Od dawna wiadomo, że nastawienie psychiczne ma ogromny wpływ na proces zdrowienia. Kluczowym czynnikiem wpływającym na nastawienie osób chorych, jak wynika z badań, jest empatia lekarza. Osoby będące pod opieką troskliwych i życzliwych lekarzy szybciej wracają do zdrowia. W przeciwieństwie do leków takie działanie nie ma skutków ubocznych.
Empatyczni lekarze mają zdrowszych pacjentów
Nie brakuje dowodów naukowych na to, jak ważne znaczenie ma empatia w relacji między lekarzem a pacjentem. Jedno z badań przeprowadzone przez naukowców z University of Wisconsin School of Medicine and Public Health dowiodło, że empatia lekarza wpływa na skrócenie czasu trwania przeziębienia i zmniejszone nasilenie objawów.
W eksperymencie wzięło udział 350 uczestników korzystających z pomocy w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. Zaaranżowano 3 rodzaje spotkań z lekarzem: w pierwszym nie było żadnej interakcji między pacjentem a lekarzem, w drugiej była typowa rozmowa na temat historii choroby i stanu zdrowia, a w trzeciej interakcja była głębsza, a lekarz wykazywał się większą troską o zdrowie pacjenta i zadawał więcej pytań. Wnioski były zaskakujące.
Aż u 84 pacjentów, którzy najlepiej ocenili kontakt z lekarzem, przeziębienie trwało o jeden dzień krócej (było też lżejsze) niż u pacjentów, którzy słabo ocenili opiekę. Może nie jest to spektakularny wynik, ale jednak pokazuje ważną zależność i może dotyczyć poważniejszych chorób.
Ze wszystkiego, co zostało przebadane – cynku, witaminy C, leków przeciwwirusowych – nic nie działało lepiej w walce z przeziębieniem niż bycie miłym dla ludzi.
– podsumował dr David Rakel, główny autor badania.
Kluczowe znaczenie miała empatia. Osoba badana powinna czuć, że może powierzyć swoje zdrowie lekarzowi przez dłuższy czas - uważają naukowcy.
Korzystny wpływ nastawienia personelu medycznego widać również na przykładzie osób czekających na operację. Badania pokazują, że miłe, życzliwe podejście lekarzy i pielęgniarek przed zabiegiem chirurgicznym sprawia, że pacjenci są lepiej nastawieni do zabiegu. Są spokojniejsi i leki usypiające działają skuteczniej w ich przypadku. Po operacji pacjenci wracający do zdrowia pod troskliwszą opieką wymagają krótszego pobytu w szpitalu oraz mniejszych dawek leków przeciwbólowych.
Dlaczego empatia lekarza przyspiesza zdrowienie?
Wbrew pozorom chodzi nie tylko o nastawienie psychiczne. Naukowcy, którzy dowiedli, że wyższa empatia lekarza to krótsze przeziębienie, zbadali ilość komórek odpornościowych w wydzielinie z nosa pacjentów. Osoby, które lepiej oceniły kontakt z lekarzem, wytworzyły odpowiedni poziom odporności na przeziębienie w ciągu 48 godzin od pierwszej wizyty.
W innym badaniu dotyczącym pacjentów onkologicznych, zaobserwowano, że u osób lepiej zaopiekowanych występuje więcej komórek odpornościowych w organizmie, w tym limfocytów B (niszczą patogeny i wytwarzają przeciwciała) i komórek NK (to tzw. naturalni zabójcy, biorą udział we wczesnej reakcji odpornościowej, zabijają komórki nowotworowe i zakażone wirusem).
Empatia wpływa też naturalnie na samopoczucie psychiczne: zmniejsza lęk, niepokój, poprawia nastrój i pewność siebie. Osoby pod opieką empatycznego lekarza czują się bardziej komfortowo i są spokojniejsze. Współodczuwanie przyspiesza nawet gojenie urazów.
Korzystają nie tylko pacjenci. U lekarzy o większym stopniu empatii rzadziej dochodzi do wypalenia zawodowego i odczuwają oni większą satysfakcję z pracy.
Wnioski naukowców potwierdzają też nasze decyzje. Okazuje się, że jako klienci placówek medycznych przy wyborze lekarza kierujemy się nawet bardziej podejściem do pacjenta, niż kompetencjami zawodowymi. Zwłaszcza doceniana jest umiejętność słuchania i jasnego wyjaśniania kwestii zdrowotnych. Warto pamiętać o tym, gdy będziemy musieli skorzystać z fachowej pomocy.
Źródła:
Rakel DP, Hoeft TJ, Barrett BP, Chewning BA, Craig BM, Niu M. Practitioner empathy and the duration of the common cold. Fam Med. 2009 Jul-Aug;41(7):494-501. PMID: 19582635; PMCID: PMC2720820,
Yang N, Xiao H, Cao Y, Li S, Yan H, Wang Y. Influence of oncology nurses' empathy on lung cancer patients' cellular immunity. Psychol Res Behav Manag. 2018 Jul 31;11:279-287. doi: 10.2147/PRBM.S168649. PMID: 30104910; PMCID: PMC6074783,
Yang N, Xiao H, Wang W, Li S, Yan H, Wang Y. Effects of doctors' empathy abilities on the cellular immunity of patients with advanced prostate cancer treated by orchiectomy: the mediating role of patients' stigma, self-efficacy, and anxiety. Patient Prefer Adherence. 2018 Jul 24;12:1305-1314. doi: 10.2147/PPA.S166460,
Emma Seppälä, Doctors who are kind have healthier patients who heal faster, according to new book, Washington Post.
Czytaj także:
Masz zaplanowany pobyt w szpitalu? Nie zapomnij zabrać tych rzeczy i dokumentów
Opieka pielęgniarska w domu – ile kosztuje, komu jest potrzebna, jak z niej skorzystać?
Lekarz rodzinny - jak wybrać, zmienić, na jakie badania może dać skierowanie
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
