Czy guru ma urojenia?
Nie ma jednoznacznego stanowiska w sprawie profilu osobowościowego przywódców sekt. Niemniej przekonania guru o mocy, którą dysponuje, zdolnościach i wielkości mogą być urojeniami, które towarzyszą chorobom psychicznym, w szczególności schizofrenii paranoidalnej. Są wśród nich urojenia odsłonięcia, polegające na przekonaniu o znajomości myśli innych ludzi, jak również wielkościowe.
U podstaw tych ostatnich leży wiara w bycie niezwykłą osobistością, posiadanie niezwykłego talentu, możliwości, ogromnej siły duchowej. Urojenia tego typu mogą być absurdalne i zmienne, a także rozwijać się w systemy urojeniowe i tworzyć zwarte światopoglądy. Mamy wtedy do czynienia z precyzyjnie skonstruowaną nauką, którą wybraniec głosi ludziom. Kolejną odmianą urojeń wielkościowych są urojenia specjalnej misji, w których Bóg lub szatan zsyła wielką siłę i nakazuje zbawianie i nawracanie innych. przywódcy wielu grup utrzymują, że przemówił do nich Bóg i polecił im dzieło odnowy świata, a tym samym uratowanie ludzkości od rychłej zguby – całkowitej zagłady. Niektórzy z nich przeszli nawrócenie, duchowe odrodzenie i rozpoczęli życie w prawdzie.
Z całą pewnością wśród liderów sekt znajdują się osoby cierpiące na zaburzenia osobowości i psychozy, ale są wśród nich także „oszuści, albo osoby kierujące się finansowymi lub politycznymi interesami”, „zwykli hochsztaplerzy, którzy w swoich doktrynach odwołują się do wielkich religii, lecz przede wszystkim głoszą swoje nauki”.
Typy przywódców sekt
Jean Marie Abgrall wyróżnia cztery grupy charyzmatycznych przywódców. Są nimi:
- Duchowi nauczyciele.
- Oszuści.
- Osoby chore umysłowo – najczęściej osobowości maniakalne i halucynacyjni paranoicy.
- Grupa pośrednia – osoby początkowo szczerze zaangażowane w idee, z czasem nastawione głównie na zyski i korzyści.
Czytaj też: Jak działają sekty?
Psychotycy na czele sekt
Alice Miller wśród przywódców sekt dostrzega wielu „paranoidalnych psychotyków” o skłonnościach megalomańskich. Przykładem może być postać Vernona Howella, który przybrał imię Davida Kore-sha. Uważał się za twórcę komórkowej kosmologii – jedynej pewnej teorii powstania wszechświata. Według niej, ludzie w najbliższej przyszłości nie będą żyć na powierzchni ziemi, ale w olbrzymiej przestrzeni podobnej do nieskończenie wielkiej jaskini, oświetlonej słońcem, które samo będzie się zapalać i gasnąć. Każdemu, kto byłby w stanie obalić jego odkrycie, obiecywał dziesięć tysięcy dolarów.
Obiecując innym pomoc i szczęście, poszukują wśród swych zwolenników schronienia przed własnymi lękami. "Ogłaszają koniec świata i budują podziemne bunkry, ponieważ chcą uciec przed dziecięcą bezsilnością i pokonać ją na płaszczyźnie symbolicznej".
Umysł poddany kontroli
Niektórzy przywódcy sekt sami padli kiedyś ofiarą technik związanych z kontrolą świadomości, należeli do grup destrukcyjnych. Zdobyte w nich doświadczenie pozwala im na skuteczne wykorzystanie posiadanej wiedzy. Mogą w ten sposób rekompensować doznane niegdyś krzywdy (upokorzenia, utracony majątek bądź zdrowie). Na bazie dziwacznych koncepcji, zgubnej doktryny, którą poznali, budują fantastyczne wizje świata, teorie przepełnione szaleństwem. S. Hassan jest zdania, że "ktoś, kto został poddany kontroli umysłu i opuściwszy sektę, nie poddał się żadnej terapii, bez trudu może wykorzystać to, czego się nauczył, doskonaląc swe umiejętności na innych".
W cieniu guru
Osoba mistrza jest bez wątpienia niezwykle istotną cechą charakteryzującą grupę destrukcyjną. Należy jednak zauważyć, że przywódcy sporadycznie działają sami. Mają oni partnerów, z którymi tworzą „boski związek”, „karmiczną parę”, „ideał małżeństwa”.
Przykładem mogą być Hak Ja Han Moon i Sun Myung Moon, założyciele Kościoła Zjednoczeniowego, Charles Brown i Berna Dean, przywódcy sekty Wieczny Płomień, Jurij Kriwonogow i Maryna Cwigun, liderzy Białego Bractwa.
Po śmierci guru tytuł duchowego przywódcy dziedziczy najwyżej stojący w hierarchii dostojnik. Może go także przejąć ktoś z najbliższej rodziny zmarłego (syn, córka, małżonek, partner). Śmierć lidera bywa również przyczyną rozpadu organizacji, zwłaszcza gdy brakuje w niej następcy gotowego przejąć i piastować władzę, kontynuować dzieło poprzednika.
Polecamy: Budowanie i przycinanie, czyli techniki manipulacji
Fragment pochodzi z książki "Fenomen sekt" Elżbiety Mudrak (Impuls, 2007). Publikacja za zgodą wydawcy.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
