, wytrzeszcz, nawracający stan zapalny. Niezmiernie rzadkie są przypadki przerzutów do węzłów chłonnych i mózgu.
W różnicowaniu należy wziąć pod uwagę przede wszystkim inne choroby mogące przebiegać z leukokorią. Są to: retinopatia wcześniaków, retinocytoma, choroba Coatsa, przetrwałe pierwotne ciało szkliste.
Diagnoza
Diagnostyka małych dzieci jest trudna ze względu na brak współpracy pacjenta. Większość badań będzie więc przeprowadzona w znieczuleniu. Podstawą jest wziernikowanie oka (oftalmoskopia) po rozszerzeniu źrenicy. Badanie to powinno być przeprowadzane u wszystkich pacjentów okulistycznych, także tych przychodzących z błahymi dolegliwościami, jak np. zez. Dla dokładnego zobrazowania umiejscowienia guza i jego stosunku do otaczających tkanek, konieczne będzie USG oka oraz tomografia komputerowa bądź rezonans magnetyczny.
Leczenie siatkówczaka
Najłatwiej leczyć guzy wczesne, o małych rozmiarach. Stosowana jest w tym wypadku laseroterapia i krioterapia. Większe guzy wymagają miejscowej radioterapii, bądź przyjmowania leków chemioterapeutycznych. Metody te mogą pomóc zmniejszyć wymiary guza, by potem móc zastosować leczenie miejscowe. Wycięcie całej gałki ocznej jest ostatecznością, choć może uratować życie. Po pewnym czasie można zastosować implant oczodołowy, dla uzyskania korzystnych efektów estetycznych.
Zobacz też: Mięsak oczodołu u dziecka
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
