To rodzaj znieczulenia należący do tzw. blokad centralnych, podobnie jak znieczulenie podpajęczynówkowe. Znieczulenia te są bardzo skutecznymi metodami znoszenia czucia w dolnych partiach ciała. W przypadku znieczulenia podpajęczynówkowego środek znieczulający podawany jest do przestrzeni podpajęczynówkowej i znosi także odruchy, a w przypadku zewnątrzoponowego – do zewnątrzoponowej. Warto wiedzieć, że znieczulenie zewnątrzoponowe to skuteczna metoda znieczulenia, ale również terapia bólu.
Jak wygląda znieczulenie zewnątrzoponowe?
Lekarzem wykonującym znieczulenie zewnątrzoponowe jest anestezjolog. Aby je podać, musi wprowadzić do przestrzeni zewnątrzoponowej igłę, przez którą następnie przeprowadzi specjalny cewnik, przez który później będzie można dołożyć kolejne dawki środków znieczulających. Znieczulenie zewnątrzoponowe wykonuje się w pozycji siedzącej z wypchniętą dolną częścią pleców („koci grzbiet”) lub leżącej z podkurczonymi nogami (pozycja embrionalna, zwinięcie się w kłębek). Lekarz dezynfekuje miejsce wkłucia, przygotowuje igły oraz cewnik, a także leki potrzebne do znieczulenia skóry, podania dawki testowej, a później znieczulenia właściwego. Anestezjolog aby znieczulić skórę ostrzykuje ją specjalnymi środkami, co może być odczuwane jako nieprzyjemne rozpieranie w skórze. Następnie będzie nakłuwał przestrzeń zewnątrzoponową, co jest troszkę dyskomfortowe. Podczas wkłuwania igły nie wolno się poruszać, o czym anestezjolog poinformuje pacjenta. Następnie przez umieszczoną igłę wprowadzany jest cewnik zewnątrzoponowy, przez który będzie można podawać leki. Po zmontowaniu wszystkich elementów i umocowaniu ich do skóry za pomocą opatrunków, lekarz podaje do cewnika zewnątrzoponowego dawkę testową, a gdy okazuje się ona skuteczna – dodaje właściwe środki znieczulające z dodatkiem opioidowych leków przeciwbólowych np. fentanyl. Czas działania środków znieczulających mieści się od 3 do 6 godzin, a opioidowych nawet kilkanaście godzin.
Nie bój się...
… Przestrzeń zewnątrzoponowa znajduje się w pobliżu rdzenia kręgowego, ale nie sąsiaduje z nim bezpośrednio. W odcinku lędźwiowym kręgosłupa jest ona najszersza, zatem ryzyko uszkodzenia rdzenia kręgowego jest bardzo małe.
Wskazania do znieczulenia zewnątrzoponowego
- operacje chirurgiczne na miednicy i kończynach dolnych
- operacje ginekologiczne i porody
- operacje urologiczne
- terapia przeciwbólowa pooperacyjna
- w skojarzeniu ze znieczuleniem ogólnym w przypadku operacji torakochirurgicznych, kardiochirurgicznych (wkłucie w odcinku piersiowym) i operacji brzucha
- zabiegi w których potrzebny jest kontakt z pacjentem
- przeciwwskazania do znieczulenia ogólnego
Przeciwwskazania do znieczulenia zewnątrzoponowego
- zaburzenia krzepnięcia
- infekcje skóry w miejsu wkłucia
- wzmożone ciśnienie śródczaszkowe
- uczulenie na środki znieczulające
- zniekształcenia kręgosłupa
- epilepsja (padaczka)
- względnie: sepsa, schorzenia neurologiczne, odwodnienie
Niestety po znieczuleniu zewnątrzoponowym może dochodzić do powikłań np. spadek ciśnienia, zatrzymanie moczu, nudności i wymioty, drżenia mięśni lub też niezamierzone, przypadkowe nakłucie opony twardej lub znieczulenie podpajęczynówkowe. Jeśli dojdzie do nakłucia opony twardej może później pojawić się popunkcyjny silny ból głowy. Bardzo rzadko powikłaniami odległymi znieczuleń zewnątrzoponowych są krwiaki lub ropnie przestrzeni zewnątrzoponowej.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
