Zwróć uwagę na oczy
Wzrasta liczba osób z poważnymi dolegliwościami oczu, a pogorszenie widzenia staje się problemem społecznym. Zwyrodnienie plamki żółtej oka związane z wiekiem (AMD) jest jedną z chorób cywilizacyjnych, prowadzących do utraty widzenia. Trwałe upośledzenie wzroku albo jego utrata dotyka ludzi już w wieku 40 lat. Problem zwiększonej zachorowalności na AMD dotyczy głównie wysoko rozwiniętych, starzejących się społeczeństw. Warto zwrócić uwagę też na to, że AMD częściej rozwija się u kobiet niż u mężczyzn, a przede wszystkim u ludzi rasy białej, zwłaszcza o niebieskich oczach. Rozwojowi choroby sprzyja nie tylko podeszły wiek, ale także uwarunkowania genetyczne i choroby naczyń krwionośnych (miażdżyca i nadciśnienie) oraz czynniki przyspieszające starzenie się organizmu, takie jak palenie tytoniu, promieniowanie UV, nieprawidłowa dieta i nieodpowiedni styl życia czy też zanieczyszczenie środowiska.
Dolegliwości oczu związane są głównie z ogólnym ich przemęczeniem. Według badań przeprowadzonych przez firmę SMG/KRC na nadmierny wysiłek oczu skarży się 52% respondentów. Dolegliwości wzroku związane są z długotrwałym oglądaniem telewizji (41%), noszeniem okularów (40%), niewystarczająca ilość snu (39%) i pracą wymagającą długotrwałego wytężenia wzroku (37%). Wśród pozostałych czynników, które zdaniem badanych mają wpływ na podrażnienie oczu, znalazło się przebywanie na słońcu lub w pomieszczeniu ze światłem halogenowym, kilkugodzinna jazda samochodem, klimatyzacja i noszenie szkieł kontaktowych. Żadna z wymienionych sytuacji nie jest groźna dla wzroku, jednak drastyczne zwiększenie częstotliwości ich występowania może skutkować zespołem suchego oka. Na szczęście wystarczy, że zdamy sobie sprawę z czyhających zagrożeń i w porę zastosujemy odpowiednie działania ochronne i zapobiegawcze.
Kiedy oko jest suche
Zespół suchego oka polega na niedostatecznym wydzielaniu łez, co prowadzi do złuszczania się nabłonka gałki ocznej. Taka pozbawiona nabłonka rogówka i spojówka stanowi szeroko otwarte wrota do wnikania różnych mikroorganizmów a w konsekwencji rozwoju zakażeń. Oczy pacjenta z zespołem suchego oka są zaczerwienione, pieką. Niekiedy dolegliwości mogą być tak nasilone, że wydaje się jakby pod powiekę wpadło ciało obce. Pojawia się wówczas przejściowe przymglenie widzenia, i nadmierne łzawienie. W kącikach gromadzi się ciągnąca wydzielina. Powieki sprawiają wrażenie ciężkich, obrzękniętych. Patrzenie sprawia ból, niekiedy razi światło.
Praktycznie każdy z nas, w czasie swojego życia spotka się z taką sytuacją. Objawy AMD są jednymi z najczęściej zgłaszanych przez pacjentów. Według ostatnich doniesień, nawet co piąta osoba odwiedzająca okulistę, skarży się na dolegliwości sugerujące AMD.
Zabójcze otoczenie
Kurz czy pył przemysłowy, czy też źle nawilżone, przegrzane pomieszczenia, z wysuszonym powietrzem powodują suchość oczu. Skutkiem może też być zbyt duża zawartość ozonu w powietrzu, powodującego zmniejszenie zawartości białka w powłoce łzowej, co w konsekwencji osłabia jej funkcję osłonową. Powstają wówczas dogodne warunki do wzmożonego namnażania się drobnoustrojów, będących przyczyną stanów zapalnych oczu. Osoby wrażliwe, przebywając w obszarze o dużej zawartości ozonu w powietrzu, powinny ograniczać jego negatywny wpływ, stosując zastępczy płyn łzowy.
Również używanie klimatyzacji podobnie jak nawiewu wentylacji w samochodzie i pomieszczeniach wpływa szkodliwie na nasze oczy.
W tym miejscu trudno nie wspomnieć o fatalnych skutkach przebywania w pomieszczeniach zanieczyszczonych dymem papierosowym. Tak jak na zanieczyszczenie powietrza nie mamy zazwyczaj wpływu, tak obecność w nikotynowej chmurze zależy tylko od nas - dlatego warto przemyśleć czy nasze oczy naprawdę na to zasłużyły...
