Epidemiologia
Zaburzenia opisywane w tej kategorii należą do najczęściej występujących w psychiatrii. U około 15% populacji pojawia się w ciągu całego życia przynajmniej jedna jednostka klasyfikacyjna z tej grupy.
Fobie to najczęściej występujące zaburzenia nerwicowe. Większość zaburzeń fobicznych (agorafobia oraz specyficzne postacie fobii) poza fobiami społecznymi (jednakowo częste u obydwu płci) występuje znacznie częściej u kobiet niż u mężczyzn.
Kobiety chorują dwa razy częściej niż mężczyźni, a osoby o niższej pozycji społeczno-ekonomicznej częściej niż osoby o wyższym statusie materialnym. Ocenia się, że na zaburzenie dysocjacyjne, ruchowe i czuciowe, cierpi 1–5% wszystkich niepsychotycznych pacjentów. Choroba najczęściej ujawnia się we wczesnym wieku dojrzałym, może też występować w wieku średnim lub podeszłym.
Jak rozumieć zaburzenia nerwicowe?
Zaburzenia nerwicowe związane ze stresem i pod postacią somatyczną są grupą chorób psychicznych, u podłoża których nie udaje się stwierdzić uszkodzeń organicznych, a obserwowane zmiany dotyczą głównie procesów emocjonalnych (przede wszystkim lęku).
Objawy kliniczne nerwicy
Objawy lęku są bardzo zróżnicowane. Dzielą się na:
- psychologiczne (drażliwość, zaburzenia koncentracji uwagi, niepokój, nadmierna czujność, zaburzenia snu, spadek libido),
- neurologiczne (ból i zawroty głowy, drżenia mięśni, zwłaszcza kończyn górnych, zaburzenia słuchu i widzenia),
- pochodzące z poszczególnych układów: oddechowego (uczucie duszności, ciała obcego w drogach oddechowych, tachypnoe), pokarmowego (nudności, zmiana masy ciała, biegunka), krążenia (uczucie „bicia serca”, czerwienienie się).
Występują też objawy zwane ogólnymi: osłabienie, bóle mięśniowe, poty.
Zobacz też: Jak powstaje nerwica?
Rokowanie w zaburzeniach nerwicowych
Przebieg choroby jest przewlekły z okresami remisji i zaostrzeń. Przy systematycznym leczeniu rokowanie jest bardzo dobre. Często powtarzające się napady lęku mogą doprowadzić do inwalidyzacji pacjenta. Istnieje również ryzyko uzależnienia od leków anksjolitycznych (przeciwlękowych).
Do czynników przemawiających za dobrym rokowaniem zalicza się: korzystną sytuację społeczną i zawodową, epizodyczny przebieg objawów, określenie czynnika wywołującego zaburzenia.
Niekorzystnie rokują: wczesny początek zachorowania, konieczność hospitalizacji, towarzyszące objawy depresyjne, nastawienie urojeniowe, zaakceptowanie objawów przez chorego oraz nasilone zaburzenia osobowości.
Profilaktyka nerwicy
W ramach czynności zapobiegającym nawrotom zaburzeń nerwicowych stosuje się:
- metody poznawczo-behawioralne (techniki relaksacyjne, zanurzanie, systematyczna desensytyzacja, czyli odwraż),
- psychoterapię wspierającą (pozwala na wyćwiczenie adaptacyjnych mechanizmów radzenia sobie w sytuacjach trudnych, odreagowanie emocjonalne, zmianę postaw pacjenta),
- programy reedukacyjne i resocjalizacyjne.
W przypadku zaburzeń powiązanych z ryzykiem wystąpienia silnego stresu powszechne jest podejście polegające na wzmocnieniu zasobów odpornościowych jednostki (grupy).
Należy pamiętać, iż w terapii objawów lękowych bardzo ważne jest przeciwdziałanie i leczenie uzależnień, które mogą być wynikiem stosowanego leczenia anksjolitycznego (leczenia przeciwlękowego).
Zobacz też: Jakie są przyczyny nerwicy?
Źródło: Wydawnictwo Continuo, „Podstawy Psychologii. Podręcznik dla studentów medycyny i kierunków medycznych”; pod red. M. Talarowskiej, Antoniego Florkowskiego, Piotra Gałeckiego; Rozdział 10. Wybrane zaburzenia psychiczne, Piotr Gałecki/pk/jm
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
