fot. Fotolia
Pacjent ma prawo do informacji i wyrażenia zgody na leczenie
Pacjent ma prawo do uzyskania informacji na temat swojego stanu zdrowia, jak również do wyrażenia zgody na leczenie.
Wyrażona zgoda jest autonomiczną wolą pacjenta, co oznacza, że nie może zostać powzięta pod przymusem. Jako że jest to oświadczenie woli, nie może zostać również wyrażona pod wpływem groźby bądź błędu.
Obowiązek uzyskania zgody pacjenta jest o tyle istotny, że w ten sposób zgadza się on na podjęcie określonych świadczeń zdrowotnych i ponosi całą odpowiedzialność za podjętą decyzję.
Kto może udzielić zgody w imieniu pacjenta?
Zgoda może być wyrażona przez osobę uprawnioną, jej przedstawicieli ustawowych, niekiedy również przez sąd opiekuńczy.
W odniesieniu do osoby małoletniej zgodę należy uzyskać od jej przedstawiciela ustawowego bądź opiekuna faktycznego. Zgodnie z art. 17 ustawy o prawach pacjenta (Dz.U.2012.159 -j.t.) pacjent małoletni, który ukończył 16 lat, ma prawo do wyrażenia zgody na przeprowadzenie określonych czynności medycznych, w tym leczenia oraz innych świadczeń zdrowotnych udzielanych przez lekarza.
Jak wyrazić zgodę?
Pacjent wyraża zgodę na leczenie pisemnie bądź ustnie, ale w taki sposób, który nie będzie budził wątpliwości co do podjętej decyzji.
Zobacz też: Kogo i dlaczego nie obowiązuje kolejka do lekarza w przychodzi lub szpitalu?
Czym jest zgoda domniemana i blankietowa?
Pacjent ma również możliwość wyrażenia decyzji odmownej w stosunku do udzielanych mu świadczeń. Wówczas mamy do czynienia ze zgodą domniemaną.
Jeżeli pacjent nie wyrazi sprzeciwu na pośmiertne dokonanie sekcji zwłok, wówczas domniemywa się, że wyraził na nią zgodę. Najbardziej kontrowersyjną kwestią ostatnich lat jest pośmiertne pobieranie tkanek i narządów. Brak sprzeciwu za życia w tej kwestii oznaczać będzie przyzwolenie na dokonanie zabiegu pobrania tkanek i organów.
Pacjent może również wyrazić tzw. zgodę blankietową. Oznacza to, że może wyrazić zgodę nie na konkretne działania lecznicze, a na wszystkie wykonywane w danej placówce medycznej, w tym też na pobyt i rejestrację w szpitalu. Zastrzeżeniem jest wyrażenie zgody blankietowej na zabieg, bowiem w takiej sytuacji zgoda będzie traktowana jako nieświadoma i z tego powodu nieważna.
Jak wygląda formularz zgody?
Ustawa o prawach pacjenta nie przedstawia żadnych wymogów czy zastrzeżeń w odniesieniu do formularzy zgody. Często bowiem zdarza się, że lekarz przedstawia pacjentowi gotowy, wypełniony formularz do podpisu. Jednakże wtedy należy traktować go jako dokument pomocniczy w wyrażaniu zgody. Pacjent ma prawo dokładnie zapoznać się z jego treścią.
Niedopuszczalne jest jednak umieszczanie w formularzach takich klauzul, które prócz zgody pacjenta zawierałyby zapis wyłączający odpowiedzialność lekarza za prowadzone leczenie.
Zobacz też: Świadoma zgoda pacjenta na zabieg medyczny
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
