Osoby z wadami wzroku coraz częściej decydują się na soczewki kontaktowe. Dotyczy to także dzieci i młodzieży, które niechętnie reagują na wizję założenia okularów. Przyczyny mogą być różne: kompleksy, brak poczucia własnej wartości dziecka, dokuczanie przez rówieśników, ale także intensywnie uprawiany sport. W takich sytuacjach zakup soczewek kontaktowych często okazuje się niezbędny.
Jak prawidłowo dobrać soczewki?
Soczewki kontaktowe dobierane są przez specjalistę – lekarza okulistę, który w pierwszej kolejności przeprowadza szereg badań, będących podstawą do określenia rodzaju i wielkości wady wzroku, a następnie wyboru najbardziej odpowiednich soczewek. W tym celu dokonuje pomiaru geometrii oka oraz sprawdza, czy nie występują żadne schorzenia oczu, będące przeciwwskazaniem do założenia soczewek kontaktowych. Badania najczęściej obejmują:
- określenie ostrości wzroku,
- ustalenie dokładnej refrakcji oka,
- pomiar krzywizny rogówki,
- sprawdzenie przedniego odcinka oka,
- ocenę wydzielania łez.
Po przeprowadzeniu niezbędnych badań i zebraniu wszelkich istotnych informacji na temat wady wzroku, okulista może zaproponować najbardziej odpowiedni dla potrzeb dziecka rodzaj soczewek kontaktowych. W tym celu zakłada wybrane soczewki na oczy i sprawdza, czy ich moc oraz dopasowanie jest prawidłowe. Jeżeli dziecko nie odczuwa żadnych dolegliwości oczu po założeniu soczewek oraz jeśli dopasowanie soczewek jest prawidłowe, następnym krokiem jest nauka zakładania, zdejmowania i pielęgnacji soczewek.
Kolejna wizyta kontrolna powinna odbyć się po dwóch tygodniach.
Zobacz też: Czy okulary „zerówki” uszkadzają czy chronią wzrok?
Jakie występują rodzaje soczewek?
Rodzaje soczewek kontaktowych dostępnych na rynku można podzielić ze względu na:
- materiał, z którego zostały wykonane,
- czas użytkowania,
- tryb użytkowania,
- ich przeznaczenie.
Rodzaj soczewek ze względu na materiał, z którego zostały wykonane, dzieli się na miękkie i twarde. Pierwsze z nich są wytwarzane z miękkich, wygodnych dla oka materiałów o wysokiej przepuszczalności tlenu. Są to soczewki hydrożelowe – delikatne, dobrze uwodnione szkła, prawie niewyczuwalne na oczach oraz soczewki silikonowo-hydrożelowe – o bardzo dużej przepuszczalności tlenu, dzięki zawartemu w składzie silikonowi. Są jednak sztywniejsze od soczewek hydrożelowych. Twarde soczewki kontaktowe są, jak sama nazwa wskazuje, soczewkami sztywnymi, zachowującymi własny kształt, przez co zalecane są u pacjentów z bardziej złożonymi wadami wzroku, m.in. takimi jak duży astygmatyzm. Mają mniejszą średnicę od soczewek miękkich i są produkowane z nowoczesnych materiałów o wysokiej przepuszczalności dla tlenu. Soczewki twarde stosowane są w takich wadach jak stożek rogówki, u dzieci po usunięciu soczewki z powodu zaćmy, po przeszczepach rogówki, w wysokiej krótkowzroczności oraz dużej nadwzroczności. Twarde soczewki kontaktowe o tzw. odwróconej geometrii (ortosoczewki) są stosowane w celu korekcji krótkowzroczności.
Soczewki kontaktowe mogą też różnić się od siebie ze względu na maksymalny czas użytkowania. Wyróżnia się soczewki jednodniowe oraz wielokrotnego użytku: dwutygodniowe, miesięczne, trzymiesięczne, półroczne oraz roczne.