Komputerowy problem oczu
Kolejnym czynnikiem, który wymusza na nas cywilizacja jest praca przy monitorze komputera. O jego szkodliwym oddziaływaniu nie trzeba długo mówić. Niestety wielu z nas nie jest w stanie ograniczyć czasu spędzanego przed komputerem, dlatego warto poznać zasady i zrobić wszystko, żeby praca przed monitorem była jak najmniej szkodliwa.
Po pierwsze monitor musi być ustawiony w odpowiednim miejscu, w odległości 40–75 cm od twarzy. Środek monitora powinien być o 10–22 cm poniżej oczu – jeśli jesteś wyprostowany. Jeżeli ekran jest za nisko, podnieś monitor – możesz nawet coś pod niego podłożyć. Dobrym rozwiązaniem jest krzesło podnoszone i opuszczane. Wtedy każdy, kto korzysta z komputera, może usiąść przed nim prawidłowo.
Kolejną rzeczą, którą powinieneś zrobić, jest eliminacja migotania. Minimalna częstotliwość, przy której obraz nie migocze, to 75 Hz. Zaleca się często zwiększenie jej do 80–85 Hz. Wyreguluj parametry ekranu w ustawieniach komputera, aby było jak najlepiej.
Pracując przy komputerze powinieneś kontrolować blaski i cienie. Odblaski spowodowane przez źródła światła pogarszają widoczność obrazu i oczy się jeszcze bardziej męczą. Co trzeba zrobić? Monitor ustaw tak, aby promienie światła padały na jego bok, lub by tył urządzenia był skierowany do okna pod kątem 45 stopni. Nie ustawiaj w żadnym wypadku monitora naprzeciwko okna lub w ten sposób, że odbija się ono w ekranie.
Ważne jest również ograniczenie światła. Jeśli jest zbyt jasno, zasuń żaluzje, wyłącz niepotrzebne lampki. Pamiętaj też o tym, że im mniejsza czcionka, tym bardziej męczy się Twój wzrok. Powiększ więc czcionkę, jeśli niewyraźnie widzisz to, co czytasz.
Kiedy siedzisz długo przy komputerze, rób sobie przerwy, ćwicz oczy, spójrz w inny punkt, nie tylko w monitor komputera. Ważne jest, aby często mrugać. Aby ćwiczyć mięśnie gałek ocznych zataczaj oczami ósemki w poziomie. Patrz jak najdalej w różnych kierunkach, do góry, na dół, w lewo, w prawo i po skosie. Przy pracy na komputerze, ważne jest też to, jakich używasz kolorów. Najlepsze kolory to czarna czcionka na białym tle. Ilość kolorów na ekranie powinna być ograniczona. Pamiętaj, że rodzaj monitora jest bardzo ważny. Najlepszy dla wzroku jest ciekłokrystaliczny wyświetlacz.
Dobre światło
Kolejnym aspektem jest odpowiednie zaplanowanie oświetlenia w pomieszczeniach. Należy pamiętać, że w miejscu pracy koniecznie powinniśmy zapewnić sobie dostęp do światła zarówno dziennego, jak i sztucznego. Słoneczne promienie są najbardziej przyjazne dla naszych oczu i naturalnie pobudzają, ale po południu i wieczorem konieczne będzie zastosowanie światła sztucznego. Projektowanie oświetlenia gabinetu powinniśmy zacząć od odpowiedniego usytuowania biurka czy innego stanowiska pracy. Jeśli jesteśmy praworęczni, powinno ono znajdować się w takim miejscu, aby światło zawsze padało z lewej strony. Należy również pamiętać, aby światło dzienne nie było zbyt intensywne, bo będziemy szybko się męczyć. Dlatego jeśli nasz gabinet znajduje się po południowej stronie budynku, zamontujmy rolety, które pozwolą przysłonić światło dzienne. Z kolei światło sztuczne dobrze jest tak rozplanować, aby uzyskać kilka źródeł, z których będziemy korzystać w miarę potrzeb. Pamiętajmy, że codzienne zajęcia i praca wymagają oświetlenia możliwie podobnego do naturalnego światła dziennego. Dlatego pomyślmy o wyborze odpowiednich żarówek, aby światło wytwarzane przez żarówki miało barwę z przewagą tonów niebieskich, czyli podobną do barwy porannego światła słonecznego.
Jak ochronić oczy?
Nawet najlepsze meble biurowe, optymalne warunki świetlne i świeże powietrze w pomieszczeniu nie pomogą jeśli będziemy nadwyrężać wzrok siedząc godzinami nieruchomo i wpatrując się w monitor. Już po 50-60 minutach takiej pracy zapasy naszej energii wyczerpują się. Jeśli do tego dochodzi stres, problem gotowy.
Zapewne postępu technologicznego nie zatrzymamy, podobnie jak rozwoju chorób cywilizacyjnych. I chociaż niemożliwe jest całkowite wyeliminowanie szkodliwego wpływu współczesnych wynalazków, można skutecznie osłabić ich działanie.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
