Odmrożenia to uszkodzenie tkanki pod wpływem działania niskiej temperatury, a także wilgoci i wiatru. Zmiany mogą być czasowe (odwracalne) lub trwałe, wszystko zależy od stopnia odmrożenia. Narażone są na nie: palce dłoni i stóp, nos, uszy i policzki. W poważnych przypadkach niezbędne jest leczenie szpitalne, w lżejszych - wystarczą domowe metody, które pozwolą rozgrzać przemarznięte miejsca.
Spis treści:
- Odmrożenia - objawy
- Odmrożenia - stopnie
- Odmrożenia - pierwsza pomoc
- Odmrożenia - leczenie
- Odmrożenia - profilaktyka
Odmrożenia - objawy
Do odmrożeń dochodzi zimą, kiedy temperatura powietrza spada poniżej zera stopni Celsjusza. Mróz nie jest jedynym z czynników, które mogą powodować odmrożenia. Może do nich dochodzić również, kiedy temperatura jest wyższa, lecz idzie w parze z wysoką wilgotnością i wiatrem. Dlatego tak ważnym jest, by w czasie chłodniejszych pór roku nosić ciepłą i nieprzemakalną odzież. Przemoczone buty czy mokre rękawiczki to prosta droga, by nabawić się odmrożenia.
Jak rozpoznać odmrożenie?
- Pojawia się uczucie szczypania, pieczenia i bólu w miejscach, które uległy wychłodzeniu.
- Skóra na tych obszarach jest sucha i zaczerwieniona, w poważniejszych przypadkach - staje się blada lub sina.
- Może dojść do odrętwienia, a nawet utraty czucia.
- Pojawia się obrzęk.
Stopień odmrożenia uzależniony jest od czasu spędzonego na chłodzie, odzieży, a także stanu zdrowia osoby, która uległa odmrożeniu. Niskie temperatury mogą być szczególnie niebezpieczne dla dzieci, osób starszych oraz cierpiących na niektóre choroby (cukrzyca, anemia, schorzenia układu krążenia). Inne czynnik, które sprzyjają odmrożeniom to: upojenie alkoholowe, głód lub przemęczenie.
Odmrożenia - stopnie
Odmrożenia - podobnie jak oparzenia - opisuje się na podstawie stopnia ciężkości. Pozwala to na lepszą diagnostykę oraz odpowiedni dobór metod leczenia.
- I stopień - pieczenie, drętwienie, ból, blada lub sinoczerwona skóra oraz lekki obrzęk. Dochodzi do przejściowych zaburzeń krążenia krwi.
- II stopień - obrzęk i zasinienie, pojawiają się pęcherze z płynem surowiczym.
- III stopień - purpurowy odzień skóry, martwica powierzchniowa.
- IV stopień - martwica głęboka, dotyczy nie tylko skóry, ale całej części ciała. Może wymagać amputacji.
Odmrożenia - pierwsza pomoc
W lżejszych przypadkach, zwykle wystarczą domowe metody na odmrożenia. Poszkodowanego należy zabrać do ciepłego pomieszczenia. Konieczne jest zdjęcie przemoczonej, zimnej odzieży i butów. Następnie trzeba dokładnie obejrzeć obszary ciała, które uległy odmrożeniom.
Pomoc w przypadku odmrożenia polega na przywróceniu krążenia do odmrożonych części ciała. Robi się to przez zanurzenie ich w ciepłej, lecz nie gorącej wodzie. Można rozpocząć od temperatury 25-30 stopni Celsjusza, a następnie wymieć wodę na cieplejszą - około 35-40 stopni. Proces przywracania krążenia może być nieprzyjemny. Zwykle pojawia się uczucie mrowienia, pieczenia, a nawet bólu. Skóra powoli powinna nabierać zdrowego, różowego koloru.
Warto również podać coś ciepłego (lecz nie gorącego) do picia lub jedzenia - najlepiej w postaci płynnej lub półpłynnej. Pokarm należy przyjmować powoli, by stopniowo rozgrzewać organizm również od środka.
W poważniejszych przypadkach, gdy na skórze pojawiły się pęcherze (II stopień odmrożenia), należy przyłożyć jałowy opatrunek oraz udać się do szpitala. Cięższe przypadki odmrożeń wymagają specjalistycznego leczenia.
Odmrożenia - leczenie
Leczenie poważnych przypadków odmrożeń (od II stopnia w górę) wymaga interwencji lekarza. Poszkodowanemu podaje się surowicę przeciwtężcową. W niektórych przypadkach pobiera się wycinek skóry do badania histopatologicznego, które umożliwia lepszą diagnostykę oraz dobór odpowiednich środków leczenia. Niekiedy potrzebna jest hospitalizacja, a także interwencja chirurgiczna. W ciężkich przypadkach niezbędna jest amputacja.
Odmrożenia - profilaktyka
W czasie chłodniejszych pór roku, a także w trakcie uprawiania sportów zimowych, warto wiedzieć, co robić, by zapobiegać odmrożeniom. Nie jest to trudne, a może nas uchronić przed przykrymi - a czasem bardzo poważnym - konsekwencjami dla zdrowia.
Zasady zapobiegania odmrożeniom:
- Noszenie odpowiedniej odzieży i butów. Ubrania powinny być wygodne, suche, dobrze izolować przed chłodem, a jednocześnie umożliwiać parowanie potu (szczególnie ważne w czasie uprawiania ruchu). W czasie opadów, buty warto zabezpieczyć impregnatem. Nie wolno zapominać o grubych skarpetach i ciepłych rękawiczkach. Do butów można włożyć specjalne wkładki, które stanowią dodatkową izolację termiczną.
- Zakładanie czapki. Głowa szybko ulega wychłodzeniu, dlatego wychodzenie na mróz bez czapki bywa ryzykowne. Warto nosić czapki, które maksymalnie osłaniają uszy, które są szczególnie narażone na odmrożenia.
- Unikanie przebywania na mrozie pod wpływem alkoholu. Po wypiciu kilku drinków odczucie temperatury może różnić się od stanu faktycznego. Istnieje również ryzyku zaśnięcia na zewnątrz, co może skończyć się nawet śmiercią.
- Smarowanie odsłoniętych miejsc tłustym kremem. Kosmetyk o tłustej (nie nawilżającej!) konsystencji zabezpiecza skórę przed odmrożeniem.
- Ruch. W sytuacji, w której jesteśmy zmuszeni przez dłuższy czas przebywać na mrozie (np. czekają na autobus na przystanku), warto się ruszać np. maszerować.
Więcej o odmrożeniach:
Postępowanie w przypadku odmrożenia
Ryzyko odmrożenia - jak pomóc?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