– Soczewki jednodniowe przeznaczone są do użytku jednorazowego – to znaczy, że po zdjęciu z oka powinny zostać wyrzucone. Jest to najzdrowszy i najbardziej higieniczny rodzaj soczewek dostępnych na rynku, ponieważ nie wymagają one pielęgnacji. Codzienna wymiana szkieł na nowe powoduje, że nie jest odczuwalny na oczach proces starzenia się soczewek oraz nie powstają na nich osady powierzchniowe. Tego rodzaju soczewki polecane są w szczególności osobom o wrażliwych oczach ze skłonnością do alergii – mówi dr n. med. Agnieszka Samsel z warszawskiej przychodni OptoMedica. – Natomiast w przypadku soczewek wielokrotnego użytku ważne jest to, aby nie przekroczyć czasu ich użytkowania – w zależności od ich rodzaju: dwóch tygodni, miesiąca, czy nawet roku. Zdarza się, że indywidualnie skraca się zalecany przez producenta czas noszenia soczewek ze względu na zwiększoną skłonność do osadzania się na ich powierzchni osadów białkowych. Soczewki takie należy także odpowiednio pielęgnować – po zdjęciu z oka powinno się je wyczyścić i zdezynfekować oraz przechowywać w pojemniku z płynem pielęgnacyjnym.
Ile czasu można nosić soczewki?
Przy wyborze najbardziej odpowiedniego rodzaju soczewek kontaktowych istotny jest także tryb ich noszenia: dzienny, elastyczny, ciągły. W przypadku pierwszego rodzaju soczewek czas użytkowania wynosi od 6 do 14 godzin – na noc należy zdjąć je z oczu i pozostawić w pojemniku z płynem pielęgnacyjnym do czasu ich ponownego założenia.
Znacznie wygodniejszym rozwiązaniem okazują się soczewki przeznaczone do użytkowania elastycznego – można je nosić przez kilka dni bez zdejmowania, jednak nie dłużej niż tydzień. Natomiast w przypadku soczewek przeznaczonych do noszenia w trybie ciągłym możliwe jest pozostawienie ich na oczach nawet przez miesiąc. Nie każdy pacjent może nosić tego typu soczewki i nie należy ich aplikować bez porady lekarza.
Soczewki korekcyjne, lecznicze czy kosmetyczne?
Soczewki kontaktowe, biorąc pod uwagę ich zastosowanie, dzieli się na trzy rodzaje: korekcyjne, lecznicze oraz kosmetyczne. Pierwsze z nich służą poprawie jakości widzenia, która została zaburzona w wyniku wady wzroku, m.in. dalekowzroczności oraz astygmatyzmu. Są najlepszą metodą korekcji różnowzroczności (kiedy wada wzroku jednego i drugiego oka znacznie się między sobą różnią), oraz dużej krótkowzroczności i nadwzroczności. Natomiast soczewki lecznicze, jak sama nazwa wskazuje, pełnią funkcję opatrunku przy różnego rodzaju schorzeniach lub urazach rogówki. Opatrunkowa soczewka kontaktowa ułatwia w takich przypadkach gojenie rogówki. Leczniczo soczewki kontaktowe stosuje się też w niedowidzeniu – w postaci soczewki z nieprzezierną częścią centralną, zakładanej na oko dobrze widzące, w celu poprawy widzenia drugiego oka – tego typu terapia może stanowić alternatywę u dzieci, które nie chcą nosić zasłonki.
– Rodzice zazwyczaj decydują się na zakup soczewek kontaktowych z powodu występującej u dziecka wady wzroku – mówi dr n. med. Agnieszka Samsel. – Jeżeli dziecko z różnych powodów broni się przed założeniem okularów, najlepszym rozwiązaniem okazują się soczewki korekcyjne, które w taki sam sposób, a czasem nawet lepszy, poprawią jakość widzenia naszego dziecka. Zdarza się jednak, że rodzice okazjonalnie decydują się na zakup soczewek kontaktowych kosmetycznych – np. na bal przebierańców, w którym dziecko uczestniczy.
Kosmetyczne soczewki kontaktowe są szczególnie popularne wśród młodzieży – w szczególności dziewcząt, które chętnie eksperymentują z wizerunkiem. Umożliwiają one natychmiastową zmianę koloru tęczówki, jednak, tak jak w przypadku każdego rodzaju soczewek, należy pamiętać o ich odpowiedniej pielęgnacji.
Zobacz też: Kupujesz okulary przeciwsłoneczne w sklepie? Sprawdź, co ci grozi!
Artykuł napisany dla Zdrowie.wieszjak przez specjalistów warszawskiej przychodni OptoMedica.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
