Detergenty to środki czystości będące mieszaninami różnych substancji, zawierające silne związki, jak kwasy, zasady oraz fosforany. Ich działanie na organizm ludzki jest szkodliwe i stosowane w sposób niewłaściwy mogą być źródłem poważnych zatruć. Objawy zatruć detergentami są różnorodne w zależności od rodzaju użytej chemii oraz sposobu dostania się do organizmu.
Spis treści:
- Kiedy dochodzi do zatrucia detergentami?
- Zatrucie detergentami – objawy
- Leczenie zatrucia detergentami
- Zapobieganie zatruciu detergentami
Kiedy dochodzi do zatrucia detergentami?
Najczęstsze przyczyny przypadkowego zatrucia detergentami to spożycie środka przez dziecko lub nieprawidłowo oznakowanej substancji przez dorosłego oraz używanie chemii w zamkniętym pomieszczeniu. Zatrucie detergentami w zdecydowanej większości przypadków dotyczy spożycia doustnego (ponad 85% przypadków), rzadziej narażenia przez oczy lub skórę.
Żywe kolory, ciekawe rysunki i nietypowy zapach mogą stać się istotnym punktem zainteresowania dzieci środkami czystości. Ciekawe świata 2-4-latki, pełne energii a jednocześnie nieświadome ryzyka, zapędzając się do łazienki czy pod zlewozmywak odkrywają tajemniczą krainę rozmaitości. Krainę niebezpieczną i trującą. Szczególnie niebezpieczne dla dzieci jest spożycie środków do udrażniania rur, których drobne kulki wyglądają jak cukierki.
Dorośli ulegają zatruciu detergentami w zupełnie innym mechanizmie. Częściej jest to omyłkowe spożycie środka przechowywanego w nieoznakowanych lub źle oznakowanych opakowaniach. Wystarczy łyk paskudnej cieczy, aby doszło do poważnych komplikacji zdrowotnych.
Do zatrucia dochodzi również podczas wdychania oparów detergentów, np. gdy są używane w dużych ilościach z w zamkniętych pomieszczeniach.
Zatrucie detergentami – objawy
Objawy zatrucia detergentami zależą od rodzaju środka, jego ilości oraz rodzaju oddziaływania (np. przez spożycie, wdychanie).
Gdy dojdzie do zatrucia detergentami wskutek wdychania oparów (np. w zamkniętym pomieszczeniu), to główne objawy to:
- kaszel,
- duszność i trudności w oddychaniu,
- pieczenie, suchość w gardle, nosie, w obrębie oczu,
- ból głowy,
- zawroty głowy,
- wymioty lub nudności,
- złe samopoczucie,
- senność,
- wysypka.
Spożycie przez dziecko detergentu do udrażniania rur ma silnie żrące działanie na układ pokarmowy, powoduje przedziurawienie przełyku i żołądka, a komplikacje towarzyszą pacjentowi już do końca życia.
Objawy zatrucia po spożyciu silnego środka do czyszczenia to:
- ból w drogach pokarmowych (ustach, gardle, klatce piersiowej, ból brzucha),
- problemy z połykaniem,
- wymioty (czasem z krwią),
- ślinotok,
- zaczerwienienie, obrzęk, pęcherze w obrębie ust i jamy ustnej,
- trudności z oddychaniem,
- osłabienie, bladość,
- szybkie tętno.
Zatrucie detergentami może powodować objawy w różnych narządach organizmu:
- zmiany w pH krwi, co może prowadzić do uszkodzenia narządów (nerek, wątroby),
- uszkodzenie wzroku,
- oparzenie chemiczne dróg oddechowych, np. trudności w oddychaniu, duszność, obrzęk gardła,
- oparzenie chemiczne dróg pokarmowych: np. silny ból i zaczerwienienie gardła, języka,
- poparzenie oczu,
- krwawienie z dróg pokarmowych,
- problemy kardiologiczne,
- gwałtowny spadek ciśnienia krwi (wstrząs),
- oparzenia i podrażnienia skóry.
Leczenie zatrucia detergentami
W przypadku połknięcia detergentów należy jak najszybciej wezwać pomoc medyczną, więc zadzwoń pod numer 112. Poza tym:
- Nie wywołuj wymiotów, ponieważ mogą pogorszyć stan dróg pokarmowych.
- Unikaj podawania pokarmów lub napojów, jeżeli nie zalecił tego lekarz.
- Czasami zaleca się podanie węgla aktywowanego, który wiąże niektóre związki chemiczne. Zapytaj o to medyka.
- Przepłucz usta, aby pozbyć się pozostałości szkodliwego środka.
- Przepłucz od razu oczy, jeżeli dostał się do nich detergent.
- Zdejmij zanieczyszczoną odzież.
- Obficie przemyj skórę wodą z mydłem w miejscu kontaktu z chemią.
- Jeżeli doszło do połknięcia szkodliwej substancji, pomóż lekarzom w ustaleniu składu i najkorzystniejszego antidotum pokazując opakowanie.
Nie lecz zatrucia detergentami na własną rękę. Niektóre objawy mogą rozwinąć się po pewnym czasie, dlatego zawsze gdy masz podejrzenie, że doszło do spożycia chemii czyszczącej, skorzystaj z profesjonalnej pomocy.
Zapobieganie zatruciu detergentami
Podstawą zapobiegania zatruciu detergentami jest przechowywanie środków czystości poza zasięgiem dzieci.
- Chemia powinna być przechowywana w oryginalnych opakowaniach, które dodatkowo zawierają system zabezpieczeń chroniących je przed otwarciem przez małe dziecko. Nie odklejaj etykiet i nie przelewaj zawartości do innych butelek.
- Chowaj je w wysoko zawieszonych szafkach, zamykanych z blokadą lub na kluczyk.
- Nie pozwalaj dziecku używać płynów żrących nawet przy pomocy w porządkach do czasu, kiedy zrozumie zagrożenie.
- Używając żrących środków, nie zamykaj sprzątanego pomieszczenia, ponieważ opary mogą poparzyć drogi oddechowe.
- Stosuj rękawiczki, by ochronić skórę przed reakcjami alergicznymi i podrażnieniem.
Zatrucie detergentami może zagrażać życiu, dlatego przede wszystkim chroń swoich bliskich.
Źródła:
Park S, Ryu HS, Lee JK, Park SS, Kwon SJ, Hwang WM, Yun SR, Park MH, Park Y. Acute kidney injury due to intravenous detergent poisoning: A case report. World J Clin Cases. 2022 Feb 26;10(6):2036-2044. doi: 10.12998/wjcc.v10.i6.2036. PMID: 35317142; PMCID: PMC8891783,
Bonney AG, Mazor S, Goldman RD. Laundry detergent capsules and pediatric poisoning. Can Fam Physician. 2013 Dec;59(12):1295-6; e535-7. PMID: 24336541; PMCID: PMC3860925.
Czytaj także:
Zatrucie nikotyną szczególnie zagraża dzieciom. Jakie mogą być objawy i skutki przedawkowania?
Objawy zatrucia grzybami. Po jakim czasie występują?
Zatrucie pokarmowe. Jak rozpoznać, zapobiegać i leczyć?
Zatrucie alkoholowe – objawy i leczenie. Pierwsza pomoc przy ostrym zatruciu alkoholem etylowym
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
