Spis treści:
- Co to jest zasłabnięcie (objawy)
- Zasłabnięcie – co robić?
- Przyczyny zasłabnięcia
- Zasłabnięcie a omdlenie – różnice
- Zasłabnięcie – jakie badania wykonać?
- Zasłabnięcie ze stresu
Co to jest zasłabnięcie (objawy)
Zasłabnięcie jest to potoczna nazwa stanu poprzedzającego omdlenie. To inaczej chwilowe zaburzenie świadomości, bez utraty przytomności. Zasłabnięciu często towarzyszą objawy takie jak:
- zawroty głowy,
- szum w uszach,
- ból głowy,
- nudności lub wymioty,
- zlewne, zimne poty,
- uczucie gorąca,
- kłopoty z wyraźnym widzeniem,
- zaburzenia świadomości,
- spadek napięcia mięśni (powoduje wiotkość, osuwanie się ciała).
Zasłabnięcie - co robić?
W przypadku wystąpienia oznak zasłabnięcia, nie należy zwlekać, tylko działać od razu, aby zapobiec utracie przytomności. Aby do tego nie dopuścić:
- Połóż się na wznak. Nogi ugnij w kolanach, a jeszcze lepiej oprzyj je na czymś, by znalazły się wyżej niż głowa. Pozostań w tej pozycji, aż poczujesz się zupełnie dobrze. Potem powoli wstań.
- Podczas leżenia odepnij kołnierzyk, poluzuj za ciasne części garderoby, by ułatwić swobodny przepływ krwi.
- Jeśli udzielasz pomocy poszkodowanemu, otwórz okna, drzwi, włącz wentylację, aby umożliwić dopływ świeżego powietrza.
- Gdy stan się poprawia, napij się wody.
By zapobiec kolejnym zasłabnięciom, jadaj regularnie posiłki (to zapobiegnie gwałtownym spadkom poziomu glukozy) i wypijaj 2–3 litry płynów dziennie (w czasie upałów nawet 4 litry) – to przeciwdziała spadkowi ciśnienia krwi. Unikaj również dusznych pomieszczeń, przesiadywania na słońcu, gwałtownego zmieniania pozycji i sytuacji stresujących.
Jakie mogą być przyczyny zasłabnięcia?
Do zasłabnięcia i omdlenia najczęściej dochodzi w wyniku silnych emocji (stresu, strachu), ale także:
- odwodnienia organizmu,
- głodu lub spadku poziomu cukru we krwi (np. u cukrzyków czy osób na zbyt restrykcyjnej diecie odchudzającej),
- czynników zewnętrznych, takich jak upał, duchota czy intensywny zapach,
- zatruć – również tych wywołanych przez leki, alkohol lub narkotyki,
- zaburzeń hormonalnych,
- padaczki,
- chorób psychicznych,
- problemów z układem krążenia (np. spadku ciśnienia krwi, arytmii czy wady serca).
Zasłabnięcie a omdlenie – różnice
Jeśli organizm nie upora się z objawami zasłabnięcia, może dojść do poważniejszego stanu - omdlenia. Omdlenie w przeciwieństwie do zasłabnięcia wiąże się z krótkotrwałą utratą przytomności. W przypadku omdlenia z poszkodowanym przez pewien czas nie ma kontaktu słowno-logicznego, który jest utrzymany, gdy doszło do zasłabnięcia.
Omdlenie jest groźniejszym stanem niż zasłabnięcie. Przede wszystkim może prowadzić do zagrażającego życiu wypadku. Częste omdlenia lub omdlenia bez uchwytnej przyczyny (jak np. odwodnienie) wymagają diagnostyki.
Zasłabnięcie – jakie badania wykonać?
Każde zasłabnięcie, a szczególnie omdlenie warto skonsultować z lekarzem. Koniecznie natomiast trzeba to zrobić, gdy problem się powtarza. Podstawowe badania, które należy wykonać, gdy doszło do zasłabnięcia, to:
- EKG,
- morfologia,
- jonogram (elektrolity),
- EKG metodą Holtera - wykryje ewentualne arytmie serca,
- stężenie glukozy we krwi.
W tym celu najlepiej udać się do lekarza pierwszego kontaktu, który wypisze skierowanie. Może także pokierować nas do lekarza specjalisty, aby wykonać dokładniejsze badania.
Zasłabnięcie ze stresu
Zasłabnięcie może być wynikiem silnego stresu. Jeśli do takiego incydentu doszło jednorazowo, nie ma powodów do obaw. Jeśli jednak zasłabnięcia się powtarzają, a wyniki badań są prawidłowe (przyczyną nie są problemy kardiologiczne, neurologiczne lub naczyniowe), podłożem problemu mogą być zaburzenia nerwicowe, wymagające leczenia. W takich przypadkach wskazana jest konsultacja u psychoterapeuty lub psychiatry.
Źródła:
K.Janicki (red.), Turystyczny poradnik medyczny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015,
R. Berkow (red.), Podręcznik diagnostyki i terapii, Urban & Partner, Warszawa 1994,
A. Wałdoch, J. Ereciński, P. Gutknecht, Omdlenia u dzieci i młodzieży — problem diagnostyczny i terapeutyczny, Forum Medycyny Rodzinnej 2008, tom 2, nr 1, 42–48.
Czytaj także:
Kiedy można przerwać resuscytację krążeniowo-oddechową? Zwalniają nas trzy czynniki
Zatrucie tlenkiem węgla – objawy, pierwsza pomoc przy zatruciu czadem
Porażenie prądem – pierwsza pomoc, objawy
Zatrucie grzybami – objawy, zapobieganie i pierwsza pomoc
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
